سکه بهار آزادی تنها ۵۰ هزار تومان تا ۱۱ میلیونی شدن فاصله دارد و یورو و دلار پیشتاز افزایش قیمت در میان ارزهای خارجی هستند. در آخرین روز از هفته پرالتهاب بازار، هر یورو ۲۷ هزار و ۵۴۰ تومان به فروش رسید و دلار آمریکا ۲۴هزار و ۱۰۰ تومان معامله شد.
این در حالی است که شبکه اطلاع رسانی طلا و ارز که قیمت‌ها را متناسب با صلاح‌دید بانک مرکزی ایران منتشر می‌کند نرخ امروز یورو را ۲۵هزار و ۴۰۰ تومان اعلام می‌کند. اما در بازار از یوروی ۲۵هزار تومانی خبری نیست و معاملات محدودی که در صرافی‌ها انجام می‌شود در کانال ۲۷هزار تومان صورت می‌گیرد.
روند طی شده در هفته های گذشته در جهت عکس هشدارهای رئیس بانک مرکزی بوده و بازار ارز رشد ۳۰ تا ۳۵ درصدی را تجربه کرده است. مقامهای جمهوری اسلامی از زمان خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریمها تلاش کردند با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی شوک ناشی از این بحران را به حداقل برسانند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس اسلامی در اسفند سال ۱۳۹۶، صندوق توسعه ملی حدود ۳۲ میلیارد دلار موجودی داشته است. هنوز میزان مداخله ارزی بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز در دو سال و نیم گذشته به صورت رسمی اعلام نشده است ولی علی خامنه ای در مرداد سال ۹۷ در یکی از سخنرانی‌هایش و با هدف انتقاد از سیاست‌های ارزی دولت افشا کرد که دست‌کم ۱۸ میلیارد دلار برای کنترل قیمت ارز مصرف شده است: « «در همین قضایای ارز و سکه گفته شد مبلغ ۱۸ میلیارد دلار از ارز موجود کشور آن‌هم در حالی که برای تهیه ارز مشکل داریم، بر اثر بی‌تدبیری، به افرادی واگذار شد و برخی از آن سوءاستفاده کردند.»
از میانه سال ۹۸ مقامهای بانکی و سیاسی نسبت به کمبود منابع ارزی کشور هشدار می‌دادند. بخشی از منابع ارزی موجود در صندوق توسعه ملی در سال گذشته علاوه بر پوشش نیازهای ارزی و کنترل قیمت، با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی، برای جبران کسری بودجه ۱۵۰ هزار میلیارد تومانی دولت نیز به کار گرفته شد.
در سال ۹۹ که از ابتدا با بحران کرونا و کاهش قابل توجه قیمت نفت و فرآورده‌های پتروشیمی آغاز شد، وضعیت مالی ایران بغرنج‌تر از گذشته شده است. کارشناسان اقتصادی پیش بینی می‌کنند که کسری بودجه امسال از مرز ۵۰ درصد بودجه عمومی بگذرد و به رقم بی‌سابقه ۲۳۰هزار میلیارد تومان بالغ شود.
در چنین وضعیت اقتصادی و با تنگ شدن حلقه تحریم‌های آمریکا، هنوز برنامه مشخصی برای پاسخ به نیازهای ارزی کشور وجود ندارد و به همین دلیل التهاب بازار نه تنها با سخنان سیاست‌مداران و مقامهای بانکی فروکش نمی‌کند، که حتی آنچنان‌که در هفته های گذشته شاهد بوده ایم پس از این اطمینان بخش های بدون پشتوانه، قیمت‌ها با شتاب بیشتری صعودی می‌شوند.
منبع: سایت بریتانیائی ایندیپندنت به زبان فارسی، ۱۶ ژوئیه ۲۰۲۰