به گفته یک زمین‌شناس، کارخانه معدنی سرب «دونا» وابسته به شرکت معدن دماوند (سهامی عام) در فاصله یک کیلومتری روستای «کلاونگاه» بخش بلده شهرستان نور استان مازندران، برای جمع‌آوری پساب تولید سرب، سد خاکی در منطقه «بیماردنی» در این روستا احداث کرده است. پس از شکسته شدن دیواره‌های محل دپوی پساب این واحد معدنی، محتویات این سد وارد زمین‌های کشاورزی و رودخانه «نور» شده و در نهایت به دریای مازندران می ریزد.
دکتر مهدی زارع با اعلام این مطلب به وبسایت «رکنا» گفت: «برای جلوگیری از رهاسازی و جاری شدن پساب معدنی این واحد تولیدی، سد خاکی به عنوان مکانی برای دفع پساب و رسوب ناشی از واحد تولیدی معدنی (کارخانه سرب دونا) احداث شد ولی با شکستگی و خروج پساب از سد محیط همچنان آلوده می‌شود.»
وی با اشاره به از بین رفتن کشاورزی و دامداری در این منطقه می‌گوید: «این سد در زلزله ۸ خردادماه سال ۱۳۸۳ فیروزآباد کجور دچار ترک‌خوردگی در دیواره‌ها شد که به مرور زمان سطح آسیب دیدگی آن بیشتر و در نهایت منجر به شکستگی دیواره‌ها و جاری شدن پساب آن به زمین‌های پیرامون، ورود به انهار و رودخانه‌ها و زمین‌های کشاورزی اهالی این روستا شد. این سد در سال‌های ۹۵ و ۹۶ افزون بر جاری شدن پساب آن به داخل اراضی کشاورزی، بلکه سبب فرورفتگی و شکسته شدن یک پل ارتباطی که مبادی تردد احشام بود شد.»
در جنوب آمل و در کیلومتر ۴۴ جاده هراز، لغزش واریزه موجب خسارت ناشی از ریزش کوه در ابتدای جاده «دوآب» می‌شود. معادن شن و ماسه در پل بلده در محور جاده هراز با مجوز بهره‌برداری موقت فعال شده‌اند و حدود ۴۰ معدن کوهی تولید شن و ماسه در جاده هراز فعال است. تقریباً بدون استثنا همه این معادن در شرایطی بسیار ناایمن فعالیت می‌کنند، همگی مشغول ناپایدار ساختن گسترده دامنه‌های ابتدای دره بلده هستند و تعادل زیستی منطقه را با نابود کردن پوشش در دامنه‌های این دره به شدت بهم زده‌اند.
بهره‌برداری از این معادن در شرایط غیراصولی از نظر ایمنی تا کنون تهدیدات جانی برای کارگران داشته مانند حادثه‌ای که در ۲۱ خرداد ۱۳۹۶ در سقوط یک دستگاه لودر هنگام کار روی یک بولدوزر روی داد و موجب کشته شدن راننده بلدوزر و زخمی شدن دو کارگر شد.
برداشت کاملاً ابتدایی و فاقد هر نوع اصول ایمنی در این معادن علاوه بر تهدید ایمنی جانی کارکنان موجب آلودگی شدید محیط زیست به صورت تقریباً دائمی و از بین رفتن کشاورزی در این منطقه شده است.
از سوی دیگر اول مهر ۱۴۰۲ اهالی روستای «کلاونگاه» در بلده نور در اعتراض به آلودگی ناشی از ورود پساب یک واحد معدنی سرب به رودخانه و زمین‌های اطراف کشاورزی منطقه خواستار تدابیر ویژه برای رفع این مشکل شدند.
آلوده کردن محیط زیست و دریای مازندران از سوی کارگاه‌های صنعتی و کارخانجات تنها بخش کوچکی از شرایط نابسامان محیط زیست در ایران را نشان می‌دهد.
انواع پدیدههای «زمین‌خواری»، «دریاچه‌خواری»،«رودخانه‌خواری»،«دشت‌خواری»، «ساحل‌خواری» و «جنگل‌خواری» در سال‌های گذشته به بحرانی در حوزه محیط زیست تبدیل شده و همگی نیز توسط افراد حقیقی و حقوقی وابسته به مافیاهای حکومتی صورت می‌گیرد. این مافیاها با دور زدن قوانین و ضوابط، و بر اساس روابط، مجوزهای غیرقانونی برای چنین تخلفاتی را گرفته و یا بدون مجوز و در سکوت مسئولان محلی محیط زیست کشور را نابود می‌کنند.
همچنین قطع درختان چند هزارساله تاریخی و دیوارچینی در جنگل عباس‌آباد شهرستان بهشهر توسط اردوگاه «راهیان نور» وابسته به بسیج شهرستان بهشهر باعث تخریب جنگل و ضایع شدن زیست حیوانات و مردم منطقه شده است .
