در شمال غربی سوریه شرایط بحرانی‌تر از هر زمان دیگری گزارش می‌شود. نیروهای بشار اسد با حمایت روسیه برای تسلط کامل پیش می‌روند و شمار آواره‌گان روز به روز افزایش می‌یابد. ترکیه از بشار اسد و حامیانش خواسته «از ایستگاه‌های نظامی ترکیه» عقب بنشینند و تهدید کرده است: اگر عقب نروند، مانند عملیات‌های گذشته «می‌توانند شبی ناگهان بیایند». عملیاتی که اگر انجام شود به دنبال آن وضعیت برای آواره‌گان جنگی اما سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود. آنها که به گفته دبیر اجرایی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل «بین خشونت، سرما، کمبود غذا و شرایط ناامید کننده گرفتار شده‌اند». روسیه هم این اقدام را «بدترین سناریو ممکن» خوانده است.
یک روز پس از آنکه کمیسر حقوق بشر سازمان ملل متحد نسبت به وضعیت در سوریه هشدار داد، رئیس جمهوری ترکیه از لحظه‌شماری برای آغاز عملیات نظامی در ادلب خبر داد.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، چهارشنبه ۳۰ بهمن/ ۱۹ فوریه گفت: «ترکیه طرح عملیاتش در ادلب را آماده کرده است.» او از مذاکره با روسیه بر سر ادلب اظهار ناخشنودی کرد و گفت: این مذاکرات «پاسخگوی نیاز ترکیه نبوده است».
اردوغان که نیروهای نظامیاش را در خاک سوریه مستقر کرده و کنترل بخش‌هایی از این کشور را در اختیار گرفته است، از نیروهای بشار اسد و حامیانش خواست «از مواضع نظامی ترکیه عقب بنشینند». رئیس‌جمهوری ترکیه گفت اگر نیروهای نظامی دمشق و حامیانش «عقب نشینی نکنند، عملیات نظامی در ادلب آغاز خواهد شد».
او گفت: لحظه‌شماری برای آغاز عملیات ادلب آغاز شده و ترکیه حاضر نیست «سرنوشت ادلب را به دمشق بسپارد» و «آخرین هشدارها» را می‌دهد. رئیس‌جمهوری ترکیه که در جمع نمایندگان حزب عدالت و توسعه سخن می‌گفت، از بشار اسد خواست «به خصومت ورزی‌اش با ادلب پایان دهد» و گفت: وارد «آخرین روزهایی می‌شویم» که دمشق زمان دارد به خشونت در ادلب پایان بدهد
او زمانی برای عملیات احتمالی اعلام نکرد اما گفت نیروهای نظام ترکیه مانند عملیات‌های گذشته «می‌توانند شبی ناگهان بیایند». اردوغان مدعی شد که این اقدامات به منظور «امنیت ادلب برای مردم ترکیه» صورت می‌گیرد و دولتش حاضر است بدون توجه به هزینه «امنیت ادلب را تامین کند». او پیش از این گفته بود که تا پایان ماه جاری میلادی به بشار اسد و حامیانش برای پایان دادن به حملات نظامی در ادلب و عقب نشینی به پشت ایستگاه‌های بازرسی فرصت می‌دهد.
اظهارات اردوغان واکنش روسیه را به دنبال داشت. دیمتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین هرگونه عملیات نظامی ترکیه در ادلب را «بدترین سناریو ممکن» خواند و گفت: این اقدام را «عملیاتی علیه مقامات قانونی و نیروهای مسلح سوریه» می‌داند.
سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه هم در یک کنفرانس خبری پس از دیدار با همتای اردنی، از آنکار خواست به توافق ۲۰۱۸ در باره ادلب پایبند باشد.
سوریه و حامیانش در تابستان ۲۰۱۸ با ترکیه که از برخی از گروه‌های مخالف بشار اسد حمایت می‌کند، برای «کاهش تنش در ادلب» به توافق رسیدند. اما هر یک از طرفین دیگری را به نقض توافق متهم می‌کنند. با این حال لاوروف مدعی شد که نیروهای بشار اسد «از توافق قبلی حمایت می‌کنند» و «تنها به تحریکات واکنش نشان می‌دهند».
براساس گزارش نهادهای بین‌المللی ناظر بر وضعیت حقوق بشر از آغاز درگیری‌ها در شمال غربی سوریه و ادلب در سه ماه گذشته حدود ۹۰۰ هزار تن آواره شده‌اند. یونیسف می‌گوید ۵۰۰ هزار تن از آواره‌گان کودک هستند.
اتحادیه سازمان‌های غیردولتی سوریه در استانبول در اطلاعیه‌ای مطبوعاتی اعلام کرد «با جابجایی گسترده آواره‌گان داخلی روبرویم، یکی از بدترین بحران‌های حفاظتی».
در بیانیه مطبوعاتی این اتحادیه آمده است «اردوگاه‌ها بیش از حد شلوغ است و غیرنظامیان مجبورند به خوابیدن در فضای باز و زیر سرما. آنها جایی ندارند بروند و از بی‌جایی و کمبود امکانات فرار می‌کنند».
هنریتا فور، مدیر اجرایی صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل (یونیسف) هم در واکنش به این وضعیت گفته است: «کودکان و خانواده‌ها بین خشونت، سرما، کمبود غذا و شرایط ناامید کننده گرفتار شده‌اند. وقت آن است اسلحه‌ها خاموش شوند».
میشل باشله، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد، یک روز قبل سطح بحران انسانی در سوریه را «هولناک» خوانده و گفته بود «در سال جاری ۳۰۰ تن در حملات نظامی شمال غربی سوریه کشته شدند».
او دولت بشار اسد و حامیانش را مسئول کشته شدن ۹۳ درصد کسانی که در حملات نظامی جان باختند، معرفی کرده بود.
منبع: سایت رادیو زمانه (مستقر در هلند)، ۳۰ بهمن ۱۳۹۸