روزنامه «دنیای اقتصاد» روز یکشنبه ۳۰ مهرماه با اشاره به افزایش بسیار بالای استقبال از لاتاری طی سال‌های گذشته همسو با افزایش مهاجرت در ایران نوشت: «هرچند ثبت‌نام لاتاری کاملا رایگان است، اما بازار سیاهی به وجود آمده که در آن سودجویان با طراحی پکیج و دریافت مبالغ قابل توجه، وعده شانس بیشتر برای برنده شدن در لاتاری را به متقاضیان می‌دهند.»
در این گزارش به ناآگاهی برخی افراد از شرایط لازم برای ثبت‌نام در لاتاری اشاره شده و آمده است: «از انجام کارهای ثبت‌نام در کافی‌نت‌ها در ازای پرداخت حدود ۸۰ هزار تومان گرفته تا طراحی پکیج‌های گوناگون با قیمت‌هایی نزدیک به ۸۰۰ هزار تومان به افراد وعده می‌دهند در صورت خرید آن، شانس بیشتری برای برنده شدن در لاتاری دارند. این در حالی است که ثبت‌نام در لاتاری کاملا رایگان بوده و شما برای آن هیچ هزینه‌ای پرداخت نخواهید کرد.»
در این میان، برخی وبسایت‌های مشاوره مهاجرتی با ارائه طرح‌ها و پکیج‌هایی از متقاضیان ثبت‌نام در لاتاری هزینه دریافت می‌کنند.
برای مثال یک کانال تلگرامی که خود را دارای مجوز کسب و کار اینترنتی نیز معرفی کرده، پکیج‌های عادی و طلایی برای ثبت‌نام در لاتاری طراحی کرده است. در پکیج عادی، تعرفه ثبت‌نام برای فرد مجرد ۲۵۰ هزار تومان، یک شانس برای فرد متاهل ۴۰۰ هزار تومان و دو شانس برای فرد متاهل ۵۵۰ هزار تومان تعیین شده است.
در پکیج طلایی که البته مشخص هم نیست تفاوت آن با پکیج عادی چیست، تعرفه فرد مجرد ۴۰۰ هزار تومان، یک شانس برای فرد متاهل ۶۰۰ هزار تومان و دو شانس برای یک فرد متاهل ۸۰۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین در این طرح‌ها به ازای هر فرزند، ۵۰ هزار تومان دیگر از افراد دریافت می‌شود.
در برخی وبسایت‌های مشاوره مهاجرتی نیز گزینه‌ای برای تعیین وقت مشاوره حضوری جهت ثبت‌نام در لاتاری تعبیه شده که جهت تعیین وقت باید مبلغی بین ۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان از طریق درگاه‌های پرداخت به حساب این موسسات واریز کرده تا وقت مربوطه با متقاضی هماهنگ شود.
با اینهمه این احتمال وجود دارد که پس از واریز وجه، ثبت‌نام متقاضیان ناآگاه انجام نشود یا حتی ممکن است از طریق دریافت اطلاعات، حساب آنها هک شده و خالی شود یا حتی از اطلاعات و مشخصات آنها سوء استفاده شود. این در حالیست که همه‌چیز در لاتاری بر اساس بخت و اقبال است و هیچ راهی برای شانس بیشتر یا دور زدن ساز و کار آن وجود ندارد.
فعالیت دلال‌های معروف به «کاسبان مهاجرت» و بازار سیاهی با گردش مالی بالا در سیستم نوبت‌دهی سفارت آلمان و ایتالیا نیز گزارش شده است.
چندی پیش روزنامه «هم‌میهن» در گزارشی به بازار با گردش مالی چند هزار میلیارد تومانی در همین زمینه پرداخت. بر اساس این گزارش گردش مالی در بازار سیاه نوبت دادن برای ثبت درخواست مهاجرت در سفارتخانه‌های آلمان و ایتالیا ۵۰۰ میلیارد تا ۳ هزار میلیارد تومان است. قابل توجه اینکه هم سفارتخانه‌های مربوطه و هم وبسایت رسمی مربوط به «لاتاری» آمریکا به مخاطبان درباره چنین سوء استفاده‌هایی از سوی سودجویان هشدار داده و آنها را به اطلاعات رسمی منتشر شده از وبسایت‌های رسمی رجوع می‌دهند.
داده‌های منتشرشده از سوی رصدخانه مهاجرت ایران نشان می‌دهد در دو سال اخیر، آمار ایرانیانی که مهاجرت کردند نسبت به ۳۰ سال قبل، دو برابر شده است. به نظر می‌رسد یکی از دلایل اصلی این موضوع، شرایط نامساعد اقتصادی است.
