آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز جمعه ۲۲ سپتامبر (۳۱ شهریور)، گفت که تصمیم ایران برای ممانعت از فعالیت برخی بازرسان هسته‌ای سازمان ملل نشان می‌دهد که این کشور علاقه‌ای به ایفای نقش مسئولانه و متعهدانه در برنامه هسته‌ای خود ندارد.
به گزارش رویترز، بلینکن در ادامه گفت‌وگویش با خبرنگاران افزود: «ما سعی کردیم به‌طور غیرمستقیم با ایران و همچنین با شرکای اروپایی و حتی روسیه و چین کار کنیم تا ببینیم آیا می‌توانیم به پایبندی به توافق هسته‌ای ایران بازگردیم یا خیر… اما ایران نتوانست یا نمی‌خواهد این کار را انجام دهد.»
وزیر امور خارجه آمریکا تاکید کرد: «در همین هفته گذشته دیدیم که آن‌ها {مقامات جمهوری اسلامی} بازرسان آژانس را حذف کردند. این اقدام ایران را نمی‌توان نشانه‌ای از آن دانست که علاقه‌مند به بازیگری مسئولیت‌پذیر باشند.»
در همین حال، رسانه‌های ایران گزارش دادند حسین امیرعبداللهیان، وزیرامور خارجه جمهوری اسلامی که همچنان در نیویورک به سر می برد، به خبرنگارن گفته است:«فکر می‌کنیم با توجه به اقدامی که هفته گذشته در تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا انجام شد، اگر طرف آمریکایی از برخورد چندگانه خارج شود و نیت واقعی خودش را نشان دهد، دستیابی به یک توافق برای بازگشت همه طرف‌ها به برجام و لغو تحریم‌های ایران دور از دسترس نیست.»
اظهارات وزیران امور خارجه جمهوری اسلامی و آمریکا هم‌زمان با آن بیان می‌شود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اقدام جمهوری اسلامی در محدود کردن فعالیت بازرسان در تاسیسات هسته‌ای ایران را محکوم کرده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۲۹ شهریور، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل گفت که جمهوری اسلامی همکاری با تیم‌های بازرسی آژانس در مورد برنامه هسته‌ای خود را در تلافی انتقادها محدود کرده است.
مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خاطرنشان کرد: «وقتی جمهوری اسلامی، یک‌سوم از بهترین بازرسان آژانس را (به‌دلیل برخی ملاحظات سیاسی) حذف می‌کند، جای تاسف دارد و غیرقابل درک است.»
این در حالی است که ایران می‌گوید این اقدام بر اساس حقوق حاکمیتی مصرح در ماده ۹ موافقتنامه جامع پادمان بین ایران و آژانس صورت گرفته است.
یک روز پس از آنکه ایالات متحده آمریکا و کشورهای اروپایی بار دیگر از ادامه فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران ابراز نگرانی کردند، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای، گفت که تهران تا رفع کامل تحریم‌ها روند فعلی را ادامه می‌دهد و این در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز مشهود است.
محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای ایران، روز چهارشنبه ۲۲ شهریور، در حاشیه نشست هیئت‌دولت در واکنش به بیانیه کشورهای اروپایی گفت که طرف مقابل طبق برجام به توافقش عمل نکرده و به همین دلیل واضح، جمهوری اسلامی هم به تعهداتش پایبند نبوده است.
پیش‌تر خبرهایی از کاهش سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران منتشر شده بود. بلومبرگ با انتشار گزارشی در همین موضوع نوشته بود که تهران در حال کاهش سرعت غنی‌سازی است و انتظار می‌رود که ناظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز در گزارش ماه سپتامبر در شورای حکام این کاهش سرعت را اعلام کند.
هم‌زمان، رئیس سازمان انرژی هسته‌ای جمهوری اسلامی هم در گفت‌وگو با الجزیره ادعا کرد که پرونده ذرات اورانیوم غنی‌شده با درصد بالا در نطنز بسته شده است.
با این حال، رافائل گروسی که مقام‌های جمهوری اسلامی او را متهم می‌کنند «تحت تاثیر فشارهای سیاسی» است، روز دوشنبه ۶ شهریور (۲۸ اوت)، در موسسه امور بین‌الملل سوئد درباره پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران گفته بود: «تاسف‌بار است که به‌جایی نرسیدیم که درباره پرونده اتمی ایران بگوییم همه چیز خوب پیش می‌رود.»
رافائل گروسی اسفندماه گذشته در چهارمین سفرش به تهران، درباره فعالیت‌های هسته‌ای با مقام‌های جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرد. این سفر به امضای توافق چهارم مارس منتهی شد که بر مبنای آن، جمهوری اسلامی موظف شد دسترسی بازرسان آژانس برای نظارت و راستی‌آزمایی را فراهم کند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۳