فعالان میراث فرهنگی در کاشان از فروریختن سقف آب‌انبار مرکزی نوش‌آباد خبر دادند. این آب‌انبار تاریخی راه ارتباطی ورود به شهر زیرزمینی و باستانی نوش‌آباد است.
میثم حسان، مدیرعامل انجمن دوستداران آثار تاریخی نوش‌آباد، این خبر را تایید کرد و گفت که شهرداری نوش‌آباد از نیمه دوم دی‌ماه امسال به نام مرمت شروع به تخریب و متزلزل ساختن بنای تاریخی آب‌انبار مرکزی این شهر کرده است.
تعرض به حریم این آب‌انبار برجای‌مانده از دوره قاجار درحالی صورت می‌گیرد که این بنا در فهرست میراث ملی ایران ثبت شده است. براساس قانون مجازات اسلامی، هرگونه ساخت‌وساز، تغییر کاربری، مرمت بدون مجوز و دستکاری در آثار و بناهایی که ثبت ملی شده‌اند جرم است و جریمه نقدی و حبس به همراه دارد.
به‌رغم اینکه قوانین جمهوری اسلامی دخالت در عرصه و حریم آثار تاریخی را منع کرده‌اند، میراث تاریخی ایران در شهرهای متعدد به بهانه‌های مختلف در معرض خطر تخریب قرار می‌گیرند.
درباره آب‌انبار مرکزی شهر نوش‌آباد نیز میثم حسان به خبرگزاری ایسنا گفت: «طبق قانون اداره کل میراث فرهنگی، زمان مرمت آثار تاریخی از اردیبهشت تا آبان هر سال است، ولی شهرداری نوش‌آباد بدون توجه به هشدار فعالان میراث فرهنگی و در فصلی غیرقانونی مرمت غیرکارشناسی این اثر را آغاز کرد.»
مدیرعامل انجمن دوستداران آثار تاریخی شهر نوش‌آباد، ضمن هشدار درباره خطر تخریب میراث تاریخی این شهر، گفت: «اقدامات خودسرانه شهردار نوش‌آباد» با «چشم‌پوشی» اداره میراث فرهنگی شهرستان آران و بیدگل این «مشکلات» را ایجاد کرده است.
این فعال میراث فرهنگی در ادامه افزود که شهرداری نوش‌آباد پیش از این نیز با بریدن پاشیر آب‌انبار و صدور مجوز تخریب خانه‌های تاریخی آقایی و رنجبر نیز در تخریب آثار و بناهای تاریخی نوش‌آباد خیز برداشته بود.
به گفته میثم حسان، آب‌انبار مرکزی نوش‌آباد راه دسترسی به شهر زیرزمینی و باستانی نوش‌آباد را تسهیل می‌کند، اما حالا با فروریختن سقف آن جان گردشگران هم در خطر است.
در پیوند با همین موضوع، سعید آقایی، رئیس هیئت‌مدیره انجمن دوستداران آثار تاریخی و مفاخر شهر نوش‌آباد، نیز گفت: «شهرداری به بهانه سنگفرش محوطه بیرونی آب‌انبار و استفاده از فضای آن برای برگزاری همایش، اقدام به خاک‌برداری محوطه بیرونی و مجاور مخزن و سقف انبار کرد.»
او در ادامه افزود: «مرمت محوطه بیرونی شهر زیرزمینی نوش‌آباد، به علت عبور و مرور از محوطه زیرین آن و ایجاد مخاطرات جانی فراوان برای گردشگران در فصل زمستان و شرایط نامساعد جوی، تامل و دقت بیشتری می‌طلبید.»
این فعال میراث فرهنگی اقدام شهرداری نوش‌آباد را «خودسرانه» و «ناشیانه» خواند و گفت محوطه بیرونی آب‌انبار نوش‌آباد در نتیجه دستکاری و خاک‌برداری سست شده است. سعید آقایی درباره ماهیت آب‌انبارها نیز گفت که در قدیم مخزن آب‌انبارها به نحوی تخلیه می‌شد که فقط محوطه اصلی خاکی شود و خاک دور آن را تا حد امکان دستکاری نمی‌کردند تا از شکستگی و تخریب مخزن جلوگیری شود.
به گفته این کنشگر میراث فرهنگی، عوامل شهرداری نوش‌آباد اکنون سطح قابل ملاحظه‌ای از خاک دور مخزن را به بهانه کم کردن اختلاف سطح برداشت و پس از خاک‌برداری نیز آن را به حال خود رها کرده‌اند. او در ادامه افزود: «دور از ذهن نیست که در بارندگی‌های اخیر حجم زیادی از آب باران و برف به لایه‌های زیرین و پشت بدنه آب‌انبار نفوذ کند که در این صورت آثار و تبعات آن در آینده هویدا خواهد شد.»
سعید آقایی تاکید کرد که نهادهای مربوط باید بگویند که با کدام مجوز قانونی و با نظارت کدام کارشناس و متخصص حوزه میراث اقدام کرده‌اند و هویت تاریخی این شهر را خدشه‌دار کرده‌اند.
آب‌انبار مرکزی نوش‌آباد، اثری برجای‌مانده از دوران قاجار است و پیش از اینکه آب لوله‌کشی وارد خانه‌های این شهر شود آب مورد نیاز مردم را تامین می‌کرده است. این آب‌انبار اکنون یکی از جاذبه‌های گردشگری کاشان است و گردشگران را به شهر زیرزمینی نوش‌آباد می‌رساند که نزدیک به دو هزار سال قدمت دارد و یکی از حیرت‌انگیزترین شهرهای زیرزمینی جهان است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۱ مارس۲۰۲۴