نرخ فروش دلار در جریان معاملات صبح روز یکشنبه بازار آزاد تهران پس از آن که برای نخستین بار از مرز ۶۰ هزار تومان (۶۰۰ هزار ریال) فراتر رفت تا میزان افزایش آن در سال جاری خورشیدی به بیش از ۱۲۸ درصد برسد، سیر نزولی به خود گرفت.
در حالی که بهای آزاد فروش دلار آمریکا در پایان داد و ستدهای روز شنبه با ثبت رکورد تازه ۵۷ هزار و ۵۰۰ تومانی همراه بود با آغاز مبادلات روز یکشنبه و در پی عبور نرخ درهم امارات عربی متحده از مرز ۱۷ هزار تومان، دلار نیز به سرعت از مرز ۶۰ هزار تومان عبور کرد و اوج تاریخی ۶۰ هزار و ۱۵۰ تومان را ثبت کرد.
همزمان، قیمت فروش هر یورو نیز در بازار آزاد تهران رکورد تاریخی ۶۳ هزار و ۶۶۰ تومان را ثبت کرد و نرخ هر پوند انگلیس نیز از ۷۱ هزار و ۸۰۰ تومان فراتر رفت.
با وجود تعطیلی بازار جهانی طلا، افزایش قیمت ارز در بازار تهران موجب شد تا قیمت هر قطعه تمام سکه طلا به ۳۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان و بهای هر گرم طلای ۱۸ عیار هم به بیش از ۳ میلیون تومان برسد.
ادامه صعود نرخ ارز در بازار آزاد تهران در شرایطی روز یکشنبه هم ادامه دارد که مجلس ایران روز گذشته با حضور معاون اول رئیس جمهوری و رئیس کل بانک مرکزی جلسه‌ای غیرعلنی برای بررسی راهکارهای مهار نرخ ارز تشکیل داده بود. مطابق اعلام برخی نمایندگان، رئیس کل بانک مرکزی ایران در این نشست تاکید کرده بود که نرخ واقعی دلار تنها در مرکز مبادله ارز و طلای ایران ثبت می‌شود. او تاکید کرده بود که نرخ بازار آزاد «غیرواقعی» است؛ نرخی که به باور گروهی از کارشناسان نقش اصلی را در تنظیم قیمت‌های انواع کالا و خدمات وارداتی و تولید داخل ایفا می‌کند.
البته قیمت فروش دلار روز یکشنبه و در چهارمین روز از فعالیت مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز افزایش یافت و به ۴۲ هزار و ۶۸۰ تومان رسید. این نرخ روز شنبه ۴۱ هزار و ۷۵۹ تومان و در نخستین روز فعالیت این بازار ۴۱ هزار و ۵۴۹ تومان بود.
امیر هامونی، مدیرعامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز در گفتگوی تلویزیونی شنبه شب، احتمال داد که قیمت‌ها در بازار غیررسمی (بازار آزاد) دچار روند کاهشی شود و از اینرو از مردم خواست که در جریان سرمایه‌گذاری در این بازار متوجه «ریسک بالای» آن باشند. چنان که نرخ آزاد فروش دلار روز یکشنبه و پس از ثبت نرخ بی‌سابقه ۶۰ هزار و ۱۵۰ تومانی تا ۵۵ هزار و ۶۵۰ تومان پایین آمد. نرخ دلار سپس در دامنه ۵۸ هزار و ۵۰۰ تا ۵۵ هزار و ۶۵۰ تومان نوسان کرد. در همین حال، نرخ فروش یورو هم به مرز ۵۹ هزار تومان و بهای پوند هم به ۶۶ هزار و پانصد تومان بازگشت ولی سپس تا پایان معاملات روز یکشنبه شاهد نوسان صعودی بود.
بانک مرکزی ایران از روز یکشنبه بار دیگر فروش سهمیه ۵ هزار یورویی به ازای هر کارت ملی را از سر گرفت و به صرافی‌ها نیز بار دیگر اجازه داد تا با نرخ توافقی خرید و فروش‌های خود را از سر بگیرند. همچنین در قانون جدید فروش ارز مسافری نیز مقرر شد که مسافران با سن قانونی ۵ سال به بالا می‌توانند سهمیه ۵۰۰ یورویی برای سفر هوایی و ۳۰۰ یورویی برای سفرهای زمینی دریافت کنند. این محدودیت سنی پیشتر ۱۸ سال بود.
برخی فعالان بازار معتقدند که محدودیت‌های اعمال شده در بازار ارز امارات عربی متحده در خصوص نقل و انتقال حواله و اسکناس به ایران با دامن زدن به افزایش نرخ مبادله درهم با ریال ایران همچنان روند نرخ ارز در بازار ایران را صعودی نگاه خواهد داشت. اما در مقابل، برخی دیگر امیدوارند که بانک مرکزی به زودی با عرضه ارز با افزایش بیشتر قیمت‌ها مقابله کند.
تشدید تنش‌ها با غرب در جریان ادامه اجرای برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و ارسال پهپادهای ساخت این کشور به روسیه، موجب شدت عمل بیشتر ایالات متحده و اتحادیه اروپا در اعمال و اجرای تحریم‌های اقتصادی علیه ایران شده تا جریان انتقال دلار و درهم از بازار عراق و امارات به ایران کندتر از چند ماه گذشته شود.
همچنین، نرخ تورم سالانه در ایران به ۴۷.۷ درصد در پایان بهمن ماه رسیده که بالاترین سطح در ۲۷ سال گذشته محسوب می‌شود. در عین حال، حجم نقدینگی کشور در مقایسه با آغاز سال ۱۳۹۲ نزدیک به ۱۰ برابر شده و کسری تراز عملیاتی بودجه ۱۴۰۱ نیز در مقایسه با لایحه بودجه سال جاری حدود ۵۸.۶ درصد افزایش یافته تا چشم‌انداز صعودی نرخ تورم و نزولی نرخ برابری ریال ایران همچنان رو به تقویت باشد. در چنین شرایطی، گروهی از کارشناسان اقتصادی، تلاش مردم برای تبدیل پس‌اندازهای ریالی خود به دلار را با هدف حفظ قدرت، طبیعی می‌دانند.
برگرفته ای از سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲۷ فوریه ۲۰۲۳