تیرگان یکی از جشن‌های بزرگ ایرانی است که هزاران سال از عمرش می گذرد. این جشن که در روز ۱۳ تیرماه (۳ جولای) برگزار می شود، در گذشته های دور، گرامیداشت تیشتر (ستاره ی باران) بود.
تیرگان همچنین در استوره های ایرانی روزی است که آرش کمانگیر، قهرمان ملی ایرانیان، برای پایان دادن به جنگی چندین ساله که برای تعیین مرز ایران و توران بود، قبول می کند تا تیری را از فراز قله البرز پرتاب کند و هر کجا که تیر او فرود آمد همانجا مرز ایران و توران باشد. آرش همه ی توان و نیرویش را برای این کمان کشی به کار گرفت و جانش را چون هدیه ای برای صلح و آرامش به مردمان سرزمین اش بخشید.
زیبایی این استوره در این است که تیرو کمان آرش را «سپندارمذ» ایزد بانوی ایرانی به او می دهد. در فرهنگ ایران باستان، سپندارمذ، نگهبان سرسبزی و باروری زمین است. در این استوره عشق به صلح و حفظ زمین کاملا در فرهنگ ایرانی نمودار می شود.
و چنین است که مردمان ايران، قرن هاست هر سال در سالگرد جان باختن آرش، به جای گریه و شیون به جش و پایکوبی می پردازند و بنا بر سنتی ایرانی، بر چهره و تن یکدیگر آب می پاشند تا غبار رنج و اندوه را، که فرستاده ی اهریمن است، از جان یکدیگر بشویند.
جشن های ملی مان را پاس بداریم. این جشن های هزاران ساله از مهمترین میراث های فرهنگی غیرملموس ایرانیان هستند که هیچ قدرت سیاسی یا مذهبی نتوانسته یاد و ارزش شان را از ما بگیرد.
منبع: سایت بنیاد پاسارگاد، ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹
www.savepasargad.cm