نگرانی رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه از روی‌گردانی روحانیان قم از حکومت

علی عبداللهی، رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه، در سخنانی در جمع هیئت‌رئیسه روسای مجامع استانی و روسای کمیسیون‌های مجمع نمایندگان طلاب در مورد «نفوذ دشمن در میان روحانیان و طلاب» ابراز نگرانی کرد و گفت: «دشمن برنامه دارد که به هر قیمتی، شخصیت و شأنیت طلبه و روحانیت را در سطح جامعه تنزل دهد.»

رئیس دستگاه اطلاعاتی و امنیتی قوه قضائیه بر لزوم برخوردهای اطلاعاتی و امنیتی با طلاب و روحانیان منتقد تاکید کرد و افزود: «باید سعی کنیم دست‌های تفرقه‌انگیز در بین جمعیت طلبگی را که امروز در حال ضربه زدن به حوزه است شناسایی و قطع کنیم.»

در بخشی از این جلسه که در قم برگزار شد، علی عبداللهی با بیان اینکه «گرفتار کردن روحانیت در مسائلی که دون‌ شأن آن‌هاست، تخریب روحانیان را به دنبال خواهد داشت»، گفت: «بدون تردید، یکی از برنامه‌های دشمن در این مسیر خدشه وارد کردن به اعتقادات مردم است.»

رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه «نفوذ» را «مهم‌ترین رکن و ابزار کاری دشمن در داخل کشور» خواند و ادعا کرد که «برخی افراد از جایگاه و موقعیت اجتماعی خود در لوای مذهب، تجارت، فرهنگ، سیاست و اقتصاد» سوءاستفاده می‌کنند.»

عبداللهی همچنین گفت که این افراد در حوزه‌های گوناگونی چون مذهب، تجارت، فرهنگ، سیاست، و اقتصاد، از جمله به‌عنوان طلبه‌، به‌ظاهر در سطح جامعه خیلی شناخته‌شده نیستند، اما اثرگذارند.

رئیس دستگاه اطلاعاتی و امنیتی قوه قضائیه در این اظهارات به‌طور مشخص اسامی روحانیان و طلابی را که آن‌ها را «نفوذی» خواند ذکر نکرد، اما تاکید کرد که «دشمن با نفوذ در جریان‌های مختلف، به‌ویژه روحانیت، در صدد ایجاد اختلاف و فاصله بین آحاد جامعه» است.

اظهارات رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه چند هفته پس از آن بیان می‌شود که کلیات طرح تبدیل «مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه» به «سازمان حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه» در کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید.

بر اساس «بند ج» متن مصوب «طرح تاسیس سازمان حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه»، یکی از ماموریت‌های این «سازمان اطلاعاتی و امنیتی» جدید جمهوری اسلامی «شناسایی نفوذ بیگانگان» از جمله در میان «جامعه قضات و کارکنان قوه قضائیه» و «پیشگیری و مقابله» با آن است.

از همین رو، سخنرانی علی عبداللهی در قم حاکی از آن است که «سازمان حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه» از هم‌اکنون و پیش از تصویب نهایی تبدیل آن به چهارمین دستگاه اطلاعاتی و امنیتی گسترده جمهوری اسلامی، بخشی از فعالیت‌هایش را بر برخورد با روحانیان و طلاب منتقد به‌ویژه در قم متمرکز می‌کند.

رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه در سخنانش در«مجمع طلاب» قم به‌طور ضمنی به لزوم افزایش نظارت بر طلاب اشاره کرد و از جمله گفت که تعداد «حوزه‌های علمیه و طلاب» نسبت به اوایل استقرار جمهوری اسلامی «چند برابر» شده است.

در حالی که عمده نیروهای استخدام‌شده در دستگاه‌های قضایی جمهوری اسلامی در چهار دهه گذشته از «طلاب و روحانیان» بوده‌اند و هزاران طلبه و روحانی نیز در آموزش و پرورش استخدام شده‌اند، رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه گفت «هنوز در آموزش و پرورش و در میان قضات حضور طلاب و روحانیان کم‌رنگ است» و باید طلاب همسو با حکومت «به‌صورت جدی در این جایگاه‌ها حضور یابند.»

