سوئیس، از آغاز بکار سیستم پرداخت ایالات متحده برای تسهیل در ارسال کالاها و خدمات بشردوستانه به ایران، کشوری که تحت تأثیر تحریم‌های سنگین آمریکا قرار دارد خبر داد. خزانه‌داری آمریکا در اقدامی بی‌سابقه، اقدامی که حداقل طی ٣ سال اخیر سابقه نداشته است، معافیت‌هایی از تحریم‌های بسیار گسترده این کشور علیه ایران صادر کرده است که به موجب آن اجازه می‌دهد برای ارسال کالاها و خدمات بشردوستانه، بانک مرکزی ایران مجاز به انجام تراکنش‌های مالی در این زمینه باشد. خبرگزاری رویترز روز پنج‌شنبه ٨ اسفند/ ٢٧ فوریه اعلام کرد با صدور این معافیت‌ها، کانال ارسال کمک‌های بشردوستانه به ایران از راه سوئیس می‌تواند به شکل رسمی فعالیت کند.
طبق مجوز دیروز خزانه‌داری آمریکا، دیگر مانعی برای صادرات دارو، مواد غذایی و کشاورزی و نیز تراکنش مالی با بانک مرکزی ایران درباره پرداخت این کالاها وجود نخواهد داشت.
صادرات کالاها و خدمات بشردوستانه بر اساس موازین بین‌المللی نمی‌تواند در شمول تحریم علیه کشوری قرار بگیرد. با این وجود در عمل، تحریم‌های گسترده مالی و بانکی آمریکا علیه ایران تا کنون صادرات این‌گونه کالاها و خدمات را مختل کرده بود.
با تحریم بانک مرکزی ایران از سوی آمریکا و عدم مجوز این کشور در استفاده از دلار در هرگونه تعامل مالی با ایران، عملاً تلاش‌های دولت سویس و اتحادیه اروپا برای راه‌اندازی مکانیزم “شتا” و “اینستکس” با ناکامی روبرو شده بود؛ حالا وزارت خزانه‌داری آمریکا گفته است که طبق این مجوز می‌توان مواد غذایی، دارو و دیگر محموله‌های خاص انسان‌دوستانه از طریق کانال مالی سوئیس به ایران صادر شود و تسویه حساب مالی آن از طریق بانک مرکزی ایران انجام داد.
کانال بشردوستانه سویس موسوم به “شتا” که زیر نظر خزانه داری آمریکا فعالیت خواهد کرد، از ۳۰ ژانویه ۲۰۲۰ در سوئیس بصورت آزمایشی آغاز به کار کرده تا دارو و تجهیزات پزشکی، اقلام کشاورزی و خوراکی، مستثنی از تحریم‌های ایالات متحده به ایران صادر شوند.
مجوز ارسال نخستین محموله دارویی شامل داروهای درمان سرطان و داروهای مورد نیاز برای پیوند عضو به ارزش ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار دلار به ایران در ۲۷ ژانویه گذشته از سوی خزانه‌داری آمریکا صادر شد.
وزارت امور اقتصادی سوئیس (Seco)، دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد: این سیستم «برای شرکت‌های سوئیسی فعال در بخش‌های مواد غذایی، دارویی و پزشکی»، در نظر گرفته شده است و به این شرکت‌ها امکان ارسال کمک به ایران را می‌دهد.
سیستم پرداخت جدید توسط برن با همکاری مقامات آمریکایی و ایرانی و همچنین مجموعه‌ای از بانک‌ها و شرکت‌های سوئیس اجرا شده است.
بر اساس این توافق، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، مجوزهای لازم را در تطابق با مقررات آمریکا برای انجام تراکنش‌های مالی با ایران به بانک‌های شرکت‌کننده در این طرح می‌دهد.
در برابر مجوز آمریکا، صادرکنندگان و بانک‌های شرکت‌کننده در این توافق ملزم هستند که اطلاعات دقیق در مورد فعالیت‌های تجاری و شرکای تجاری خود در ایران و همچنین معاملات انجام شده را به مقامات سوئیس گزارش دهند. این اطلاعات سپس به وزارت خزانه‌داری آمریکا منتقل می‌شود.
آمریکا می‌گوید اطلاعاتی که درباره معاملات و طرف معامله ایرانی از مؤسسات مالی و تجاری می‌گیرد، برای شفافیت و اقدامات احتیاطی و در جهت اطمینان از آن است که «کالاهای مورد معامله به مردم ایران برسد و رژیم ایران از آن سوءاستفاده نکند».
آمریکا می‌گوید کشورهای دیگر و مؤسسات مالی غیرآمریکایی یا غیرسوئیسی نیز می‌توانند در هماهنگی با وزارت دارایی آمریکا و با تأمین شرایط مورد نظر آن برای ترتیبات معامله اقلام بشردوستانه با ایران اقدام کنند.
مجوز خزانه‌داری آمریکا برای فعال شدن مکانیزم ارسال کالاها و خدمات بشردوستانه سویس به ایران، در حالی است که ایران هم اکنون یکی از کانون‌های اصلی گسترش ویروس کرونا در جهان محسوب می‌شود و این کشور بیش از پیش نیازمند واردات دارو و تجهیزات پزشکی برای مبارزه مؤثر با این ویروس است.
وال استریت ژورنال که در شماره امروز خود گزارش مفصلی را به این موضوع اختصاص داده است، می‌نویسد: «آمریکا تا کنون برای عدم صدور مجوز مالی راه‌اندازی مکانیزم‌های کمک‌های بشردوستانه برای ایران، از سوی متحدان اروپایی‌اش مورد انتقاد قرار گرفته بود».
منبع: رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۲۹ فوریه ۲۰۲۰