پرستاران بدون بیمارستان و بیماران بی‌پرستار

با وجود آن که سالانه هشت هزار پرستار از مراکز آموزشی فارغ التحصیل می‌شوند، به علت شرایط طاقت فرسای کار و حقوق پایین، تنها نیمی از آنان وارد بازار کار می‌شوند. افزون بر آن، سالانه پنج هزار نفر از پرستاران موجود شاغل، بازنشسته می‌شوند. اما پاسخ تناقض بیکاری و نیاز به پرستار را شاید بتوان درگفته‌های دبیرکل خانه پرستار یافت. شریفی مقدم، علاوه بر فساد مالی در وزارت بهداشت، از وجود نوعی مافیا در آن وزارت نام می‌برد که «اجازه جذب پرستار را به دلیل تعارض منافع نمی‌دهد.» وی معتقد است که در دولت فعلی، سیستم «پزشک‌سالاری» قدرتمندتر شده است و این جریان در لایه‌های حاکمیت، از جمله در مجلس، دولت و شورای عالی بیمه، نفوذ دارد. به عبارت دیگر، این افراد در تمامی دانشگاه‌ها و بیمارستانها منافع دارند. وی براین باور است که کسانی که رییس بیمارستان می‌شوند، دغدغه اصلی‌شان کسب درآمد است. بنابراین، جریانی در وزارت بهداشت حاکم است که تلاش می‌کند بقیه گروه‌های بهداشت و درمانی را نادیده بگیرد. او می‌گوید، اینکه امروز روسا و معاونان تمام بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی باید هیات عملی باشند، صد در صد ایراد دارد. سعید نمکی، وزیر بهداشت، وعده استخدام ۱۹هزار پرستار را در سال ۹۸-۹۹در بخش دولتی داده است. اما تاکنون هیچ خبری از آزمون استخدامی و مجوز جذب سالانه ده هزار پرستار نیست.

میزان حداقل حقوق پرستار در بخش خصوصی یک و نیم میلیون تومان افزون بر کارانه است. در بخش دولتی، دو میلیون و ۴۰۰هزار به اضافه کارانه و اضافه کار است، و حداکثر کارانه، ۸۰۰هزار تومان است. هر چند، سعید نمکی نیز معتقد است که تناسبی بین حقوق پرسنل در نظام سلامت نیست و نیاز به بازنگری دارد، اما با این وضعیت میزان حقوق و سقف بلند هزینه‌ها، پرستاران علاوه بر ۱۵۰ساعت کاری استاندارد خود درماه ناچارند به ۱۵۰ساعت اضافه کاری اجباری نیز تن در دهند. این در حالی است که طبق ماده ۶۱قانون کار، اضافه کاری اجباری ۲۵هزار پرستار (شرکتی، قراردادی و پیمانی) و ده هزار پرستار بخش خصوصی جرم است، و طبق قانون، باید ضرایب آن با رضایت همکاران لحاظ شود. در نتیجه، یکی از رویکردهای برون‌رفت از این وضعیت برای پرستاران شاغل و بیکار، مهاجرت است . کشورهای پیشرفته، ورود پرستاران را از جوامع دیگر سهل‌تر کرده‌اند و آنان را با آغوش باز پذیرا هستند. آمارهای گوناگونی از درخواست گواهی مهاجرت سالانه پرستاران در ایران وجود دارد که بر اساس آنها، بین ۲۰۰تا ۵۰۰تقاضا در سال برای مهاجرت ارائه می‌شود. این وضعیت، مشاور معاون پرستاری وزارت بهداشت در امور دانشکده‌های علوم پزشکی کشور را به تکاپو انداخته است تا پیشنویس اولیه «آیین‌نامه جذب پرستاران جویای کار اتباع بیگانه» را تدوین کند.