وزیر خارجه آمریکا می‌گوید مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های بین‌المللی علیه رژیم ایران از بیستم سپتامبر دوباره اعمال می‌شوند. او این تاریخ را بر اساس مهلت ۳۰ روزه پس از فعال کردن مکانیسم ماشه که بسیار مورد مناقشه است اعلام کرد.
مایک پمپئو روز پنجشنبه ششم شهریور (۲۷ اوت) در یک پیام توئیتری ابراز اطمینان کرد که تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی که مطابق توافق هسته‌ای لغو یا تعلیق شده‌اند از نیمه شب بیستم سپتامبر (سی‌ام شهریور) دوباره اعمال خواهند شد.
وزیر خارجه آمریکا می‌گوید این کار در پی ارائه درخواست فعال شدن سازوکار حل اختلاف برجام، موسوم به “مکانیسم ماشه” به شورای امنیت در هفته گذشته رخ خواهد داد.
پمپئو یک هفته پیش با حضور در مقر سازمان ملل در نیویورک و در دیدار با رئیس دوره‌ای شورای امنیت، رژیم ایران را به نقض برجام متهم کرد و خواستار فعال شدن مکانیسم ماشه شد.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و پنج کشور باقیمانده در توافق هسته‌ای بارها گفته‌اند از آنجا که آمریکا هشتم ماه مه ۲۰۱۸ به مشارکت خود در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایان داده، دیگر حق فعال کردن مکانیسم ماشه را ندارد.
ایالات متحده قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت که برجام ضمیمه آن است را به گونه دیگری تفسیر می‌کند و معتقد است مطابق مفاد آن آمریکا به عنوان یکی از امضاءکنندگان توافق هسته‌ای می‌تواند از رژیم ایران به خاطر نقض برجام شکایت کند.
بنابرگزارش‌ها ۱۳ عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت با درخواست یک هفته پیش آمریکا مخالفت کرده‌اند. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران روز گذشته از این مسئله به عنوان پیروزی قدرت دیپلماسی خارجی این کشور یاد کرد.
احتمال عقب‌نشینی رژیم ایران
با وجود مخالفت و عدم همراهی اکثریت قاطع اعضای شورای امنیت و تمام طرف‌های باقیمانده در برجام با اقدام آمریکا، هنوز نمی‌توان از شکست قطعی این تلاش مطمئن بود. درخواست آمریکا قطعنامه پیشنهادی نیست که بتواند وتو شود.
رایزنی‌های پشت‌پرده در روزهای آینده و میزان آمادگی جمهوری اسلامی برای عقب‌نشینی از مواضع خود، از جمله بازگشت به اجرای کامل تعهدات برجامی می‌تواند معادلات را تغییر دهد. قرار است نمایندگان کشورهای باقیمانده در توافق هسته‌ای اول سپتامبر در کمیسیون مشترک برجام به بررسی اختلاف‌های موجود و راه‌های حل آن بپردازند.
ایران در دیدار رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تهران در دو روز گذشته، یک گام به عقب برداشت و پس از ماه‌ها با درخواست این نهاد برای بازدید از دو “سایت مشکوک” در اطراف تهران و نزدیک شهرضا موافقت کرد.
مایک پومپئو اندکی پس از پیام توئیتری خود درباره بازگشت تحریم‌ها تا بیستم سپتامبر، در پیام دیگری با بازنشر بخشی از قطعنامه ۲۲۳۱ ابراز اطمینان کرد که هیچ یک از کشورهای دارای حق وتو نمی‌توانند مانع بازگشت تحریم‌های بین‌المللی شوند.
بر پایه این قطعنامه چنانچه شکایت علیه رژیم ایران، و به عبارتی مکانیسم ماشه فعال شود شورای امنیت ۳۰ روز فرصت دارد قطعنامه‌ای برای تمدید معافیت ایران از تحریم‌های بین‌المللی صادر کند و در غیر این صورت تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی به طور خودکار دوباره اعمال می‌شوند.
احیای شش قطعنامه تحریمی؟
قطعنامه ۲۲۳۱ پیش بینی کرده در پایان این مهلت تمام تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی که طی شش قطعنامه در فاصله سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ اعمال شده‌اند به طور خودکار دوباره بازمی‌گردند.
مایک پمپئو در پیام دوم خود نوشته اگر یکی از اعضای شورای امنیت قطعنامه‌ای برای تمدید معافیت‌های ایران ارائه کند آمریکا آن را وتو خواهد کرد و اگر قطعنامه‌ای ارائه نشود در پایان مهلت ۳۰ روزه تحریم‌ها بازمی‌گردند.
وزارت خارجه روسیه شامگاه چهارشنبه در بیانیه‌ای تلاش آمریکا برای فعال کردن مکانیسم ماشه را “بی‌اعتبار” خواند و تاکید کرد که این اقدام فاقد مبنای حقوقی است و آینده‌ای ندارد.
وزیر خارجه آلمان، هایکو ماس روز پنجشنبه در دیدار با همتای اسرائیلی خود گابی اشکنازی، ضمن حمایت از بسیاری از درخواست‌های آمریکا، از جمله در زمینه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و مقابله با برنامه‌های مناقشه‌برانگیز موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی، برجام را بهترین امکان برای جلوگیری از دست‌یابی تهران به بمب اتمی خواند.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۲۷ اوت ۲۰۲۰