تحقیقات مشترک سمافور و ایران‌اینترنشنال که روز سه‌شنبه، چهارم مهر منتشر شد، حاکی از آن است که جمهوری اسلامی بیش از یک دهه است که با تشکیل شبکه «طرح کارشناسان ایران» (که در مکاتبات داخلی دیپلمات‌های ایرانی «شبکه جوانان» هم نامیده شده است) برای گسترش نفوذ خود در مراکز سیاستگذاری غرب اقدام کرده است.
این گزارش که گفته می‌شود پس از بررسی محتوای هزاران ایمیل تنظیم شده است، نشان می‌دهد که وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران از سال ۱۳۹۲ این شبکه را در راستای جنگ نرم و گسترش نفوذ خود در صحنه جهانی تشکیل داد. به گزارش ایران اینترنشنال، این ایمیل‌ها همچنین شامل کپی گذرنامه، رزومه، دعوتنامه برای کنفرانس، بلیط هواپیما، درخواست ویزا، رسید پرداخت، مقالات دانشگاهی و مکاتبات گسترده با مقامات وزارت خارجه ایران، کارکنان دانشگاه و دانشجویان است که به نوبه خود به تایید اصالت این اسناد کمک کردند.
بر اساس این تحقیقات سه تن از مشاوران رابرت مالی، نماینده پیشین ایالات متحده در امور ایران که خود او در استخدام آنها نقش داشته است، بخشی از این شبکه بودند. این سه تن، آرین طباطبایی ( که در وزارت خارجه و دفاع آمریکا کار کرده است)، علی واعظ و دینا اسفندیاری از گروه بین‌المللی بحران معرفی شده‌اند.
به گزارش ایران اینترنشنال، در اسناد به دست آمده، نام آرین طباطبایی در فهرست اعضای اصلی شبکه به چشم می‌خورد. طباطبایی در حال حاضر رئیس دفتر معاون وزیر دفاع آمریکا در امور عملیات ویژه و جنگ‌های محدود است و در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ مشاور رسمی رابرت مالی بوده است. بر اساس عکسی که هیات روسی منتشر کرد، او همراه مالی در مذاکرات هسته‌ای در وین در سال ۱۴۰۰ حاضر بوده است. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز سه‌شنبه درپاسخ به پرسشی درباره این گزارش ضمن دفاع از روند بررسی سوابق و ارایه مجوز امنیتی به شاغلان در وزارت خارجه گفت که «خانمی که قبلا در وزارت خارجه کار می‌کرده اکنون در وزارت دفاع مشغول به کار است». واشینگتن فری‌بیکن هم به نقل از منابعی در پنتاگون نوشت که وزارت دفاع آمریکا از بررسی امنیتی منتهی به استخدام آرین طباطبایی دفاع می‌کند.
یکی دیگر از افرادی که در این گزارش عضو اصلی معرفی شده است، علی واعظ است. مالی او را در سال ۱۳۹۱ در گروه بین‌المللی بحران استخدام کرد و اکنون مدیر پروژه ایران در گروه بحران است. او در سال ۱۳۹۲ به ایران سفر کرد و با اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور پیشین و رئیس وقت مجمع تشخیص مصلحت نظام دیدار کرد.
این تحقیقات نشان می‌دهد که طباطبایی و واعظ که مشاوران معتمد رابرت مالی بودند، ارتباطات پنهانی با «طرح کارشناسان ایران» داشته‌اند. علی واعظ در واکنش به این دو گزارش پیام‌هایی در اکس (توییتر سابق) منتشر کرد و «سم‌پاشی‌ها» را ناشی از «نارضایتی مخالفان دیپلماسی و مدافعان فشار حداکثری از شکست خود و موفقیت دولت بایدن در تنش‌زدایی« عنوان کرد.
به گزارش ایران اینترنشنال، «شبکه جوانان» همزمان دامنه نفوذ خود را به اندیشکده‌های اروپایی نیز گسترش داد و بر اساس ایمیل‌ها، با برخی از تحلیلگران ایرانی آنها رابطه برقرار کرد؛ از جمله الی گرانمایه، معاون رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اروپا، روزبه پارسی، رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در مؤسسه امور بین‌الملل سوئد و عدنان طباطبایی، از بنیانگذاران و مدیر عامل مرکز تحقیقات کاربردی همکاری با شرق.
