خبرگزاری امنیتی فارس وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ناپدید شدن و خروج غیر قانونی اموالی نظیر ۴۸ تخته فرش دستباف نفیس و گران‌قیمت از ساختمان حافظیه سعدآباد» خبر داد.
خبرگزاری «فارس» امروز یکشنبه, ۳۱ اردیبهشت نوشت:«با روی کار آمدن دولت سیزدهم گزارشی با عنوان «خروج غیر قانونی اموالی نظیر ۴۸ تخته فرش دستباف نفیس و گران‌قیمت از ساختمان حافظیه سعدآباد» ارجاع شد. پس از آن تیم ویژه‌ای با همکاری سازمان‌های نظارتی تشکیل و به بررسی همه جانبه موضوع مفقود شدن فرش‌های نفیس در دولت قبل پرداخته شد.»
کارشناسان این حوزه با بررسی تنها ده تخته از فرش‌های خارج شده و بر اساس قدمت تاریخی آن، نوع طراحی، مکتب هنری و خصوصیات فیزیکی ارزش نسبی آنها را مبلغی معادل ۱۲۷ میلیارد تومان اعلام کردند. این ده تخت فرش ارزش‌گذاری شده جزو نفیس‌ترین فرش‌های نهاد بوده و متعلق به سبک‌های مشهدی (عمواوغلی)، اصفهان و تودشک می‌باشد که یکی از آنها از نظر قدمت به دوره قاجار می‌رسد.
بنابراین گزارش فرش‌ها طی بازه سال‌های ۱۳۹۲ الی ۱۳۹۵ یعنی در زمان تصدی دولت حسن روحانی از ساختمان سعدآباد خارج شده است.
یکی از شاهدانی که همان دوران در ساختمان حافظیه مسئولیت داشته در این مورد گفته است که در «سال ۱۳۹۵ فرش‌ها را با یک دستگاه وانت مزدا بردند منزل…»
خبرگزاری «فارس» در ادامه با اعلام اینکه خروج فرش‌های نفیس توسط یک کارمند نهاد ریاست جمهوری و در یک مقطع زمانی به امری تقریبا محال شبیه است گفته است: «اقدامات انجام شده توسط بیش از یک نفر در مواقع متعدد صورت پذیرفته است و در مراحل مختلف تصاحب، حمل و نگهداری از اموال مفقودی نیز محتمل است اشخاص متعددی دخیل در موضوع باشند.»
کاخ سعدآباد در دوره قاجاریه در منطقه دربند تهران در شمال پایتخت ساخته شد و سکونتگاه تابستانی شاهان این سلسله بود. در دوران پهلوی نیز یکی از سکونتگاه‌های خانواده سلطنتی شد. پس از انقلاب ۵۷ مجموعه‌ی ۱۸ کاخ «سعدآباد» بخشی در اختیار نهاد ریاست جمهوری اسلامی قرار گرفت که امکان بازدید عمومی ندارد و بخش‌هایی نیز به شکل موزه در آمد.
ساختمان حافظیه سعدآباد که در اختیار نهاد ریاست جمهوری گذاشته شده است به عنوان محل ملاقات مقامات دولتی با روسای جمهور و مهمانان خارجی استفاده می‌شود.
نه تنها کاخ سعدآباد بلکه بسیاری از آثار و بناهای تاریخی کشور در سال‌های اخیر همواره به دلیل سوء مدیریت و مرمت‌های غیراصولی در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته‌اند.
در واکنش به اظهار نظر عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره واگذاری بناهایی که به مرمت نیاز دارند به شکل اجاره به سرمایه‌گذاران خصوصی، اندیشکده پیشرفت گردشگری ایران امروز یکشنبه, ۳۱ اردیبهشت نشستی درباره این موضوع برگزار کرد.
داورخواه، کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری در این نشست با بیان اینکه بسیاری از بناهای تاریخی ما در حال از بین رفتن هستند و اعتبار کافی برای مرمت آنها در کشور وجود ندارد گفت: «بعد از مرمت هم مسأله نگهداری و مدیریت آنها پیش می‌آید. مردم باید در این زمینه مشارکت کنند و بخش خصوصی می‌تواند در این زمینه کمک کند تا طبق مزایده، این بناها به افرادی با مدت مشخص اجاره داده شود تا آنها را مرمت و نگهداری کنند و در حوزه‌هایی که به گردشگری کشور کمک می‌کنند کاربری خوبی برایشان در نظر بگیرند.»
