محققان که پیشتر به ارتباط عادت ناخوشایند فروکردن انگشت در بینی و بیماری آلزایمر اشاره کرده بودند، درپی شواهد و مدارک بیشتری برای تایید این موضوعاند. آنان ماه گذشته در یک مجله پزشکی اعلام کردند که مطالعات در اینباره «ناکافی» بوده است، اما در عین حال تاکید کردند که این عادت «عامل خطر مهمی» است. به باور محققان، انگشتانِ دست میکروبها را به بینی منتقل میکنند و آنها از آنجا به مغز میروند و سبب التهاب میشوند. این التهاب بهمرور به سلولهای مغزی آسیب میزند و زمینه ابتلا به زوال عقل را فراهم میکند.
جدا کردن مخاط بینی نیز ممکن است به دیواره بینی آسیب برساند و ورود میکروارگانیسمها به جریان خون و تحریک عفونت و التهاب را آسانتر کند. محققان در نامهای، که در یک مجله علوم پزشکی در آمریکا منتشر شد، خواستار تحقیقات بیشتر در این زمینه شدند. دانشمندان موسسه خدمات علوم پزشکی پاکستان و شرکت پزشکی حمد در قطر در این نامه به دهها مطالعه، ازجمله مطالعه سال گذشته مرکز ملی بهداشت و سلامت بریتانیا، که ارتباط عادت انگشت کردن در بینی و بیماری آلزایمر را نشان میداد، اشاره کردند و درمورد آن هشدار دادند.
در نتیجه این مطالعات روشن شده است که انگشت کردن در بینی و جدا کردن مخاط آن عامل خطر مهمی در پیشرفت آلزایمر است. دانشمندان در این نامه توضیح دادند که چندین عامل بیماریزا، ازجمله عواملی که از طریق «اپیتلیوم» بینی به مغز حمله میکنند، با بیماری آلزایمر مرتبطاند. به باور محققان، عوامل بیماریزایی مانند «ویروس هرپس»، عامل تبخال، «ویروس کرونا»، عامل کووید-۱۹، و «باکتری پنومونی»، عامل سینهپهلو، پلاکهای آمیلوئید، پروتئین عامل آلزایمر، را ایجاد میکنند. فعالیت این عوامل بیماریزا در امتداد عصب بویایی، نقطه اتصال بینی و مغز، است و زمینه ایجاد عفونت را فراهم میکنند.
دانشمندان در نتیجه مطالعات گروهی از محققان در استرالیا، که ارتباط انگشت کردن در بینی و آلزایمر را بررسی کرده بودند، این نامه را نوشتند. دانشمندان توضیح دادند که کارهای بازدارندهای مانند شستن منظم دستها «کاری آسان برای پیشگیری» از آلزایمر است. آنها نوشتند که یکی از دستاوردهای مهم دوران همهگیری کرونا اهمیت بهداشت دستها با شستوشو یا ضدعفونی کردن با مواد ضدعفونیکننده است.
بیماری آلزایمر شایعترین شکل زوال عقل است که میلیونها نفر در جهان را مبتلا کرده است و حدود ۶.۷ میلیون آمریکایی ۶۵ ساله و مسنتر با این بیماری دستوپنجه نرم میکنند.
منشا دقیق این بیماری هنوز در حال بررسی است، اما دانشمندان تجمع پلاکهای آمیلوئیدی و درهمتنیدگیهای پروتئینی به نام تاو در مغز را عامل تاثیرگذار در ابتلا به این بیماری میدانند. نظریههای دیگر آسیبدیدگی و زخمهای رگهای خونی مغز را موثر میدانند که جریان خون را کاهش میدهند و سکتههای کوچک و بیعلامتی را سبب میشوند که زمینهساز آلزایمر است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۸ سپتامبر ۲۰۲۴