با اینکه اداره کل میراث فرهنگی استان فارس آغاز مجدد تخریب خانههای بافت تاریخی شیراز را تکذیب کرده بود، اخبار و تصاویر جدید از پهنه تاریخی شیراز نشان میدهند تخریب دستی خانههای این منطقه از روز جمعه پنجم خرداد شروع شده است و همچنان نیز ادامه دارد.
خبرگزاری دولتی برنا با انتشار تصاویری از بافت تاریخی شیراز، نوشت کارگران تخریب برخی خانهها با کلنگ را آغاز کردهاند. ورودی شماری دیگر از خانهها نیز با آجر، سیمان و بلوکهای سیمانی مسدود شده است.
بر مبنای این گزارش، در ادامه تخریب بافت تاریخی شیراز به منظور توسعه حرم شاهچراغ در اردیبهشتماه، بار دیگر ساکنان بافت شرقی حرم هشدار تخلیه خانههایشان را دریافت کردند.
محمدمهدی کلانتری، دبیر پویش ملی نجات بافت تاریخی شیراز، روز یکشنبه هفتم خرداد به روزنامه شرق گفته بود شماری از ساکنان خانههای بین حرم شاهچراغ و حرم سیدعلاءالدین حسین به تخریب خانههایشان تهدید شده و طی تماسهای تلفنی هشدار تخلیه دریافت کردهاند. این کنشگر میراث فرهنگی همچنین خبر داد که اداره راه و شهرسازی استان فارس برای تخریب دستی ۱۵ خانه در پهنه تاریخی شیراز کارگرانی را استخدام کرده و تخریب در و پنجرهها آغاز شده است.
موید محسننژاد، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس، این خبر را تکذیب کرد و مدعی شد که تنها در و پنجره یک خانه به دلیل خالی از سکنه بودن به سرقت رفته است. او در ادامه ادعاهایش افزود هرگونه مداخله در بافت تاریخی شیراز مشروط به تایید اداره کل میراث فرهنگی استان است و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی اجازه تخریب بافت تاریخی شیراز را نمیدهد.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان فارس تنها دو روز پس از این سخنان، با دستور قضایی از ورود به محل کار خود منع شد؛ اما نه به این دلیل که در ممانعت از تخریب بافت تاریخی شیراز اقدام موثری انجام نداده است، بلکه به این دلیل که یک ویدیو خواستگاری در حافظیه شیراز در رسانههای اجتماعی فراگیر شد و موردتوجه قرار گرفت.
در پی این ماجرا، محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس، مسئولان حافظیه و مدیرکل میراث فرهنگی این استان را از کار برکنار کرد و مدعی شد ویدیو خواستگاری «ترویج لاابالیگری و فساد» است.
برکناری مسئولان میراث فرهنگی در پی انتشار یک ویدیو خواستگاری و واکنش سریع مقامهای قضایی و استاندار فارس آن هم در شرایطی که پهنه تاریخی شهر شیراز در حال تخریب است، از این حقیقت پرده برمیدارد که حاکمیت در پروژه ویرانی میراث فرهنگی و تاریخی ایران نقش دارد.
تخریب میراث فرهنگی و تاریخی ایران در جمهوری اسلامی به شهر شیراز محدود نیست و در دیگر نقاط ایران نیز به شکلی هدفمند ادامه دارد.
بر خلاف ادعاهای مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس، تصاویر جدیدی که از روند تخریب خانههای شیراز منتشر شد، نشان میدهد که اجراکنندگان این پروژه به مجوز میراث فرهنگی نیاز ندارند زیرا چنین به نظر میرسد که این طرح در سطوح بالای حاکمیتی دنبال میشود. اجرای این طرح زمستان گذشته در دستور کار بود اما در پی اعتراضهای شدید علاقهمندان فرهنگ و تاریخ ایران متوقف شد.
تخریب بافت تاریخی شیراز از دهه ۶۰ با تخریب چند خانه تاریخی شروع شد و در دهه ۷۰ همزمان با زمزمههای اجرای طرح «بینالحرمین» در حجم وسیعتری ادامه یافت. در سال ۱۳۸۹، هنگامی که دولت دهم روی کار بود، این طرح در شورای عالی معماری و شهرسازی تصویب شد. طی سالهای اخیر به دلیل تلاشهای دوستداران میراث فرهنگی این طرح تا حدودی به حالت تعلیق درآمده بود تا اینکه ابراهیم رئیسی مهر ۱۴۰۰ به شیراز رفت و برای اجرای آن چراغ سبز نشان داد.
کنشگران فرهنگی هشدار دادهاند که در صورت اجرای کامل این طرح، پهنه ۳۶۰ هکتاری بافت تاریخی شیراز و دو هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی ارزشمند در این منطقه از بین میرود.
دولت جمهوری اسلامی ایران قصد دارد در محدوده حرم شاهچراغ و دیگر امامزادههای مدفون در شیراز مسیرهای ارتباطی ایجاد کند. طراحان پروژه نام این طرح را «حرم تا حرم» گذاشتهاند و ادعا میکنند که با پایان اجرای آن، شیراز «بزرگترین شهر زیارتی خاورمیانه» میشود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۳۱ می۲۰۲۳