بر اساس گزارش «رصدخانه مهاجرت ایرانیان» که تیرماه امسال منتشر شد در حال حاضر ۳۴۷۰ مهاجر غیرقانونی ایرانی در مرزهای اتحادیه اروپا، در صدد ورود به کشورهای اروپایی هستند. این گزارش افزوده که از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۳ ایرانیان با ۱۸ هزار و ۳۱۸ مهاجر غیرقانونی، بیشترین شمار را در عبور غیرقانونی با قایق در کانال مانش دارند.
همچنین در آخرین آمار مرتبط با مهاجرت نیروی انسانی از ایران، معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری گفته نرخ خروج نخبگان از کشور در برخی حوزه‌ها تا دو برابر افزایش یافته است.
در همین ارتباط وبسایت «تجارت نیوز» از افزایش دو برابری خروج نخبگان از ایران هزینه جدید آزادسازی مدرک تحصیلی از ۴۰ تا ۱۱۰ میلیون تومان خبر داد و نوشت: «برخی از رسانه‌ها مصوبه جدیدی از هزینه جدید آزادسازی مدرک منتشر کردند. بنا بر این مصوبه، کسانی که قصد آزادسازی مدارک خود را دارند باید ۴۰ میلیون تومان و بالاتر از آن به دولت بپردازند تا بتوانند از ایران مهاجرت کنند.»
ایران در سال ۲۰۲۰ در فهرست ۲۰ کشور اول صدور دانشجو در دنیا قرار داشت. در این میان آزادسازی مدرک تحصیلی می‌تواند معیاری برای افزایش مهاجرت باشد. رصدخانه مهاجرت ایران سال گذشته آمارهایی از وضعیت درخواست آزادسازی مدرک تحصیلی دانشجویان منتشر کرد.
بنا بر این گزارش، از بهمن سال ۱۳۹۵ تا اواخر مهر سال ۱۴۰۱در مجموع ۳۵۳ هزار و ۴۵۷ نفر از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور درخواست لغو تعهد خدمت آموزش رایگان خود را به سازمان امور دانشجویی ارائه کردند. سازمان امور دانشجویی هم با حدود ۲۲۴ هزار درخواست از سوی فارغ‌التحصیلان موافقت کرد.
در همین زمینه روح‌الله دهقانی فیروزآبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با اشاره به خروج نخبگان از کشور گفته است: «خروج نخبگان از کشور وجود دارد و در سال‌های اخیر نیز در برخی از حوزه‌ها تا دو برابر افزایش داشته است. آنچه ما را نگران می‌کند و باید کنترل کنیم تعداد خروج نخبگان از کشور نیست، بلکه نرخ خروج است.»
هرچند با انقلاب ۵۷ نرخ مهاجرت از ایران به شدت افزایش یافت اما در سال‌های گذشته مهاجرت به شکلی فراگیرتر در میان اقشار مختلف گسترش یافته بطوری که هشدار کارشناسان را نسبت به بحران منابع انسانی طی سال‌های آینده به همراه داشته است.
چندی پیش عوض حیدرپور متخصص بیهوشی و استاد دانشگاه با ارائه آمار جدیدی از مهاجرت سالانه ۱۰ هزار کادر پزشکی از کشور خبر داده بود.
عوض حیدرپور گفته بود که «عدد و رقم‌های مهاجرت وحشتناک است، ما هر هفته که سراغ یکی از همکاران را می‌گیریم با خبر می‌شویم مهاجرت کرده است.»
روزنامه «هم‌میهن» در شماره چهارم مهرماه در گزارشی به موج مهاجرت از کشور در میان استادان دانشگاه و مدیران حوزه بهداشت پرداخته بود.
این گزارش برای نمونه تأکید کرده بود که از مدیر اداره سلامت وزارت بهداشت تا مدیر گروه اپیدمیولوژی، مدیر مرکز کارآزمایی بالینی و مدیران مرکز تحقیق اعتیاد در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی از ایران مهاجرت کرده‌اند.
موج مهاجرت از ایران در حال حاضر شامل همه مشاغل و رسته‌های شغلی، اعم از تحصیلکردگان نخبه تا نیروی کار ماهر می‌شود اما در این میان مقامات دولتی به دنبال آن هستند که مهاجرت کارگران را که طی سال‌های گذشته برای کار به کشورهای اطراف از جمله عراق و قطر و ترکیه و ارمنستان می‌روند به عنوان دستاوردی در چارچوب «دیپلماسی نیروی کار» معرفی کنند!
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۳ اکتبر ۲۰۲۳