پیش از این نیز، به‌ویژه در فاصله سال ۹۸ تا کنون، بسیاری از مقام‌های حکومتی درباره تغییرات سیاسی و اجتماعی در قم هشدار داده‌اند.

ناصر مکارم شیرازی، از مراجع شیعه در قم، روز ۲۵ شهریور ۱۴۰۰ در جریان دیدار با اسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات دولت ابراهیم رئیسی، در مورد «نفوذ کشورهای خارجی‌» در «حوزه‌ علمیه و دستگاه مراجع» هشدار داد و گفت: «خطر نفوذ در قم، به‌ویژه با توجه به مرکزیت حوزه‌های علمیه، بیش از دیگر شهرها است و دولت‌های خارجی برای نفوذ در دستگاه علما و مراجع نقشه‌های مهمی دارند.»

مکارم شیرازی در همین دیدار بر تشدید برخورد وزارت اطلاعات با بخشی از طلاب و روحانیان منتقد یا غیرهمسو با جمهوری اسلامی تاکید کرد و خطاب به وزیر اطلاعات دولت رئیسی گفت: «واقعا باید هوشیار بود و وزارت اطلاعات باید در این زمینه به‌خوبی نقش‌آفرینی کند.»

نگرانی و هشدار مقام‌های ارشد حکومتی درباره طیفی از طلاب و روحانیان ناهمسو با جمهوری اسلامی و همچنین ابراز نگرانی از تغییرات اجتماعی و سیاسی در شهر قم از سال ۹۶ شدت گرفت و پس از سفر سال ۹۸ علی خامنه‌ای به قم و مسجد جمکران تشدید شد.

پس از آنکه در جریان اعتراض‌های آبان ۹۸ و همچنین خیزش سال ۱۴۰۱ مردم معترض قم نیز به خیابان‌ها آمدند، نگرانی سران جمهوری اسلامی از وضع قم و همچنین انتقادهای برخی از مراجع و روحانیان ابعاد گسترده‌تری گرفت.

محمد محمدی عراقی، مسئول دفتر قم علی خامنه‌ای، در بهمن ۹۹ در سخنانی نگرانی علی خامنه‌ای از «سکولار شدن حوزه علمیه قم» را فاش کرد. احمد سالک، که مدت‌ها نماینده خامنه‌ای در نیروی قدس سپاه پاسداران و حفاظت و اطلاعات سپاه پاسداران بود، نیز در زمستان همان سال گفت: «آنتی‌تز انقلاب اسلامی از سوی دشمنان قسم‌خورده از قم آغاز شده است و رهبر جمهوری اسلامی توسط افرادی روحانی‌نما در قم مورد هجمه» قرار گرفته است.

نگرانی علی خامنه‌ای از وضع قم در چهار سال گذشته منجر به تغییر چند باره شماری از مقام‌های ارشد قم، از جمله فرمانده انتظامی، دادستان، و مدیرکل اطلاعات آن شهر شده است.

این نگرانی‌ها حتی به تغییر فرمانده تیپ مستقل ۸۳ روحانیان امام جعفر صادق سپاه پاسداران منجر شد که در عمل «تیپ ویژه قم» با کارکرد امنیتی-‌نظامی است.

عزت‌الله معتمد، فرمانده تیپ مستقل ۸۳ روحانیان امام جعفر صادق، چندی پس از آنکه در یک سخنرانی گفت که رهبر جمهوری اسلامی علاوه بر وضع سیاسی و امنیتی قم، «از تغییر پوشش و سبک زندگی» مردم قم نیز ناراحت است، از این سمت کنار گذاشته شد و جایش را به روحانی دیگری به نام مجید منتظرزاده داد.

با وجود همه تغییرها، برکناری‌ها، و برخوردها، نگرانی مقام‌های ارشد حکومتی از روی‌گردانی طیفی از طلاب و روحانیان از جمهوری اسلامی و همچنین تغییرات اجتماعی و سیاسی مردم قم چنان ابعادی یافته است که اکنون بار دیگر رئیس مرکز حفاظت و اطلاعات قوه قضائیه در این‌باره هشدار داده است.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۸ دسامبر ۲۰۲۳