به گزارش رسانه‌های ایران، شاخص هوای تهران در اولین ساعات روز یکشنبه، ۵ شهریور از عدد ۳۵۵ عبور کرد که به معنی قرار گرفتن در سطح خطرناک است اما با وجود عبور شاخص آلودگی هوا از سطح خطرناک، کمیته اضطرار شهر تهران برای تعطیلی پایتخت تصمیمی نگرفت. این در حالی است که طبق مصوبه هیئت وزیران، در صورتی که میانگین شاخص کیفیت هوای تهران به بالاتر از ۲۰۰ برسد، با مصوبه کمیته اضطرار و پس از تایید رئیس‌جمهوری یا معاون اول او، ادارات تهران تعطیل خواهند شد.
هجوم ریزگردها که هوای تهران را شامگاه شنبه غبارآلود کرد و موجب کاهش دید نیز شد، شهرهای دیگر ایران را نیز درنوردید. سامانه مرکز پایش کیفی هوای ایران شاخص کیفی هوای سه شهر استان خوزستان را هم در وضعیت «ناسالم» اعلام کرد. بر اساس این شاخص، «افراد مبتلا به بیمار‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان باید از فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل خودداری کنند. افراد دیگر هم باید فعالیت‌های طولانی یا سنگین خارج از منزل را کاهش دهند».
بر اساس داده‌های سامانه آنلاین کنترل کیفیت هوای سازمان محیط زیست منطقه اصفهان، شاخص آلودگی هوا در شهر اصفهان و برخی شهرهای مجاور نیز به عدد ۳۶۵ رسید اما مدیران استان اصفهان نیز همانند تهران برای تعطیلی ادارات تصمیمی نگرفتند.
هجوم ریزگردها در روزهای اخیر موجب شده است که حتی در برخی شهرهای شمالی نیز پدیده آلودگی هوا مشاهده شود.
شدت درگیری آسمان ایران با ریزگردها سبب شد برخی کارشناسان مدعی شوند ۶۰ درصد مساحت ایران با شدت‌های مختلف درگیر ریزگردها شده است.
به گفته مدیران سازمان محیط زیست، منشا ریزگردها صحرای ترکمنستان است که شهرهایی در استان‌های گلستان، مازندران و خراسان را فرا گرفته است.
علی‌محمد طهماسبی بیرگانی، مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و دبیر ستاد ملی گردوغبار، در گفت‌وگو با روزنامه هم‌میهن مدعی شد که هجوم هم‌زمان چند توده از کشورهای مختلف عامل درگیری گسترده مناطق مختلف ایران با پدیده ریزگردها است.
به گفته طهماسبی، منشا ریزگردهای کنونی ترکمنستان است اما هم‌زمان، توده دیگری با منشا سمنان هم در استان‌های قم و جنوب تهران شکل گرفته و علاوه بر آن، یک توده دیگر از عراق نیز بخش‌هایی از جنوب غربی مانند دشت آزادگان، شوش و بخشی از استان ایلام را آلوده کرده است.
با وجود اصرار مدیران سازمان محیط زیست مبنی بر منشا خارجی داشتن ریزگردها، کارشناسان محیط زیست بر این نکته تاکید می‌کنند که «خشک شدن تالاب‌های داخلی» می‌تواند منشا آلودگی یا دست‌کم تشدیدکننده آن باشد.
آنچه در روزهای گذشته ساکنان مناطق شمالی ایران را غافلگیر کرده، سال‌ها است که استان‌های خوزستان و سیستان و بلوچستان را درگیر کرده است.
۲۵ مرداد اعلام شد به دلیل طوفان‌های شن و هجوم ریزگردها و غبار حاکم بر آسمان استان سیستان و بلوچستان، دست‌کم هزار و ۵۰۰ نفر از ساکنان این استان به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند.
خشک شدن تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها در ایران پدیده ریزگردها را به فاجعه‌ای تبدیل کرده که به نظر کارشناسان، با خشک شدن دریاچه ارومیه، کاهش سطح آب دریاچه خزر و در آستانه خشک شدن قرار گرفتن تالاب انزلی، نیمه شمالی ایران را نیز همانند استان‌های جنوبی فرا گرفته است و این استان‌ها نیز در سال‌های آینده در معرض هجوم مداوم ریزگردها قرار خواهند گرفت.
به گفته محمد درویش، فعال محیط زیست، «در صورت تداوم سرریز فاضلاب‌های شهری و رسوبات ناشی از فرسایش خاک در پی جنگل‌تراشی‌های گسترده در سال‌های گذشته، تالاب انزلی نیز تا پنج سال دیگر به حوضچه‌‌ای جداافتاده و کم‌عمق تبدیل خواهد شد»؛ همانند آنچه بر سر تالاب‌های گاوخونی و هورالعظیم آمد و آن‌ها را خشک کرد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۸ اگوست ۲۰۲۳