قرنهاست که از آنتیبیوتیک موجود در منابع طبیعی برای بهبود بیماریها استفاده میشود. وریول هلت در گزارشی برخی از این «آنتیبیوتیکهای طبیعی» را معرفی کرده است.
عسل
عسل خواص بسیاری دارد. عسل طبی یا عسل دارویی یکی از انواع عسل است که در مبارزه با عفونت کارساز است. این عسل به تشکیل سد محافظ کمک میکند و زخمها را مرطوب نگه میدارد. عسل مانوکا، که یکی از عسلهای طبی است، اثر ضدباکتریایی چشمگیری دارد.
از عسل میتوان برای درمان مواردی مانند زخمهای بعد از جراحی، بیماریهای پوستی، زخم و سوختگی، بیماریهای چشم، و همچنین مشکلات مربوط به غشای دهان استفاده کرد.
البته در مصرف عسل باید احتیاط کرد. مصرف عسل برای کودکان زیر ۱۲ سال، بهدلیل خطر بوتولیسم (تولید سم ناشی از غذا)، توصیه نمیشود. بنابراین، قبل از مصرف آن حتما با متخصص مراقبهای بهداشتی و درمانی مشورت کنید.
سیر
مردم جهان طی قرنها از سیر برای درمان عفونتهای باکتریایی استفاده کردهاند.
بنابر یافتههای پژوهشی، سیر و مشتقات آن در مقابله با برخی باکتریها مانند سالمونلا و اشریشیا کُلی (ایکُلی) بسیار موثر است. همچنین، سیر ممکن است به درمان عفونتهای باکتریایی گوش کمک کند، زیرا چند ماده موجود در سیر، از جمله آلیسین و آجوئن، خواص ضدباکتریایی دارند.
البته محققان در مورد دوز یا بهترین راه تجویز سیر بهعنوان جایگزین آنتیبیوتیک مطمئن نیستند. عصاره سیر یا مکملهای آلیسین را میتوان بدون نسخه خرید، اما از آنجا که ممکن است با برخی داروها تداخل اثر داشته باشد یا خطر خونریزی را افزایش دهد، بهتر است قبل از مصرف آن با متخصص بهداشت و درمان مشورت کرد.
زنجبیل
زنجبیل خواص بسیار مفیدی برای حفظ سلامت دارد. این ماده مغذی، با داشتن ترکیبهایی خاص، طیف ضدمیکروبی گستردهای دارد که بدن را در برابر میکروارگانیسمهای گوناگون محافظت میکند.
زنجبیل را میتوان بهصورت دمنوش یا مخلوط با آبمیوهها، یا در غذاها و آبنباتها مصرف کرد. به کودکان زیر دو سال نباید زنجبیل داد. بزرگسالان هم میتوانند ۴ گرم زنجبیل در روز، و در صورت بارداری یک گرم در روز، مصرف کنند.
سرخارگل
سرخارگل یا اکیناسه گیاهی گلدار است. عصاره این گیاه خواص ضدباکتریایی دارد و از دیرباز برای درمان زخمها و عفونتها استفاده میشده است.
سرخارگل را میتوان به شکلهای گوناگون، مانند پماد، تهیه کرد. بهصورت قرص و کپسول نیز موجود است. این قرصها را معمولا سه بار در روز و بهمدت ۱۰ روز باید مصرف کرد.
مرمک (مرمکی)
مرمک گیاهی صمغمانند و خوشبو است که از زمانهای گذشته بهعنوان دارویی طبیعی استفاده شده است. ترکیبات آنتیبیوتیک موجود در مرمکی به محافظت در برابر برخی از عفونتهای تنفسی و التهاب لثه کمک میکند.
آویشن
آویشن گیاهی است که در طب سنتی بسیار استفاده میشود. آویشن در برابر باکتریهایی مانند لیستریا و اشریشیا کُلی (ایکُلی) خاصیت محافظتی دارد. البته هیچ دستورالعملی برای مقدار مصرف آن وجود ندارد، اما افزودن آویشن به رژیم غذایی متعادل بسیار سودمند است.
پونه کوهی
پژوهشهای نشان میدهد که روغن پونه کوهی دارای اثر آنتیبیوتیکی است که احتمالا به ترکیبی به نام کارواکرول مربوط میشود.
روغن پونه کوهی ممکن است در برابر باکتری استرپتوکوک موتانس- نوعی باکتری که منجر به حفرههای دندانی میشود- موثر باشد.
پونه کوهی را میتوان بهصورت تازه یا خشک به غذاها اضافه کرد. مکمل و اسانس آن نیز موجود است.
میخک
در اسانس میخک ترکیبی به نام اوژنول وجود دارد که بهعنوان ضدباکتری عمل میکند. بنا بر یافتههای پژوهشی، این ماده خواص محافظتی در برابر باکتری استافیلوکوک اورئوس و اشیریشیا کُلی دارد.
البته این ماده جایگزین آنتیبیوتیک نیست و در اینباره به تحقیق بیشتری نیاز است.
خطرات آنتیبیوتیکهای طبیعی
بهرغم همه خواص ذکرشده، سازمان غذا و دارو (افدیای) آمریکا گیاهان دارویی و مکملهای غذایی را از لحاظ ایمنی و اثربخشی دارویی قبل از ورود به بازار تایید نمیکند. مصرف این محصولات برای پیشگیری از بیماریها و درمان بیماریها مجاز نیست.
حتی محصولات طبیعی نیز ممکن است مضر باشند، بهویژه زمانی که در دوزهای زیاد یا بهمدت طولانی مصرف شوند. مصرف این محصولات برای افرادی که برخی بیماریهای زمینهای دارند نیز ممکن است مضر باشد.
بر همین اساس، اگر عفونت باکتریایی دارید، مراجعه به متخصص مراقبتهای پزشکی توصیه میشود. آنها تعیین میکنند که شما به آنتیبیوتیک یا روشهای درمانی دیگر نیاز دارید یا نه.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۱ ژانویه ۲۰۲۴