وی ادامه داد: «نگرانی ما از این جهت است که نظارت بر این امر با معاونت میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است که توان ظرفیت اجرایی این نظارت را با این حجم گسترده ندارد و طرح اجاره بناهای تاریخی نه تنها موجب مرمت و حفظ بناهای تاریخی نمی‌شود، بلکه موجب مرمت غیراصولی و از بین رفتن هویت بناها و آسیب بیشتر به آنها می‌شود.»
بابک یاوری‌فر، معاون اجرایی اندیشکده پیشرفت گردشگری نیز تاکید کرد:«شیوه اجاره بناهای تاریخی روش درستی در جلب مشارکت مردمی و سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی نیست؛ چرا که تملک این بناها توسط اشخاص در قالب قرارداد اجاره، با ضوابط و اصول میراثی و حفظ هویت تاریخی، مرمت و یا تعریف کاربری متناسب با شأن بناها مغایر است و صد البته منطبق با مسیری که تاکنون طی شده، نظارت‌های فنی مستمر تا مرحله بهره‌برداری دچار مشکل خواهد شد. لذا نباید به هیچ‌وجه واگذاری موقت یا اجاره این بناها مطرح شود.»
پیشتر در ۴ اردیبهشت خبرگزاری «ایسنا» از مزایده ۱۹ بنای تاریخی از سوی صندوق توسعه صنایع دستی و فرش دستباف و احیاء و بهره‌برداری وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، با هدف بهره‌برداری و با عنوان «نهضت واگذاری حق بهره‌برداری بناهای تاریخی» خبر داد.
بنابراین گزارش این ۱۹ بنای تاریخی، شامل خانه دانشمندی، خانه آقایی زاده، حمام قلعه، خانه بهادرالملک، گراند هتل، خانه فخر راور، کارخانه حنا سایی، ارگ راین، باغ هرندی، خانه اوشیدری، خانه ابراهیمی، حمام سالار، کاروانسرای زعفرانیه، کاروانسرای مهر، کاخ ناصرالدین میرزا، خانه سرهنگ ایرج، عمارت اربابی لیقوان، کاروانسرای گوئجه بئل و کاروانسرای جانانلو است که بهره‌برداری آنها به مزایده گذاشته شده است.
چند روز بعد پس از اعلام خبر واگذاری بهره‌برداری این ۱۹ بنای تاریخی از جمله ارگ خشتی «راین» در کرمان در۱۶ اردیبهشت قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ادعا کرد:« بناهای تاریخی تحت تملک دولت است و قابل واگذاری به غیر نیست. به بیان دیگر، موضوع تملک در میان نیست، مرمت و بهره‌برداری از آنها مطرح است.»
عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز برای شفاف شدن موضوع، ادعا کرده بود که «بناهای تاریخی را واگذار نمی‌کنیم، بلکه طبق مزایده این ابنیه، به افرادی با مدت مشخص و مبلغ مشخص اجاره داده می‌شود تا آنها را مرمت و نگهداری کنند و در حوزه‌هایی که ما تایید می‌کنیم، کاربری خوبی برایشان در نظر بگیرند.»
این در حالیست که جمهوری اسلامی در مصادره و فروش اموال و دارایی‌های کلیساها از جمله «باغ شارون» در ولدآباد کرج نیز کارنامه‌‌ی تخریبی دارد. این باغ با زمینی به مساحت ۱۰ هزار متر مربع سال ۲۰۱۵ حدود دو نیم میلیون دلار قیمت داشت.
بعضی بناهای تاریخی نیز در سطح استان‌ها به مزایده گذاشته شده که در فهرست ۱۹ بناهای اعلامی برای فروش قرار ندارند اما به اسم «بهره‌برداری» از آنها در حال واگذاری است.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن،۲۲ می۲۰۲۳