نشریه فارن‌پالیسی در تحلیلی به قلم رابی گریمر، به مسئله حمایت نظامی جمهوری اسلامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین پرداخته و به نقل از پنج مقام آگاه آمریکایی و ناتو نوشته است حکومت ایران در جریان یک سری قراردادهای جدید نظامی با روسیه حمایتش از مسکو را دو برابر می‌کند. فارن‌پالیسی می‌نویسد این توافق‌ها می‌تواند جنگ اوکراین را طولانی‌تر کند و شریان‌های اقتصادی و دفاعی جدیدی را در اختیار تهران قرار دهد.
این مطلب تاکید می‌کند که علی‌رغم وعده‌های رهبران و متحدان غربی در به کار گرفتن تمام توان به‌منظور جلوگیری از ارائه پهپاد از ایران به روسیه، آنان پشت درهای بسته اذعان می‌کنند که هیچ راه‌حل واقع‌بینانه‌ای برای جلوگیری از ورود کالاهای نظامی جمهوری اسلامی به روسیه وجود ندارد.
این پرسش که واشنگتن و متحدانش برای مختل کردن همکاری مسکو و تهران چه می‌توانند و چه نمی‌توانند بکنند، به آزمونی تبدیل شده برای پاسخ به این مهم که چگونه می‌توان رابطه روسیه را با کشورهایی که نیازهای نظامی‌اش را تامین می‌کنند، قطع کرد. در شرایطی که بسیاری از تجهیزات نظامی روسیه رو به اتمام است و زیرساخت صنعت دفاعی آن به دلیل تحریم‌ها تضعیف شده است، تلاش مسکو برای کمک خارجی و انتقال تسلیحات، از بلاروس، ایران و کره شمالی و شاید چین افزایش یافته است.
پس از آن که نیروهای روسیه در هفته جاری پهپادهای ایرانی بیشتری را به اوکراین فرستادند، مسئله حمایت نظامی تهران از مسکو بار دیگر برای سیاست‌گذاران غربی فوریت یافت. این حمله نشان داد که روسیه از یافتن راه‌هایی برای به درازا کشاندن جنگ از طریق حمله به غیرنظامیان دست برنمی‌دارد.
مقامات ایالات متحده و ناتو با تشریح جزئیات طرحی که اولین بار در وال‌استریت ژورنال گزارش شد، تأیید کردند که مسکو و تهران قبلا برنامه‌هایی برای ساخت کارخانه تولید پهپاد در داخل روسیه داشته‌اند که در صورت تحقق می‌تواند در سال هزاران پهپاد تولید کند. آنان همچنین گفتند روسیه در حال طرح نقشه‌هایی برای هواپیماهای جنگنده پیشرفته، هلیکوپتر و سامانه‌های دفاع هوایی به ایران است.
ایران و روسیه سابقه طولانی در همکاری علیه قدرت‌های غربی دارند، اما کارشناسان آن را همکاری در موارد خاص و مملو از بی‌اعتمادی متقابل توصیف کرده‌اند. مقامات ارشد ایالات متحده آمریکا و دیگر کشورهای غربی گفته‌اند تحولات جدید در اوکراین، روسیه را وادار به تعمیق مناسبات خود با تهران کرده است.
ویلیام برنز، مدیر سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به شبکه خبری سی‌بی‌اس گفت اتحاد نظامی جمهوری اسلامی ایران و دولت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، به‌سرعت دارد در یک مسیر بسیار خطرناک پیش می‌رود. او گفت روسیه پیشنهاد کمک به برنامه موشکی حکومت ایران را داده و همچنین امکان ارائه جت‌های جنگنده به این کشور را بررسی می‌کند.
برنز افزود این وضع نه‌تنها برای اوکراین خطرناک است، بلکه برای «دوستان و شرکای ما در سراسر خاورمیانه خطرناک است.»
اتحاد رو به رشد تهران و مسکو نگرانی‌هایی در ناتو نیز ایجاد کرده است از جمله در میان قدرت‌های اروپایی که تمایل دارند مسیر مذاکرات احیای برجام باز بماند. یکی از مقامات ناتو که نخواست نامش فاش شود به فارن‌پالیسی گفت جمهوری اسلامی ایران اکنون «بخش لاینفک جلسات اطلاعاتی ما» است.
مقامات ایالات متحده و ناتو و کارشناسان مستقل می‌گویند در حال حاضر حمایت نظامی حکومت ایران از روسیه به‌منظور تغییر روند جنگ به نفع این کشور کافی نیست اما می‌تواند طولانی شدن جنگ و افزایش شمار کشته‌ها را در پی داشته باشد. سرعت پیشرفت این همکاری نیز می‌تواند به نیروهای روسیه در مواردی خاص در میدان نبرد برتری ببخشد و امکان حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی اوکراین با پهپادهای انتحاری ساخت جمهوری اسلامی ایران را در اختیار روسیه بگذارد.
این مقام ناتو گفت: «اینطور نیست که [حکومت] ایران پایگاه صنعتی – نظامی عظیمی داشته باشد که ناگهان زنده شده باشد. اما ایرانی‌ها این صنعت را دارند و تجهیزات نظامی نسبتا پیشرفته‌ای می‌سازند که اکنون می‌تواند به روسیه سرازیر شود که خبر بدی است.»
حمایت نظامی روسیه از ایران نیز به سهم خود می‌تواند برتری نظامی این کشور را در برابر هرگونه رویارویی نظامی احتمالی با ایالات متحده یا شرکایش در منطقه تقویت کند. یک مقام آمریکایی گفت اگر روسیه سیستم‌های دفاع هوایی پیشرفته مانند سامانه موشکی اس۳۰۰ یا اس۴۰۰ را به ایران بدهد، به ایران در حفاظت از تاسیسات تلسیحات هسته‌ای‌اش در برابر حمله احتمالی اسرائیل یاری رسانده است.
کارشناسان دیگر به تهدید روسیه برای ارائه فناوری پیشرفته‌تر به ایران برای تولید پهپادهای موثرتر و کشنده اشاره می کنند. جاناتان لرد، محقق «اندیشکده امنیتی نیو امریکن» گفت: «پهپادهای پیشرفته ایرانی که با کمک روسیه ساخته شده‌اند فقط برای استفاده در اوکراین نخواهد بود بلکه تکثیر می‌شوند و راه خود را برای رسیدن به اهدافی در خاورمیانه پیدا خواهند کرد.»
ایالات متحده در واکنش به این تحولات، مجموعه‌ای از تحریم‌ها را علیه شرکت‌های سازنده پهپاد و شرکت‌هایی وضع کرده است که پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی را به روسیه ارسال می‌کنند. همچنین وزارت بازرگانی آمریکا اقدامات کنترل‌کننده و محدودکننده جدیدی را روی صادرات پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در اوکراین را صادر کرد.
لرد گفت تحریم‌ها و کنترل‌های صادراتی ممکن است ائتلاف نظامی روسیه و ایران را مختل کند، اما این محدودیت‌ها نمی‌توانند به طور کامل این نقل‌وانتقال را متوقف کنند.
او گفت: «نمی‌شود این نوع از همکاری را قطع کرد. می‌توان کارهایی کرد که همکاری کاهش یابد یا اثربخشی کمتری داشته باشد. اما در نهایت این کشورها به دلیل ماهیت درگیری به یکدیگر نزدیک می‌شوند.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۴ مارس۲۰۲۳