عدنان طباطبایی از مرکز تحقیقات کاربردی همکاری با شرق در گفت‌و‌گو با ایران اینترنشنال از اظهار نظر درباره این ایمیل‌ها خودداری کرد و گفت این گزارش تحقیقاتی «بر پایه کذب و فرضیات اشتباه است.» او توضیحات بیشتری در این مورد ارائه نداد. او همچنین این ایمیل‌ها را جعلی خواند.
روزبه پارسی از موسسه امور بین‌الملل سوئد هم در پاسخ به سوال ایران‌اینترنشنال درباره این ایمیل‌ها گفت: «این برای تحلیلگران و دانشگاهیان امری کاملا طبیعی است که با مقامات و متخصصان طرف‌های مختلف در یک مذاکره یا تنش دیدار کنند تا بتوانند تجزیه و تحلیل خود را غنی‌تر کنند.»
در این گزارش به نام الی گرانمایه، معاون رئیس بخش خاورمیانه و شمال آفریقا در شورای روابط خارجی اروپا و دینا اسفندیاری نیز که در اواخر ۱۳۹۹ در گروه بین‌المللی بحران استخدام شد به عنوان عضوی از «طرح کارشناسان ایران» اشاره شده است. دینا اسفندریاری در اکس، پیامی از رئیس و مدیرعامل گروه بحران را بازنشر کرده است که در آن می‌گوید همکارانش در این گروه «هدف اتهام‌های بی‌اساس» قرار گرفته‌اند.
سمافور نوشت که شبکه «طرح کارشناسان ایران» متشکل از یک گروه اصلی متشکل از شش تا ۱۰ نفر از ایرانیان برجسته نسل دوم است که با اندیشکده‌های پیشرو بین‌المللی و موسسات آکادمیک، عمدتا در اروپا و آمریکا ارتباط برقرار کرده‌اند. البته در این گزارش به نام چهار نفر دیگر اشاره نشده است.
این تحقیقات نشان می‌دهد که سعید خطیب زاده، دیپلمات جمهوری اسلامی ایران در برلین ایده تشکیل این شبکه را مطرح کرده است و مصطفی زهرانی یک از اعضای سپاه پاسداران در حمایت از این شبکه و تامین مالی آن نقش داشته است.
تحقیقات مشترک سمافور و ایران‌اینترنشنال می‌گوید که کار اصلی اعضای این شبکه شامل: برقراری ملاقات‌هایی برای توضیح و دفاع از سیاست خارجی جمهوری اسلامی و فعالیت‌های هسته‌ای و نظامی، مصاحبه با رسانه‌ها، شرکت در نشست‌ها و به دولت‌های غربی درباره ایران مشاوره داده‌اند اما همواره خود تحلیلگران مستقل معرفی می‌کردند.
سمافور در گزارش خود نوشته است که این اسناد بینش عمیق و بی‌سابقه‌ای در مورد تفکر و عملکرد درونی وزارت خارجه ایران در برهه‌ای حساس در دیپلماسی هسته‌ای ارائه می‌دهد. این اسناد نشان می‌دهند که ایران چگونه قادر به انجام عملیات‌های نفوذی است که اغلب ایالات متحده و متحدانش در منطقه انجام می‌دهند.
انتشار این گزارش واکنش جمهوری‌خواهان آمریکایی را نیز به‌دنبال داشته است. به گزارش سمافور، رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا و رئیس کمیته فرعی عملیات ویژه و اطلاعاتی در نامه‌ای مشترک به لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا از او خواسته‌اند مجوزهای امنیتی آرین طباطبایی که در این گزارش به او اشاره شده است را بررسی کند و تا ۱۱ مهر پاسخ دهد.
تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه در واکنش به گزارش اخیر درباره ارتباطات برخی چهره‌های ایرانی شاغل در دولت آمریکا با جمهوری اسلامی گفت که این گزارش‌ها نشان می‌دهد عملیات نفوذ جمهوری اسلامی به راس دولت رسیده است و آمریکایی‌ها حق دارند بپرسند که چرا دولت بایدن اینقدر با جمهوری اسلامی صمیمی است. در این بیانیه آمده است: «تد کروز در واکنش به نشت ایمیل‌ها که نشان می‌دهد مقامات دولت بایدن بخشی از عملیات رژیم ایران بودند، خواستار توقف مذاکرات محرمانه با ایران شد»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