با نزدیک شدن به فصل گرما و تشدید بحران آب در شماری از شهرهای ایران و در حالی که حتی مدیرعامل آبفای مازندران از «تنش آبی در ۲۰ شهر» این استان خبر داده است، یک نماینده مجلس شورای اسلامی بحران آب در ایران را ناشی از سوء‌مدیریت و همچنین اقدامات عامدانه دولت برای کسب درآمد و «آب فروشی» عنوان کرد.
جلال محمودزاده، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، روز یک‌شنبه ۲۴ اردیبهشت در مصاحبه با سایت خبری رکنا، گفت: «دولت تمایلی به اجرای پروژه‌های منطبق با آمایش سرزمین در خصوص آب ندارد زیرا اجرای این پروژه‌ها منجر به کاهش درآمد دولت می شود و این آینده روشنی را برای ما رقم نخواهد زد.»
این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با تاکید بر اینکه دولت از ایجاد محدودیت در مصرف منابع آب زیرزمینی و نصب کنتور روی چاه‌های آب خودداری می‌کند، افزود: «وزارت نیرو در حال آب فروشی در این مناطق است چون سال گذشته این وزارتخانه اعلام کرد که برداشت‌های غیر مجاز را با دو برابر تعرفه محاسبه خواهد کرد و این یعنی آب فروشی.»
محمودزاده با بیان اینکه علاوه بر «برداشت آب از چاه‌های غیرمجاز» در حال حاضر «برداشت غیرمجاز از چاه‌های مجاز» نیز ادامه دارد و تاکنون نابودی بخش عمده‌ای از منابع آبهای زیرزمینی ایران را به دنبال داشته است، گفت: «مقصر اصلی این مساله وزارت نیرو است زیرا این مجموعه باید بر روی چاه‌ها کنتور نصب می‌کرد و این کار را در طی سالیان گذشته انجام نداده است.
این نماینده مجلس تاکید کرد که «وزارت نیرو در حال آب فروشی در این مناطق است و سال گذشته نیز این وزارتخانه اعلام کرد که برداشت‌های غیرمجاز را با دو برابر تعرفه محاسبه خواهد کرد و این یعنی آب فروشی.»
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس در توصیف وضعیت ایران با ادامه بحران آب، گفت: «ادامه دار بودن این روند به معنی خالی شدن روستاها از سکنه و گسترش شهرنشینی و همچنین نیاز بیش از حد به واردات محصولات کشاورزی در ایران خواهد بود و این کاملا با اهداف توسعه‌ای و استراتژیک کشور ما در تضاد است و در حقیقت ما را به سمت سیاهی و نابودی می‌برد.»
او با بیان اینکه مقام‌ها و دستگاه‌های حکومتی حتی تلاشی برای مدیریت منابع آب موجود نمی‌کنند، عنوان کرد که در برنامه ششم توسعه دولت‌ها موظف بودند آبیاری سنتی سالانه ۶۰۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی را به آبیاری قطره‌ای تبدیل کنند اما اکنون شاهدیم که تنها ۱۰ درصد آن اجرا شده است.
جلال‌زاده همچنین گفت که بر اساس قانون دولت‌ها موظف‌اند ۸۵ درصد هزینه تجهیز زمین‌های کشاورزی به آبیاری مدرن را در مناطق داخل کشور و ۱۰۰ درصد هزینه آن در مناطق مرزی را تامین کنند اما تاکنون بخش بسیار اندکی از این میزان محقق شده است.
این عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با تاکید بر اینکه «اولویت دولت اصلا آب نیست»، افزود: «آنها درک درستی از مساله آب ندارند» و حتی «در دو سال گذشته توجه دولت به بحران آب کاهش یافته تا آنجا که دولت بودجه آبیاری قطره‌ای به عنوان راهی برای صرفه جویی آب را به حدود صفر کاهش داده است.
حسین حسین زاده، عضو هیئت رییسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، نیز با بیان اینکه در دولت‌های مختلف «نوع نگاه مدیریتی در حوزه‌های مختلف به‌خصوص آب نگاه سطحی و روزمره» بوده است، تاکید کرد که «به صورت ویژه در خصوص آب تمامی دولت‌ها سیاسی عمل کرده‌اند و هیچ توجهی به قوانین بالادستی از جمله آمایش سرزمین» نکرده است.
این نماینده مجلس به عنوان نمونه به احداث و فعالیت چند پتروشیمی در مناطق مرکزی ایران اشاره کرد و گفت که این پتروشیمی‌ها، خوراک خود را از عسلویه دریافت می‌کنند آن را تبدیل به محصول کرده و دوباره به عسلویه ارسال می‌کنند تا صادرات از آنجا صورت گیرد و فعالیت این شرکت‌‌ها، اقدام علیه قوانین بالادستی در حوزه آب عمل است.
حسین‌زاده ادامه با اشاره عدم نظارت مجلس بر اجرای قوانین بالادستی حوزه آب، گفت که در حال حاضر مجلس امکان نظارت یا تعطیلی بسیاری از تاسیسات ساخته شده برخلاف قوانین بالادستی آب را ندارد چرا که «بسیاری از مردم در این صنایع و مراکز مشغول کار و فعالیت‌انند و نمی‌توان آنها را تعطیل» کرد.
این عضو هیئت رییسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی افزود که با‌وجود بحران آب در کشور «در این زمینه شاهد یک نگاه جزیره‌ای، برخورد سیاسی، نداشتن برنامه منسجم، عدم استفاده از متخصصین هستیم و آسیب اصلی از این ناحیه» وارد می‌شود.
بحران آب و تنش آبی در گسترده وسیعی از ایران در حالی رو به افزایش است که به گفته بنفشه زهرایی، دبیر کارگروه سازگاری با کم‌آبی وزارت نیرو «ایران در سال‌های اخیر ۲۰ میلیارد متر مکعب از آبهای تجدیدپذیر خود را از دست داده است». زهرایی البته از میان رفتن چنین حجم عظیمی از ذخائر آبهای زیرزمینی ایران را ناشی از «تغییرات اقلیمی» عنوان کرد و به آب فروشی وزارت نیرو اشاره نکرد.
این مقام وزارت نیرو روز ۲۰ اردیبهشت ماه همچنین گفت که ایران رتبه سیزدهم در بین کشورهای جهان از نظر تنش آبی را دارد و از نظر سرانه آب تجدیدپذیر نیز در یک‌سوم آخر جدول جهانی قرار گرفته است.
وضعیت تنش و بحران آبی در ایران با چنان شتابی در حالی گسترش است که سرنوشت تبدیل استان پرآبی چون خوزستان به کانون بحران بی‌آبی اکنون حتی در استان‌های پربارشی چون گیلان و مازندران نیز در حال تکرار است تا انجا که بهزاد برارزاده، مدیرعامل آبفای مازندران، روز ۱۹ اردیبهشت هشدار داد که در تابستان پیش رو ۲۰ شهر و ۲۱۳ روستای مازندران با تنش آبی روبه‌رو می‌شوند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۱۵ می۲۰۲۳