حکم اعدام توماج صالحی، بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی هم که به طور هفتگی در اعتراض به وضعیت معیشتی و بیتوجهی مقامات جمهوری اسلامی به مطالبات صنفی تجمع میکنند، علیه صدور حکم اعدام برای این خواننده رپ اعتراضی شعار دادند و گفتند: «توماج یه ملته، ملت رو آزاد کنید» و «توماج صالحی، آزاد باید گردد.»
در سایر واکنشها، جعفر پناهی، کارگردان سرشناس ایرانی، در واکنش به حکم اعدام توماج صالحی، با انتشار متنی روایتی از دیدار کوتاه با این هنرمند در روزهای مرخصیاش منتشر کرد و به نقل از او نوشت: «صدای شکستن استخوانهای پا و انگشتانم دستم را میشنیدم.»
پناهی در متنی که منتشر کرده با یادآوری روزهایی که صالحی به مرخصی آمده بود نوشت: «زنگ زد برای مداوا به تهران آمده است. قرار گذاشته شد و دیداری کوتاه داشتیم. لبخند بر لب و روحیه بالا داشت.»
پناهی که به همراه محمد رسولاف، دیگر کارگردان سرشناس ایرانی توماج صالحی را در تهران ملاقات کرده بود به نقل از او نوشت: «تنها ناراحتیم در زندان این بود که چند ماه اول نمیتوانستم ورزش کنم. وقتی گرفتنم دوازده ساعت زیر شکنجه بودم. چون قبل از دستگیری ورزش بوکس میکردم تحمل درد را داشتم. ولی آنها آمپول میزدند که بیهوش نشوم و درد را بیشتر حس کنم. صدای شکستن استخوانهای پا و انگشتانم دستم را میشنیدم.»
پناهی در ادامه پس از ذکر نقل قول بالا نوشت: «در آن زمان من و محمد حتی تحمل شنیدن این شکستنها را نداشتیم. ولی خوشحال بودیم با خنده زیبایش روبروی ما نشسته و آزاد است. اما اکنون بعد از این حکم قرون وسطایی وظیفه من و تو است که با انفعال خود، قلب پسر ایران را نشکنیم.»
هفته گذشته با اعلام خبر صدور حکم اعدام برای توماج صالحی، رپر ایرانی زندانی در جمهوری اسلامی، اعتراضات ایرانیان و شخصیتهای بینالمللی به این حکم گستردهتر شده و ایرانیهای خارجنشین را بار دیگر به خیابانها کشانده است.
در روزهای اخیر و در واکنش به خبر صدور حکم اعدام برای این هنرمند زندانی، هیات حقیقتیاب سازمان ملل، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای نظارت بر وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی و چندین نهاد بینالمللی بهطور جداگانه ضمن محکوم کردن صدور این حکم خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط توماج صالحی شدند.
توماج صالحی، رپر ایرانی مخالف جمهوری اسلامی اوایل آبان ماه ۱۴۰۱، در ارتباط با اعتراضات سراسری توسط نیروهای حکومتی بازداشت و روانه زندان شد. او یک سال بعد با قید وثیقه آزاد اما دوباره چند روز بعد بازداشت و راهی زندان اصفهان شد.
او ۳۰ فروردین ۱۴۰۳ در شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان به اتهام «اجتماع و تبانی، و معاونت در بغی» محاکمه شد و حکم اعدامش روز ۵ اردیبهشت به وکلایش ابلاغ شد.
حکم اعدام برای صالحی در حالی صادر شده که به گفته مصطفی نیلی، وکیل توماج صالحی در رسیدگیهای سال گذشته، توماج از اتهام «فساد فیالارض» تبرئه شده بود و «شامل عفو رهبری میشد.»
آن طور که این وکیل دادگستری اعلام کرده پرونده توماج صالحی مبتنی بر «رخدادهای اعتراضی سال ۱۴۰۱» بود و پروندهای هم علیه او باز شده که مربوط به مصاحبه او پس از آزادی با وثیقه است. این وکیل دادگستری تاکید کرده که «بهخاطر این مصاحبه یک حکم یک ساله علیه توماج صادر شده و موضوع دیگری هم در این میان وجود ندارد.»
علی مجتهدزاده، وکیل دادگستری در مصاحبه با رسانههای ایران گفته که «من هم مانند بسیاری از همکاران حقوقدان خودم معتقدم این حکم میشکند، اما باید به این پرسش پاسخ داده شود که هزینههای غیر قابل جبرانی که از رهاورد یک چنین احکامی در عرصه داخلی و خارجی ایجاد میشود چگونه جبران پذیر خواهد شد؟»
روز شنبه هشتم اردیبهشت سال ۱۴۰۳ هزاران نفر از ایرانیان در شهرهای مختلف اروپا از جمله دوسلدورف، هامبورگ، فرانکفورت، کلن، اشتوتگارت، مونیخ و هانوفر آلمان، استکهلم و مالمو در سوئد، کپنهاگ دانمارک، پراگ، لندن، پاریس و بسیاری شهرهای دیگر تجمع کرده و خواستار لغو احکام اعدام صادر شده از سوی جمهوری اسلامی علیه معترضانی همچون توماج صالحی، مجاهد کورکور، رضا رسایی و عباس دریس شدند.
