آواز، نه آواز خوان!

محمود ابطحی

در روز شنبه و یکشنبهء پیش رو نهاد جدیدی در میان گروه‌های مختلف اپوزیسیونی حکومت اسلامی اعلام موجودیت خواهد کرد. مسئولان این نهاد در روز‌های گذشته سه سند را که طی سال گذشته آماده کرده‌‌اند برای اطلاع عموم در نشریه‌های اینترنتی منتشر کرده‌اند. «خبرگاه»، خبرگزاری حزب سکولار دموکرات ایرانیان، نیز این اسناد را منتشر کرده است. بر پایهٔ آنچه در این اسناد آمده است بسیاری از سکولار دموکرات‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که اعلام موجودیت نهاد مذکور را می‌توان زاده شدن یک آلترناتیو سکولار دموکرات به حساب آورد؛ نهادی نوپا که بنا دارد، با رشد خود، طیف‌های گوناگون اپوزیسیون سکولار دموکرات را، آنگونه که در اسناد این نهاد آمده، با یکدیگر همراه کرده و با سازماندهیِ تشکیلات و نهادهای پیش‌بینی شده، آلترناتیو توانمند سکولار دموکراسی را به ملت ایران تقدیم کند؛ آلترناتیوی بر پایهٔ گفتمانی که به ویژه طی پانزده سال گذشته حاصل فعالیت‌های گستردهٔ علمیِ برخاسته از اندیشهٔ سکولار دموکراسی است و در اپوزیسیون حکومت اسلامی ادبیاتی غنی و دقیق را صاحب شده است.

در واقع، در نتیجهٔ فعالیت‌های خردمندانهٔ کنشگران سکولار دموکراسی – که به پشتوانهٔ آن ادبیات و به قصد تشکیل آلترناتیوی سکولار دموکرات بر سبیل گفتمان جاری سکولار دموکراسی با یکدیگر به صورت فراگیر مذاکره و مناظره و گفتگو کرده‌اند، – ایرانیان سکولار دموکرات توانسته‌اند در قالب‌های گوناگون، به ویژه اسناد نوشتاری، صاحب سنجه‌هایی شوند که به آنان کمک می کند تا، بر پایهٔ آن سنجه ها و معیارها، آلترناتیو ارائه شده را بطور مدام مورد ارزیابی و سنجش قرار دهند.

پس، به طور خلاصه، اميد آن است که در سايهء اقدامات جاری، آلترناتیوی اعلام موجودیت کند که بر پایهء اندیشه و تجربه‌های افراد بسیاری از گذشته‌ و اکنونِ غرب و ایران پديد آمده و به پشتوانهٔ حضور پررنگ انديشمندان و منتقدان ایرانیِ آشنا به مفاهیم گفتمان سکولار دموکراسی، در راه خردمندی و ملت‌مداری به پیش برود؛ چرا که اين بزرگان همواره به آیندهٔ میهن خود با نگرانی چشم دوخته و مانع انحراف آن شده اند و خواهند شد.

بر اين اساس منطقی آن است که در اين لحظات آغازين به این حرکت با‌لقوه توانا و ارزشمند، فرصت تحول و تکامل داده شود و کنشگران عرصهٔ سکولار دموکراسی هم در راستای یاری رساندن به این حرکت از آنچه در توان دارند دریغ نکنند.

البته، يک سوی ديگر سکه را هم نبايد از نظر دور داشت: هم اکنون شاهد واکنش‌هایی هستیم که، بدون منطق مشخص و بدون دلیل موجه، تنها با ارائهٔ دیدگا‌ه هایی نه چندان دموکراتیک و حتی نه چندان خردمندانه، دست به مغلطه کاری زده اند. بیشتر منتقدين – که در میان شان شوربختانه کمتر از تعداد انگشتان یک دست اشخاص معتبر و صاحب نامی نیز وجود دارند – این نهاد را (که «شورای مدیریت گذار» نامیده می‌شود) تنها با یکی از دست اندرکاران مؤسس آن یکی گرفته و با حملهٔ شخصی به آن فرد، قصد آن دارند که اين نوزاد را در گهواره خفه کنند. منظور آقای مهندس حسن شریعتمداری است که اکنون بصورتی روز افزون، و به زبان‌های گوناگون، اغلب بصورتی بسیارِ سطح پایین و غیر خردمندانه و، مهم‌تر از همه، تبعیض‌آمیز، توسط این افراد مورد دشنام و توهین و تخطئه قرار گرفته‌اند.

در پایان دو نکته را یادآور می‌شوم: نخست اینکه سکولار دموکرات‌های منتقد، بین شخصیت و موجودیت یک نهاد متشکل از چند ده نفر (تاکنون) و یکی از اعضای آن تفاوت قائل می‌شوند و دیگر آنکه، باور دارند که توهین و دشنام به سود هیچ کس نیست و سکولار دموکراسی بعنوان یک گفتمان و روش سیاست ورزی با این روش‌ها بیگانه است.

پس، بيائيد قبول کنيم که لازم است در اين اولين قدم ها و در صورت داشتن نقد و ايراد، نظرات خود نسبت به نهاد ارائه شده و اسناد و مفاهیم آن را بصورتی خردمندانه و اصولی بیان کنیم؛ زیرا که اگر چنين نکنيم کار واکنش‌های ما با روش‌های اعمال شده از جانب گروه‌های فشار اسلامی تفاوت چندانی ندارد.     

۶ مهر ۱۳۹۸ – ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۹