آیا اقتصاد ضربه خورده رژیم امکان حمایت از اسلام‌گرایان را گرفته است؟

اقتصاد ضربه خورده ایران با شیوع کرونا چنان در تنگنا قرار گرفته که امکان ادامه حمایت از اسلام‌گرایان از آن سلب شده است. توان جمهوری اسلامی برای حمایت و تجهیز گروه‌های فلسطینی در باریکه غزه به شدت کاهش یافته است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا ؛جمهوری اسلامی ایران را بزرگترین حامی تروریسم در جهان معرفی می‌کند و یکی از اهداف تشدید تحریم‌ها را خشکاندن منابع مالی این کشور برای این برنامه‌ها می‌داند.

با گذشت بیش از سه ماه و نیم از تائید رسمی شیوع کرونا در ایران، ظاهرا پیامد آن برای اقتصاد بحران زده جمهوری اسلامی چنان بوده که تهران برای تامین مالی و تجهیز گروه‌های مورد حمایتش، از جمله در باریکه غزه در تنگنا قرار گرفته است. تال لدر، گزارش‌گر شبکه ntv در تلآویو، روز یکشنبه ۱۸ خرداد (هفتم ژوئن) با اشاره به این وضعیت می‌گوید شهرک‌نشینان نزدیک مرزهای غزه دورانی چنان آرام را سپری می‌کنند که شبیه آن را تقریبا به یاد ندارند.

کاهش پرتاب موشک و خمپاره با شیوع کرونا

برخی از ساکنان این مناطق می‌گویند از زمان شیوع ویروس کرونا در منطقه خاورمیانه اوضاع بسیار آرام‌تر شده و گروه‌های فلسطینی به ندرت خمپاره و راکت به سمت شهرک‌های یهودی نشین شلیک می‌کنند.

از زمانی که اسرائیل در سال ۲۰۰۵ نیروهای خود را از باریکه غزه بیرون برد و دو سال بعد اسلام‌گرایان افراطی حماس بر این منطقه مسلط شدند پرتاب موشک و خمپاره به سمت روستاهای مرزی اسرائیل به امری روزمره تبدیل شده بود.

این وضع با شیوع کرونا به شکل کاملا محسوسی تغییر کرده است و در سه ماه گذشته تعداد راکت‌هایی که از باریکه غزه به سمت اسرائیل پرتاب می‌شوند به شدت کاهش پیدا کرده است.

به گزارش شبکه خبری ntv در آلمان روستاهای مرزی اسرائیل این آرامش را مدیون بحران در کشوری هستند که مطابق شواهد موجود نیروهای حماس بدون پشتیبانی آن تمام قدرت عمل خود را از دست داده است.

جمهوری اسلامی برای مقابله با اسرائیل از سالیان پیش، گروه‌هایی نظیر حزب‌الله لبنان و حماس را که در فهرست سازمان‌های تروریستی غرب قرار دارند، به لحاظ مالی و از نظر تجهیزات پشتیبانی می‌کند.

ایران، درگیرترین کشور خاورمیانه با کرونا

اما این کشور اکنون درگیرترین کشور خاورمیانه با ویروس کروناست. مطابق آمار وزارت بهداشت ایران تا ظهر ۱۸ خرداد ۱۷۱ هزار و ۷۸۹ مبتلا به بیماری کووید۱۹ در این کشور شناسایی شده و هشت هزار و ۲۸۱ نفر بر اثر آن جان باخته‌اند.

هایدی زیلبرمن، سخنگوی ارتش اسرائیل می‌گوید جمهوری اسلامی که نابودی اسرائیل را در سرلوحه برنامه‌های خود قرار داده بسیار تضعیف شده است. او افزود: «تهران به جای این که به مشکلات مردم خود رسیدگی کند، هر سال میلیاردها دلار صرف صادرات تروریسم می‌کند.»

بر پایه برآورد یک کارشناس امور ایران در موسسه ملی تحقیقات امنیتی تلآویو، پیامدهای اقتصادی بحران کرونا می‌تواند در بلند مدت جمهوری اسلامی را وادار به کاهش “تامین مالی فعالیت‌های تروریستی” در منطقه کند و این کاهش بسیار بیشتر از آن میزانی خواهد بود که تحریم‌های آمریکا باعث آن شده است.

ویروس کرونا در نقش مکمل تحریم‌ها

او با بیان این که شیوع ویروس ضربه سختی بر صنایع ایران وارد کرده می‌گوید تحریم٬های آمریکا و سقوط بهای نفت اقتصاد جمهوری اسلامی را با رکود بی‌سابقه‌ا‌ی روبرو کرده اما شیوع کرونا می‌تواند به بخش‌هایی از اقتصاد که کمتر آسیب دیده‌اند خسارت‌های قابل ملاحظه‌ای وارد کند.

پیش از این نیز گزارش‌های درباره تنگناهای مالی حزب‌الله لبنان به دلیل مشکلات اقتصادی جمهوری اسلامی منتشر شده بود. حسن نصرالله رهبر این گروه زمانی گفته بود تمام مخارج و هزینه‌های حزب‌الله، از جمله حقوق افراد آن، مانند سلاح و تجهیزات آنها توسط ایران تامین می‌شود.

به گزارش ntv شبه٬نظامیان حزب‌الله لبنان و گروه‌های حامی آنها برای تامین بودجه این گروه از راه‌های دیگری وارد عمل شده‌اند و از جمله به گسترش یک شبکه قاچاق مواد مخدر روی آورده‌اند و بخشی از تسلیحات مورد نیاز خود را با درآمد حاصل از فروش مواد مخدر تهیه می‌کنند.

یکی از نگرانی‌های اسرائیل استقرار نیروهای سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در نزدیکی مرزهای مشترک این کشور با سوریه است. اسرائیل می‌کوشد با حمله‌های هدفمند مانع استقرار شبه‌نظامیان وابسته به ایران در مناطق مرزی سوریه شود. به نظر می‌رسد دست‌کم در جنوب اسرائیل شیوع کرونا باعث کاهش شدید عملیات شبه‌نظامیان افراطی شده باشد.

برخی ناظران احتمال می‌دهند گسترش شیوع کرونا در باریکه غزه ممکن است به از سرگیری حمله به اسرائیل منجر شود. مطابق این ارزیابی اگر رهبران حماس که کنترل منطقه را در دست دارند، موفق به مهار ویروس و خدمات‌رسانی به مردم نباشند ممکن است برای پنهان کردن ضعف خود و انحراف افکار عمومی حمله به شهرک٬‌های اسرائیلی را افزایش دهند.

منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۷ ژوئن ۲۰۲۰