تظاهراتکنندگان، همچنین از مقامات اروپایی خواستند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست گروههای تروریستی قرار دهند و مراکز مرتبط با جمهوری اسلامی را تعطیل و روابط دیپلماتیک و اقتصادی خود را با جمهوری اسلامی قطع کنند.
در آمریکا و کانادا هم ایرانیان مقیم و مخالفان جمهوری اسلامی در شهرهای نیویورک، سانفرانسیسکو، واشنگتن و مونترال، به صدور حکم اعدام در ایران «نه» گفتند و همزمان، با زنان آزادیخواه ایران در راه مبارزه با سرکوبهای جمهوری اسلامی ابراز همبستگی کردند.
در بعد بینالمللی نیز جیک سالیوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید ضمن محکوم کردن صدور حکم اعدام توماج صالحی خواننده رپ ایرانی، خواستار آزادی فوری او شد و با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «صدای توماج آرزوهای مردم ایران و همه کسانی که توسط رژیم ایران ساکت شدهاند را تقویت میکند.»
میشل تیلور، سفیر آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد هم روز شنبه ۸ اردیبهشت ضمن محکوم کردن «حکم اعدام» توماج صالحی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «صدای توماج بیانگر آرزوهای مردم ایران و همه کسانی است که توسط رژیم به سکوت وادار شدهاند.جمهوری اسلامی همچنان به استفاده از مجازات اعدام به عنوان ابزاری برای سرکوب وحشیانه مخالفان ادامه میدهد.»
شهبانو فرح پهلوی نیز روز شنبه با انتشار پستی در ایکس با اشاره به صدور حکم اعدام برای توماج صالحی از سازمان ملل متحد و همه نهادهای حقوق بشری خواست از هیچ تلاشی برای آزادی او فروگذار نکنند.
همچنین امجد امینی، پدر مهسا امینی، در پیامی خطاب به مقامات قضایی جمهوری اسلامی، خواستار لغو حکم اعدام توماج صالحی، شد.
او در این پیام که در استوری اینستاگرام خود منتشر کرد با بیان اینکه توماج «جوانی» است که «با حمایت از ملتش در قلب تک تک ایرانیها جای دارد»، از مقامات جمهوری اسلامی خواست به جای آنکه با اعدام توماج زخم مردم را تازه کنند، با لغو حکم اعدام او، مرهمی بر زخمهای مردم بگذارند.
بسیاری از هنرمندان و چهرههای مشهور با انتشار پیامهایی از جمله تصاویر یا آهنگهای توماج صالحی در حسابهای کاربری خود در شبکههای اجتماعی، خواستار آزادی این خواننده شدند.
بسیاری از فعالان و تشکلهای صنفی نیز این حکم را محکوم کردهاند. شماری از فعالان صنفی معلمان در استان البرز در بیانیهای ضمن محکوم کردن این حکم نوشتند: «پرونده ننگین حکومت هر روز سیاهتر میشود.»
مازیار سیدنژاد، فعال کارگری محبوس در زندان اوین، در یادداشتی که نسخهای از آن به دست صدای آمریکا رسیده، میگوید جمهوری اسلامی در دور جدید سرکوبهای خود به «دستاوردهای انقلاب ژینا» حملهور شده و به تمام افرادی که در این قیام نقش داشتند با تمام قوا حمله میکند و توماج نیز یکی از این افراد است.
او در ادامه این یادداشت خود نوشته است، حکومت میخواهد «به خیال خود جنبش اعتراضی آینده را در نطفه خفه کند، اما این تنها خیال خامی در باور زورمندان حاکم است، زیرا ما با تمام قوا از صدای این خواننده مردمی دفاع خواهیم کرد و به جمهوری اسلامی اجازه نخواهیم داد افکار شوم خود را عملی کند.»
کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد نیز روز جمعه هفتم اردیبهشت ماه، نسبت به سرکوب خشونتآمیز زنان ایرانی توسط جمهوری اسلامی، تحت قوانین سختگیرانه حجاب اجباری، ابراز نگرانی کرد و همزمان خواهان آزادی بیقید و شرط توماج صالحی، رپر معترض زندانی، شد.
این نهاد همچنین خواستار آزادی تمامی افرادی شد که به دلیل ابراز نظر، عقیده، و بیان هنری خود توسط جمهوری اسلامی زندانی شدند.
برگفته ای از سایت صدای امریکا بخش فارسی، ۲۹ آپریل ۲۰۲۴