وزارت امور خارجه افغانستان اعلام کرد که مقام‌های ایرانی مسئولیت تیراندازی به خودرو حامل شهروندان افغان در استان یزد را پذیرفته و تعهد کردند که عاملان این رویداد دستگیر و تحت پیگرد قانونی قرار گیرند. تیراندازی به خودرو مهاجران افغان حدود یک ماه و نیم بعد از غرق شدن گروهی از مهاجران در آب‌های هریرود رخ می‌دهد. تحقیقات در مورد وقایع هریرود هنوز به نتیجه نرسیده است.
روز شنبه ١٧ خرداد/۶ ژوئن، وزارت امور خارجه افغانستان در اعلامیه‌ای نوشت: «وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی افغانستان به اساس معلومات واصله از جمهوری اسلامی ایران در مورد حریق و هدف قرار گرفتن موتر (خودرو) حامل اتباع افغانستان توسط نیروی انتظامی آن کشور که منجر به شهادت و مجروح شدن هموطنان ما گردید، با دقت و جدیت پیگیر است». وزارت امور خارجه افغانستان گفته است که براساس گزارش‌های ابتدایی، در این رویداد سه نفر کشته، چهار نفر زخمی و شماری از شهروندان افغان نیز مفقود شدند.
در ادامه این اعلامیه آمده است: «معاون سرمحقق عبدالغفور لیوال، سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در تهران با مقامات دولتی ولایت یزد دیدار داشته و حادثه المناک حریق و هدف قرار گرفتن موتر حامل اتباع افغان را که منجر به شهادت و مجروح شدن هموطنان ما گردید، به دقت مورد پیگیری و تحقیق لازم قرار داده است. در این دیدارها مقامات ولایت یزد ضمن قبول نمودن تیراندازی نیروهای انتظامی ایران بر موتر حامل اتباع افغان، اطمینان داده‌اند که مسببین حادثه، مورد پیگرد قانونی از سوی نهادهای عدلی و قضایی جمهوری اسلامی ایران قرار خواهند گرفت».
در این اعلامیه تاکید شده که وزارت امور خارجه افغانستان پس از دریافت نتایج تحقیق در مورد این حادثه با مقامات ایرانی صحبت خواهد کرد. در همین حال، عبدالغفور لیوال سفیر افغانستان در تهران روز شنبه با زخمیان حادثه تیراندازی نیروی انتظامی ایران دیدار کرده و خواست که به وضعیت بهداشتی آنها رسیدگی جدی شود.
براساس اعلامیه سفارت افغانستان در تهران، لیوال اضافه کرد: «روند پیگیری و دیدار با سایر حادثه‌دیدگان و مقامات مسئول در ولایت یزد ایران ادامه دارد و خبرهای بعدی و تکمیلی نشر خواهد شد».
سیما سمر وزیر دولت در امور حقوق بشری افغانستان در توییتی نوشت: «هر روز مردم افغانستان می‌سوزند، حادثه دردناک است و باید پیگرد جدی صورت بگیرد. برای قربانیان عدالت تأمین شود. دسترسی به عدالت خواست لوکس نیست بلکه نیاز انسانی و حق بشری است و زمان، مکان، زبان، جنس و مرز نمی‌شناسد».
در همین حال، مریم سما عضو مجلس نمایندگان افغانستان در توییتی نوشت: «آنهایی که دنبال عدالت و انسانیت هستند، جورج فلویدها همه‌جا هستند، یکی نمی‌تواند نفس بکشد، دیگری را در آب غرق می‌کنند و یکی دیگر در آتش می‌سوزد. این ظلم ادامه خواهد داشت تا زمانی که من و تو عدالت را تنها برای خودمان و منافع کوچک مان بخواهیم. مرز انسانیت جغرافیا، نژاد و مذهب نیست».
همچنین، فرحناز فروتن خبرنگار افغان در توییتی نوشت: «جنایت هریرود، جنایت یزد! مردمی که به دنبال یک لقمه نان کفن می‌شوند. چه کسی وقار از دست رفته شهروند این خاک را دوباره به دست خواهد آورد؟ حکومت ایران، کشور مسلمان و همسایه و سال‌ها تبعیض و بی‌عدالتی در برابر ما، دردناک و غم‌انگیز است این روزها».
از سوی دیگر، برخی کاربران افغان با راه‌اندازی هشتگ «کمی آب بیار که سوختم» تیراندازی نیروهای ایرانی به موتر(خودرو) حامل اتباع افغانستان در یزد ایران را شدیداً محکوم کردند و از دولت افغانستان خواستند به این حادثه به‌گونه جدی رسیدگی کند.
اما احمد ترحمی بهابادی، معاون سیاسی امنیتی استاندار(والی) یزد ایران به خبرگزاری ایرنا گفته است: «بر اساس گفته شاهدان عینی و مستندات موجود، آتش سوزی خودرو هشت کیلومتر بعد از اصابت گلوله با لاستیک و به دلیل سرعت بالا و برخورد شدید با گارد و جرقه‌های ناشی از حرکت خودرو بر روی رینگ حادث شده و هیچ ارتباطی با شلیک گلوله نداشته است».
گفتنی است که رسانه‌های ایرانی روز چهارشنبه ٣ ژوئن/١۴ خرداد گزارش دادند که یک حادثه ترافیکی در جاده «مهریز» در ابتدای پل کمربندی یزد رخ داد و اتباع افغانستان در آتش سوختند. اما بازماندگان این حادثه گفتند که خودرو بر اثر تیراندازی نیروهای انتظامی ایران آتش گرفته است.
یک روز بعد – پنجشنبه – سفارت افغانستان در تهران با نشر اعلامیه‌ای خبر داد که سرنشینان اتوموبیلی که در حادثۀ ترافیکی جاده کمربندی یزد آسیب دیده، مهاجرین افغان بودند و تحقیقات در این مورد ادامه دارد.
این حادثه تیراندازی نیروهای انتظامی ایران به موتر حامل اتباع افغانستان در شرایطی رخ داده که یکونیم ماه پیش، برخی از مهاجرین افغان مدعی شده بودند که مرزبانان ایرانی ۵٧ کارگر افغان را در مرز ایران پس از شکنجه به رودخانه هریرود انداختند. اما مقام‌های ایرانی این ادعا را رد کرده گفتند که این یک ماجرای «دروغ» و ساختگی است.
پس از آن کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نتایج تحقیقاش را در این مورد اعلام کرد. بر این اساس شمار مجموع مهاجرین افغان ۴۶ نفر بودند که ١٠ نفر جان باختند، ١۵ نفر مفقود شدند و ٢١ نفر دیگر خود را نجات دادند.
در این پرونده دولت افغانستان نیز هیأت تحقیق تعیین کرد اما دولت ایران نتایج تحقیق هیأت افغان را نپذیرفت و قرار شد که این حادثه توسط هیأت‌های دیپلماتیک کابل – تهران بررسی شود اما هنوز نتایج تحقیقات دیپلماتیک این دو کشور در مورد حادثه غرق شدن مهاجرین افغان اعلام نشده است.
منبع: رادیو بین المللی فرانسه به زبان فارسی، ۶ ژوئن ۲۰۲۰