تعدادی از کتاب‌های خطی در سمنان با هجوم موریانه‌ها نابود شده‌اند

روز پنج‌شنبه ۱۷ خرداد، در پی انتشار تصاویری از کتاب‌های چاپ سنگی آلوده به موریانه در استان سمنان، اداره‌کل میراث فرهنگی این استان اعلام کرد که تصاویر منتشرشده به کتاب‌های موجود در کتابخانه میراث فرهنگی سمنان مربوط نیست. در واکنش به این ادعا، انجمن دوستداران میراث شاهرود قدیم در گزارشی تاکید کرد که کتاب‌هایی که با هجوم موریانه‌ها نابود شده‌اند و تصاویرشان در فضای مجازی منتشر شده است متعلق به سمنان‌اند.

روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی سمنان ضمن ابراز تاسف از آلوده شدن کتاب‌های تاریخی و چاپ سنگی به موریانه اعلام کرد که «این تصاویر به هیچ‌عنوان مربوط به هیچ‌یک از مخازن و کتابخانه‌های تحت پوشش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان سمنان نیست».

در این اطلاعیه آمده است: «تمامی کتاب‌های خطی و چاپ سنگی موجود در مخازن میراث فرهنگی سمنان در مکان امن و در وضعیت مناسب و به‌دور از آلودگی به موریانه قرار دارند.»

میراث فرهنگی سمنان همچنین از مجموعه‌داران و دارندگان کتاب‌ها و نسخه‌های خطی با ارزش تاریخی خواست که این اسناد را برای «حفظ، مرمت و جلوگیری از نابودی» به اداره‌کل میراث فرهنگی سمنان اهدا کنند.

کانال تلگرامی مرکز اسناد مردمی و هویت تاریخی شاهرود به‌تازگی تصاویری از کتاب‌های تاریخی آلوده به موریانه منتشر کرده و نوشته است: «هویت و تاریخ شاهرود در سایه ضعف میراث فرهنگی و اداره‌های مرتبط در حالی نابودی است.»

این تصاویر به‌سرعت در فضای مجازی پخش شد و در کانون توجه قرار گرفت. برخی کاربران نیز با این تصور که کتاب‌ها متعلق به مجموعه میراث فرهنگی‌اند آن‌ها را بازنشر کردند.

پس از انتشار تکذیبیه اداره‌کل میراث فرهنگی سمنان، انجمن دوستداران میراث شاهرود قدیم با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که هرچند کتاب‌ها متعلق به کتابخانه اداره کل میراث فرهنگی سمنان نیستند اما برخلاف ادعای این نهاد دولتی متعلق به استان سمنان‌اند و در سایه بی‌توجهی میراث فرهنگی نابود شده‌اند.

گروه مردمی انجمن دوستداران میراث فرهنگی با بیان اینکه تکذیبیه اداره‌کل میراث فرهنگی استان سمنان «جای تعجب» دارد، تاکید کرد که در خبر اولیه هیچ‌ اشاره‌ای به مکان کتاب‌ها و مخازن اداره‌کل میراث فرهنگی نشده است، حال‌آنکه اطلاعیه این نهاد دولتی به‌گونه‌ای تنظیم شده که گویا نویسنده خبر ادعا کرده است که موریانه‌ها کتاب‌های تاریخی را در کتابخانه میراث فرهنگی نابود کرده‌اند.

انجمن دوستداران میراث شهرستان شاهرود قدیم همچنین تاکید کرد که «اعلام قطعی آلوده نبودن کتاب‌های استان سمنان به موریانه بدون شک پشتوانه‌ای ندارد، زیرا واضح است که این کتاب‌ها موریانه‌زده شده‌اند و این اتفاق ناگوار نیز در استان سمنان رخ داده است».

این گروه دوستدار میراث فرهنگی در ادامه اطلاعیه نیز به موارد مشابه در دیگر نقاط کشور اشاره کرد و نوشت که «وظیفه ذاتی» میراث فرهنگی است که از اسناد مکتوب و کتاب‌های با ارزش تاریخی و فرهنگی محافظت کند.

انجمن دوستداران میراث شهرستان شاهرود قدیم به پیشنهاد اهدای کتاب‌های با ارزش تاریخی به اداره‌کل میراث فرهنگی سمنان نیز کنایه زد و نوشت: «زیبنده بود که این اداره به جای دعوت به اهدای کتب، با رویکرد جذب نسبت به مرمت رایگان کتا‌ب‌ها اقدام می‌کرد و با حذف شرط اهدا، فاصله‌اش را با دارندگان کتاب‌های تاریخی برمی‌داشت.»

این نخستین‌بار نیست که خبر آلودگی کتاب‌های با ارزش تاریخی به موریانه در رسانه‌ها خبرساز می‌شود. اواخر اردیبهشت نیز تصاویری از هجوم موریانه‌ها به کتابخانه عمومی لرستان در رسانه‌ها فراگیر شد.

پس از آن نیز مدیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی لرستان، اذعان کرد که موریانه بخش‌هایی از کتاب‌های انباری یک کتابخانه را، که از سال ۹۸ تاکنون اصولی کنترل و مراقبت نشده بود، از بین برده است.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۸ ژوئن ۲۰۲۴