فائز السراج، نخست‌وزیر دولت به‌رسمیت شناخته شده لیبی در طرابلس آمادگی خود برای کناره گیری از قدرت را اعلام کرد. او شامگاه چهارشنبه ۲۶ شهریور (۱۶ سپتامبر) در نطقی تلویزیونی گفت، “صادقانه” آماده واگذاری مقام خود تا حداکثر پایان اکتبر است تا راه برای دولتی جدید بر مبنای توافق احتمالی طرف‌های درگیر باز شود.
السراج از “مرحله‌ای نو” سخن گفت که در آن امکان برپایی انتخابات جدید بر مبنای توافق مناطق مختلف لیبی به‌وجود آمده باشد. او گفت، فضای سیاسی لیبی چنان قطبی شده که خروج از بحران را به‌شدت دشوار ساخته است.
دولت او در سال ۲۰۱۵ با وساطت سازمان ملل متحد با هدف ثبات بخشیدن به این کشور واقع در شمال آفریقا تشکیل شد. علاوه بر دولت السراج، دولت انتقالی در بنغازی به نخست‌وزیری عبدالله آل ثانی نیز در اوج تظاهرات اعتراضی استعفای خود را اعلام کرد.
در طرابلس، پایتخت لیبی و چند شهر دیگر در هفته‌های گذشته اعتراض‌های وسیعی علیه فساد، شرایط نابسامان زندگی و قطع مداوم آب و برق صورت گرفت. صدها نفر خواستار اصلاحات سیاسی شده‌اند. آنها به بی‌ثباتی‌های پایان‌ناپذیر از زمان سرنگونی معمر قذافی، دیکتاتور دیرپای لیبی در سال ۲۰۱۱ تا کنون اعتراض کرده‌اند.
توافق بر سر آتش بس
دولت انتقالی عبدالله آل ثانی در شمال شرقی لیبی از حمایت ژنرال خلیفه حفتر برخوردار است که با شورشیان تحت امرش کنترل مناطق وسیعی از شرق و جنوب کشور را در دست دارد.
واحدهای مسلح دولت وفاق ملی که بارها با حملات نیروهای شورشی خلیفه حفتر روبرو شدند توانستند، حملات ۱۴ ماهه آنها را با کمک ترکیه خنثی کرده و آنها را از بخش‌های وسیعی در غرب کشور بیرون برانند.
در ماه اوت السراج خواستار آتش‌بس شد، حفتر که مورد حمایت روسیه است آن را نپذیرفت. اما دو هفته پیش به صورتی غیر منتظره اعلام شد که دو طرف بر سر آتش‌بس و برپایی انتخاباتی جدید در آینده نزدیک به توافق رسیده‌اند.
این توافق بعد از گفتگوهای آنها در نیمه اول سپتامبر در سوئيس و مراکش به دست آمد. سازمان ملل هفته گذشته اعلام کرد، طرف‌های درگیر به یکدیگر نزدیک‌شده و انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی را ضروری دانسته‌اند.
با این حال دخالت نیروهای خارجی حل و فصل منازعات لیبی را دشوار ساخته است. ترکیه و قطر از دولت وفاق ملی لیبی حمایت می‌کنند در حالی که خلیفه حفتر از پشتیانی امارات متحده عربی، مصر و روسیه برخوردار است.
تدارک نشستی بین‌المللی
سازمان ملل و آلمان نزدیک شدن طرف‌های درگیر در لیبی را غنیمت شمرده و می‌خواهند، با برپایی نشستی جدید مانند نشست برلین راه را برای پایان بخشیدن به منازعات بیپایان این کشور هموار سازند.
قرار است در این نشست که برای پنجم اکتبر پیش‌بینی شده، علاوه بر آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و وزرای خارجه چند کشور، نمایندگان دو طرف درگیر در جنگ داخلی لیبی نیز حضور داشته باشند.
هنوز روشن نیست که این نشست مانند نشست قبلی “صلح لیبی” در برلین، به توافق و انتشار بیانیه‌ای منجر بشود یا نه.
در ماه ژانویه در برلین نشستی با حضور نمایندگانی از آلمان، سازمان ملل، آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، ترکیه، امارات متحده عربی، جمهوری کنگو، ایتالیا، مصر، الجزایر، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب برگزار شد.
در آن نشست که با میانجی‌گری آلمان برگزار شد سران کشورها و نمایندگان حاضر، جنگ داخلی لیبی را خطری برای امنیت جهانی تلقی کرده و در بیانیه‌ای به توافق رسیدند تا از طرفین درگیر در این کشور حمایت تسلیحاتی نکنند.
سازمان ملل می‌گوید، بیش از همه ترکیه، امارات و روسیه این توافق را که هدف از آن برقراری آتش‌بس بوده نقض کرده‌اند. هر سه این کشورها بیانیه برلین را امضا کرده‌اند.
منبع: سایت صدای آلمان (دویچه وله) به زبان فارسی، ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۰
تصویر: فائز السراج، نخست‌وزیر دولت به‌رسمیت شناخته‌شده لیبی