فیلم “بانوی رود نیل”* اثر “عتیق رحیمی” نویسنده و فیلم‌ساز اهل افغانستان، مقیم فرانسه، در “هفتادمین جشنواره بین‌المللی فیلم برلین” که از تاریخ ۲۰ فوریه تا اول مارس ۲۰۲۰ برگزار شد، خرس بلورین بهترین فیلم از بخش “نسل‌ها” را از آن خود کرد.
هفتادمین جشنواره فیلم برلین “برلیناله”*، که در شهر برلین آلمان برگزار شد، یکی از مهمترین رویدادهای سینمایی دنیا محسوب می‌شود و فیلم عتیق رحیمی در بخش رقابتی این جشنواره شرکت کرده بود.
“بانوی رود نیل” که بر اساس رمانی با همین نام، نوشته “اسکولستیک موکاسونگه” نویسنده رواندایی- فرانسوی ساخته شده، پیش‌زمینه نسل‌کشی رواندا را به تصویر می‌کشد.
عتیق رحیمی در مورد خرس بلورین “بانوی رود نیل” می‌گوید: داستان “بانوی رود نیل” در اوایل دهه ٩٠ میلادی دریک مدرسه کاتولیک شبانه روزی در “گیگالی” پایتخت رواندا اتفاق می‌افتد. هرچند این فیلم روایت‌گر زندگی مردمانی است که از فرهنگ و جغرافیای افغانستان فرسنگ‌ها فاصله دارد، اما با این‌حال نقاط مشترک زیادی را می‌توان میان درد و رنج آنها، مردم افغانستان و حتی هر کشور دیگری که حوادثی چون جنگ و کشتار را تجربه کرده است، یافت.
“بانوی رود نیل” در مورد نسل‌کشی رواندا که یکی از فاجعه‌های تاریخ بشر است ساخته شده، اما اثر عتیق رحیمی با حس شاعرانه، این روایت را برای بینندگان بازگو می‌کند.
آمیزش رنگ‌ها بویژه رنگ سبز طبیعت “گیگالی” و لباس سفید بازیگران اصلی این فیلم که بانوان هستند، این حس شاعرانه را قوت می‌بخشد.
نگاه انسانی عتیق رحیمی به نسل کشی رواندا از مرزهای فرهنگی و جغرافیایی عبور می‌کند و دیدگاه بیننده را در مورد استعمار و جوانب آن به چالش می‌کشد.
“بانوی رود نیل” نخستین فیلم سینمایی عتیق رحیمی به زبان فرانسه است که به صورت مستقیم به موضوع افغانستان نمی‌پردازد.
پس از اهدای جایزه “خرس بلورین” جشنواره به عتیق رحیمی، هیأت داوران بخش نسل‌ها در خصوص انتخاب “بانوی رود نیل” به عنوان بهترین فیلم گفتند که «این فیلم آنها را از نظر پرداخت سیاسی، نگاه شاعرانه، سبک کار و انسان‌گرایی [برای دریافت جایزه] متقاعد ساخت».
پیش از “بانوی رود نیل”، این سینماگرِ متولد افغانستان و ساکن فرانسه، فیلم بلند “سنگ صبور” را ساخت که مورد استقبال گرم تماشاچیان قرار گرفت. این فیلم بر اساس رُمانی به همین نام که جایزه ادبی “گنکور” سال ۲۰۰۸ را به دست آورد، ساخته شده است.
“چهل و چهارمین جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو” در کانادا نیز در پایان سال ۲۰۱۹ با “بانوی رود نیل” افتتاح شد.
منبع: سایت رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۲ مارس ۲۰۲۰