رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، دوشنبه، ۴ مارس (۱۴ اسفند)، به شورای حکام این نهاد گفت: «مسیر تداوم اطلاعات را در رابطه با تولید و موجودی سانتریفیوژها، روتورها، آبسنگین و کنسانتره سنگ اورانیوم از دست دادهایم.»
به گزارش اورشلیمپست، گروسی با تشریح شکافهای بزرگ در بازرسیهای هستهای از ایران، گفت: «سه سال است که جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را متوقف کرده و بنابراین، در این مدت آژانس قادر به دسترسی تکمیلی اطلاعات در این کشور نبوده است.»
او در ادامه به گفتههای برخی از مقامهای جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد که مدعی شدهاند تمام جنبههای چرخه تسلیحات هستهای [در ایران] کامل است و تنها مانع تهران برای تولید سلاح هستهای، تصمیم سیاسی برای انجام آن است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: «اظهارات علنی در ایران درباره تواناییهای فنی برای تولید سلاح هستهای، نگرانی من را درباره صحت و کامل بودن بیانیههای پادمانی جمهوری اسلامی ایران افزایش میدهد.»
علیاکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران، در هفتههای گذشته طی اظهاراتی گفته بود که ایران تمام ابزارهای لازم را برای ساخت سلاح هستهای در اختیار دارد.
صالحی در برنامهای تلویزیونی ضمن خودداری از پاسخ مستقیم به پرسشی درباره میزان دستیابی جمهوری اسلامی ایران به توانایی ساخت سلاح اتمی، گفت: «ما همه آستانههای علم و فناوری هستهای را داریم. من یک مثال میزنم و برداشت را به خود شما میسپارم. یک خودرو چه چیزهایی میخواهد؟ شاسی، موتور، فرمان، جعبهدنده. شما بگو جعبهدنده ساختی؟ میگویم بله. موتور ساختی؟ بله. هر کدام برای کار خودشان ساخته شده است.»
پیش از صالحی نیز برخی از دیگر مقامهای حکومت ایران اظهارات مشابهی درباره دستیابی ایران به توانایی ساخت سلاح هستهای بیان کرده بودند. از جمله، میتوان به اظهارات کمال خرازی، مشاور علی خامنهای، رهبر نظام جمهوری اسلامی، اشاره کرد که به خبرگزاری الجزیره گفت تهران توانایی ساخت تسلیحات هستهای را دارد، اما قصد انجام آن را ندارد.
گروسی دوشنبه، ۴ مارس، در ادامه هشدار داد که «ذخایر اورانیوم غنیشده ایران همچنان در حال افزایش است؛ هرچند، سطح اورانیوم غنیشده تا ۶۰ درصد، اندکی کاهش یافته است.»
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی همچنین گفت: «هیچ پیشرفتی در حل مسائل پادمانی باقیمانده ایران حاصل نشده است. جمهوری اسلامی توضیحات فنی معتبری درباره ذرات اورانیوم با منشا انسانی در ورامین و تورقوزآباد به آژانس ارائه نکرده و آژانس را از مکان(های) فعلی مواد هستهای و یا تجهیزات آلوده مطلع نکرده است.»
او تاکید کرد: «تهران باید کد اصلاحی ۳.۱ را اجرا کند که تعهدی قانونی برای جمهوری اسلامی است. باید اطمینان حاصل شود که برنامه هستهای ایران منحصرا صلحآمیز است.»
این مقام آژانس در ادامه افزود: «بهشدت از اینکه جمهوری اسلامی ایران یکجانبه اجرای بیانیه مشترک را متوقف کرده است، نگرانم. این موضوع، درباره پایبند ماندن ایران به آنچه توافق کردهایم، تردید ایجاد میکند.»
او همچنین از اینکه «جمهوری اسلامی ایران هنوز تصمیمش را برای لغو مجوز چندین بازرس باتجربه آژانس عوض نکرده است»، عمیقا اظهار تاسف کرد. رافائل گروسی شنبه، ۲۵ شهریور سال جاری، از تصمیم تهران به لغو مجوز شماری از بازرسان این نهاد بینالمللی خبر داده و آنان را از «مجربترین» کارشناسان آژانس دانسته بود.
یک هفته پیش از اظهارات اخیر گروسی، آژانس بینالمللی انرژی اتمی دوشنبه، ۲۶ فوریه (۷ اسفند)، اعلام کرده بود که ذخایر اورانیوم غنیشده ایران به ۲۷ برابر حد تعیینشده در توافق برجام رسیده است که ۲۰۱۵ بین تهران و قدرتهای جهانی منعقد شد.
خبرگزاری فرانسه که گزارش محرمانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی را مشاهده کرده است، به نقل از این گزارش نوشت که کل ذخایر اورانیوم غنیشده ایران تا ۱۰ فوریه سال جاری معادل پنج هزار و ۵۳۵.۵ کیلوگرم برآورده میشود که در قیاس با گزارش فصلی پیشین آژانس در نوامبر گذشته، هزار و ۳۸.۷ کیلوگرم افزایش یافته است.
پس از خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای ۲۰۱۵، جمهوری اسلامی ایران غنیسازی هستهای را جدیتر دنبال کرده و گزارشها حاکی از آن است که تهران به اندازه کافی اورانیوم غنیشده برای ساخت چند سلاح انباشته کرده است. با این حال، سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده و نهادهای مشابه ارزیابی میکنند که جمهوری اسلامی ایران هنوز در این زمینه اقدامی نکرده است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۵ مارس۲۰۲۴