از سوی دیگر در روزهای گذشته خبر از بین رفتن بیش از چهارهزار اصله درخت و بخشی از اراضی ملی در جنگل‌های هیرکانی نیز منتشر شد.
این جنگل‌خواری در اطراف «سد الیمالات» شهرستان نور استان مازندران به منظور ایجاد پارکینگ صورت گرفته است.
چند روز پس از گزارش‌های تکاندهنده از جنگل‌خواری و قطع چهارهزار اصله درخت در جنگل‌های هیرکانی، مدیرکل مدیریت بحران استان تهران نسبت به افزایش پدیده رودخانه‌خواری در ایران هشدار داد.
حامد یزدی مهر مدیرکل مدیریت بحران استان تهران روز سه‌شنبه هفتم فروردین ۱۴۰۳ در گفتگو با خبرگزاری «ایلنا» با اشاره به ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم و بستر رودخانه‌های استان از روخانه‌خواری به عنوان «پدیده مذموم» نام برده است.
آلودگی هوا و تنش آبی و وضعیت بحرانی آب نیز از دیگر مشکلات محیط زیستی کشور محسوب می‌شوند.
در همین ارتباط مدیرعامل آب منطقه‌ای استان البرز اعلام کرد: «وضعیت بحرانی سد کرج نشان می‌دهد که سال آبی سختی در پیش است و لازم است که تمهیدات لازم در این خصوص اندیشیده شود.»
داود نجفیان با بیان این مطلب به خبرگزاری «تسنیم» گفت: «درحالی که به نیمه فصل بارندگی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۳ رسیده‌ایم متاسفانه عدم بارش باران و برف در این مدت، باعث بحرانی شدن وضعیت رودخانه و سد کرج یکی از مهمترین منابع تامین کننده آب تهران و کرج، شده است.»
به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای استان البرز در حال حاضر و حتی پس از بارشهای اخیر ورودی آب سد ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته کمتر بوده است.
وی تاکید کرد: «آخرین وضعیت ذخایر آب سدها نشان می‌دهد که به‌رغم بارشهای اخیر و افزایش ورودی‌هایی که اتفاق افتاده است، برای سال آتی و ماه‌های پیک مصرف آب شرب باید برنامه‌ریزی مناسبی جهت مدیریت مصارف آب در بخش‌های مختلف به خصوص در بخش شرب داشته باشیم.»
با اینهمه خبر درباره پدیدههای نگران‌کننده محیط زیستی اما رئیس سازمان مدیریت بحران ایران در ادعایی عجیب گفته خشکسالی در کشور تا ۲ سال آینده به پایان می‌رسد. این در حالیست که با وجود بارشهای اخیر وضعیت ۳۳ سد اصلی کشور بحرانی توصیف و اعلام شده که ۳۱۹ شهر دارای تنش و بحران آبی هستند.
این در حالیست که به گفته کارشناسان حتی بارشهای زمستان و بهار امسال هم نخواهد توانست بحران کم‌آبی را کاهش دهد.
هاشم امینی مدیر عامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور روز شنبه چهارم فروردین‌ماه گفت بر اساس آخرین گزارش با وجود «بارشهای محقق شده از ابتدای پاییز سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۳۱۹ شهر دارای تنش و بحران آبی هستند.»
از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ شهرهای مختلف کشور سه سال خشکسالی را پشت سر گذاشت. کاهش ۴۳ درصدی بارندگی در پاییز امسال نشان می‌دهد که کشور وارد چهارمین سال خشکسالی پیاپی شده بطوری که ۲۷۵ شهر در ایران تنش شدید آبی دارند.
حتی اگر بارشهای آخر زمستان در حد طبیعی باشد باز هم کم‌بارشی‌های چهارساله را جبران نمی‌کند. میانگین بارشهای کشور طی پاییز گذشته ۳۴ میلی‌متر ثبت شد در حالی که میانگین بارش از آغاز سال آبی تا آخر پاییز باید به ۶۰ میلی‌متر می‌رسید.
برخلاف بسیاری کشورها، میزان بارش در ایران یکنواخت نیست. میزان بارندگی در یک نقطه هزار و ۷۰۰ میلی متر، و در نقاط دیگر ۳۰۰ و ۲۰ میلی متر بوده است. در بسیاری نقاط کشور نیز اثری از ابر و باران دیده نشده است.
متوسط بارندگی سالانه در دنیا حدود ۸۰۰ تا ۸۵۰ میلی‌متر و در آسیا ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلی‌متر است ولی در ایران میانگین بارندگی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلی متر ثبت شده که نشانگر وضعیت حاد اقلیمی است.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۸ آپریل ۲۰۲۴