در سال ۲۰۲۰، شهره بیات وقتی تصمیم گرفت در مسابقات شطرنج در روسیه روسریاش را بردارد، تیتر اخبار جهان شد.
این داور شطرنج اولین زنی بود که سمت دبیری فدراسیونی ورزشی را در ایران داشت. اکنون، بیات در بریتانیا زندگی می‌کند و می‌گوید جمهوری اسلامی برای ارعاب و اجبار ورزشکاران به رعایت حجاب در خارج از کشور، همچنان به همان روش‌های همیشگی متوسل می‌شود.
او در مصاحبه‌ای با نشریه نشنال گفت: «به نظرم از ترفندهای کثیفی استفاده می‌کنند. اول محکومت می‌کنند، بعد ارتش سایبری به تو حمله می‌کند، بعد خانواده‌ات را تحت فشار می‌گذارند. از هر ترفندی بتوانند استفاده می‌کنند.»
در دسامبر ۲۰۲۲، فدراسیون شطرنج جمهوری اسلامی اقدامی مشابه در مورد سارا خادم الشریعه، استاد بزرگ شطرنج، انجام داد زیرا او نیز بدون حجاب در مسابقات شطرنج قزاقستان شرکت کرده بود. فدراسیون شطرنج ایران اعلام کرد که او به نمایندگی از ایران در مسابقات فدراسیون بین‌المللی شطرنج (فیده) شرکت نکرده است.
پس از انتشار تصاویر بی‌حجاب خادم‌الشریعه، رسانه‌های حامی حکومت کارزاری علیه او به راه انداختند، همان کاری که سه سال پیش با بیات کردند.
بیات به نشنال گفت: «در مورد من، حملات رسانه‌ها علنی و رسمی بود، اما اکنون حکومت هوشمندانه‌تر عمل می‌کند. حملات رسمی از تسنیم و فارس (رسانه‌های دولتی) صورت نمی‌گیرد.»
منتقدان سارا خادم‌الشریعه می‌گویند تصمیم خادم‌الشریعه برای مهاجرت به اسپانیا به‌جای بازگشت به ایران پس از مسابقات قزاقستان، از ترس توبیخ و تلافی جمهوری اسلامی نبود، بلکه به این دلیل بود که خانواده‌اش «مرفه» است.
بیات به نشنال گفت وقتی در دور رفت مسابقات که در چین برگزار شد شرکت کرد و روسری شلی به سر داشت، رئیس سابق فدراسیون شطرنج ایران برایش پیامی فرستاد.
«او به من گفت حجاب مناسب به سر داشته باشم. گفت عکسم در رسانه‌ها منتشر شده است و این اصلا خوب نیست.»
«نمی‌خواستم از دستورالعمل‌ها تبعیت کنم. بنابراین روز بعد، روسری‌ام را عقب‌تر دادم.»
به گفته بیات، وقتی به اتاقش در هتل بازگشت تلفنش پر از پیام درباره کاری بود که انجام داده است.
او در ادامه افزود: «کمی بعد، پدرم را دیدم که با رسانه دولتی مصاحبه کرده بود و می‌دانستم به‌زور مجبور به این کار شده است. پدرم گفت من به او گفته‌ام وقتی به ایران بازگردم توضیح می‌دهم.»
در این مصاحبه که در ایسنا منتشر شد، پدر بیات می‌گوید دخترش به او گفته است به «قوانین کشورش احترام می‌گذارد» و فدراسیون شطرنج «هیچ دخالتی در این موضوع ندارد».
به گفته بیات، او در طول آن مدت با پدرش صحبت نکرده و چنین حرف‌هایی نزده بود.
بیات به نشنال گفت آن لحظه بود که تصمیم گرفت در دور بعدی مسابقات روسریاش را بردارد و به بریتانیا پناهنده شود.
او در ادامه افزود: «به ایران برنگشتم چون فکر می‌کنم حالا دیگر اعدامم می‌کنند.»
به گفته بیات، پس از آن اتفاق، پدرش از کارش اخراج شد و تحت نظر نیروهای امنیتی بود.
این داور شطرنج گفت: «مشکلات بسیار بیشتری برای خانواده‌ام ایجاد شد که الان آمادگی ندارم درباره‌اش صحبت کنم.»
اکنون، بیات با فعالیت مدنی و کنشگری، به مبارزه برای زنان ایرانی ادامه می‌دهد. در مسابقات اخیر، او تی‌شرتی به تن داشت که رویش شعار «زن، زندگی، آزادی» نوشته شده بود، شعاری که این روزها در خیابان‌های ایران شنیده می‌شود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۴ ژانویه ۲۰۲۳