پس از انتشار بیانیه ستاد کل نیروهای مسلح، ۳ روز پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی و اعلام رسمی شلیک پدافند تهران به هواپیمای مسافری، خبرگزاری‌های وابسته به سپاه مدعی شده‌اند که علی خامنه‌ای و حسن روحانی ظهر روز جمعه (۴۸ ساعت پس از شلیک) از این موضوع مطلع شده‌اند: « صبح جمعه در فاصله کمتر از ۴۸ ساعت پس از این اتفاق، با محرز شدن خطای انسانی برای فرماندهان ارشد نظامی کشور، رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهور در جریان موضوع قرار می گیرند.»
این در حالی است که ساعتی پیش امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه در یک کنفرانس خبری مسئولیت این رخداد را پذیرفت و اعلام کرد که همان روز چهارشنبه از شلیک پدافند هوایی به هواپیما مطلع شده است و اطلاعات آن را در اختیار مقام مافوقش قرار داده است. طبق سلسله مراتب سپاه و جایگاه نیروی هوافضا در ساختار این نیرو، مقام مافوق حاجی‌زاده، حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران است.
خبرگزاری فارس وابسته به سازمان بسیج نخستین رسانه‌ای بود که خبر بی‌اطلاعی رهبر جمهوری اسلامی تا ظهر جمعه را منتشر کرد. بیان این روایت از سوی خبرگزاری‌های وابسته به سپاه دو احتمال را ایجاد می‌کند. یا سپاه این توان را دارد که شخص اول و دوم کشور را در حصر خبری قرار دهد و یا آنها در حال زمینه‌سازی برای رفع مسئولیت از علی خامنه‌ای در جایگاه فرمانده کل قوا هستند.
همین رسانه در مصاحبه با علیرضا زاکانی، این نکته را برجسته کرده است که افرادی در «سطوح پایین» به دنبال «عدم اطلاع‌رسانی صحیح» بوده‌اند و توانسته‌اند رهبر جمهوری اسلامی را تا دو روز بی‌خبر نگاه دارند: «ابتدای کار در سطوح پایین عدم اطلاع‌رسانی صحیح در خصوص علت حادثه صورت گرفته بود؛ ولی مسئولین مربوطه به محض اطلاع، جزئیات را دیروز ظهر به استحضار رهبر معظم انقلاب رساندند و ایشان فرموده بودند که جلسه تشکیل دهید.»
با کنار هم قرار دادن این ادعای زاکانی در کنار صحبت‌های فرمانده هوافضای سپاه مشخص می‌شود که خط خبری رفع مسئولیت از رهبر ایران بی‌توجه به واقعیت در حال اجرا است. به بیان دیگر اگر بر مبنای سخنان حاجی‌زاده، چند ساعت پس از حادثه، فرمانده سپاه پاسداران از آن مطلع شده است، چگونه «افرادی در سطوح پایین» توانسته‌اند فرمانده سپاه را هم از گزارش دادن به خامنه‌ای منع کنند؟
به جز تلاش رسانه‌های رسمی برای مبرا کردن خامنه‌ای از این فاجعه، حسن روحانی نیز در بیانیه خود کوشید خود را بی‌خبر جلوه دهد: « با نهایت تأسف و تأثر، ساعاتی قبل از نتیجه تیم تحقیقاتی ستاد کل نیروهای مسلح مربوط به سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی مطلع شدم.»
امکان بی‌خبر نگاه داشتن شخصی که در جایگاه رییس شورای عالی امنیت ملی قرار دارد، نمی‌تواند چندان قریب به واقعیت باشد. در روزهای گذشته علی ربیعی، سخنگوی دولت و حسام‌الدین آشنا مشاور روحانی با انتشار بیانیه و توییت، خبرنگاران ایرانی را تهدید کرده بودند و نوشته بودند که بررسی احتمال شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی حرکت در خط دشمن است.
علی خامنه‌ای، در ۳ دهه رهبری خود مسئولیت هیچ فاجعه‌ای را برعهده نگرفته است. بررسی عملکرد او در رخدادهای سرکوب حاشیه نشینان مشهد در سال ۷۱، ۱۸ تیر ۷۸، قتل‌های زنجیره‌ای، انتخابات ۸۸، سرکوب دی ۹۶ و آبان ۹۸ نشان می‌دهد که او نه تنها خود را مبرا از مسئولیت می‌داند بلکه پس از فروکش کردن جو رسانه‌ای، پشت نیروهای اطلاعاتی و نظامی می‌ایستد و افرادی را که در حلقه اطرافیانش قرار ندارند، قربانی می‌کند.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰
تصویر: عزاداران ایرانی در اوتاوا- کانادا ( سقوط هواپیمای ۷۵۲ اوکراین)- AFP