شورای امنیت سازمان ملل به درخواست کشورهای اروپایی برای بررسی نبرد جاری در قره‌باغ، جلسه اضطراری غیرعلنی برگزار می‌کند.
منابع دیپلماتیک به خبرگزاری فرانسه گفتند که این نشست قرار است شامگاه سه‌شنبه ۲۹ سپتامبر (۸ مهر) ساعت ۲۲ در مقر سازمان ملل در نیویورک برگزار شود.
۹۵ کشته در ۲۴ ساعت
درگیری‌های خون‌باری که از روز یکشنبه ۲۷ سپتامبر (۶ مهر) بین ارمنستان و آذربایجان در منطقه ناگورنو قره‌باغ آغاز شد، طی ۲۴ ساعت تا پایان روز دوشنبه دست کم ۹۵ کشته برجای گذاشت. مسئولان این منطقه جدایی‌طلب روز دوشنبه گفتند ۲۶ نفر دیگر بر اثر درگیری‌ها در این منطقه کشته شده‌اند. به این ترتیب شمار مجموع تلفات جنگ در این منطقه از جنوب قفقاز به ۹۵ نفر رسید، هر چند احتمال می‌رود تعداد قربانیان فراتر از این آمار باشد. ۱۱ غیرنظامی نیز از جمله قربانیان بوده‌اند که شامل ۹ نفر در آذربایجان و ۲ نفر در ارمنستان هستند.
پیش از این، آرتسترون هوانسیان، سخنگوی وزارت دفاع ارمنستان از حمله «گسترده» نیروهای آذربایجانی در جبهه‌های جنوب و شمال شرقی خط مقدم خبر داده بود.
درگیری ها روز یکشنبه بین دو جمهوری شوروی سابق که به مدت چندین دهه بر سر منطقه کوهستانی قره‌باغ اختلاف داشتند، آغاز شد. این منطقه، قلمرویی محصور در خشکی است که در میان خاک آذربایجان واقع شده اما عمدتا ارمنی‌نشین است. ارمنی‌های این منطقه استقلال خود را با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱ اعلام کردند، تصمیمی که البته جمهوری آذربایجان هرگز آن را به رسمیت نشناخته است. با سقوط شوروی و وقوع جنگی که ۳۰ هزار کشته برجای گذاشت، قره‌باغ زیر کنترل جدایی‌طلبان تحت حمایت ارمنستان قرار درآمد.
ادعاهای طرفین
وزارت دفاع جمهوری قره باغ روز دوشنبه گفت که مواضع از دست رفته در روز پیش از آن را دوباره به دست آورده است. اما برعکس، آذربایجان ادعا کرد که به پیشرفت‌های ارضی بیشتری نیز دست یافته است. وزارت دفاع آذربایجان گفته است که نیروهای مسلح این کشور «با موشک، توپ و نیروی هوایی مواضع دشمن را هدف قرار داده و چندین موقعیت راهبردی را نیز در حومه روستای تالیش به دست گرفته اند». این وزارتخانه به نوبه خود در برابر ادعای طرف دیگر اعلام کرد که «دشمن در حال عقب‌نشینی» است.
آذربایجان که در سال‌های اخیر بخشی از درآمد منابع نفتی خود را صرف خرید تسلیحات کرده، پس از هفته‌ها جنگ لفظی با ارمنستان، روز یکشنبه اعلام کرد که با استفاده از توپخانه، زره پوش و بمباران هوایی در قره باغ، در برابر «تجاوز» ارمنی‌ها، «ضد حمله» بزرگی را آغاز کرده است.
مناقشه قره باغ – ناگورنو میان آذربایجان و ارمنستان؛ دعوا بر سر چیست و حق با کیست؟
مسئولان ناگورنو قره باغ از روز یکشنبه در این منطقه حکومت نظامی اعلام کرده و تمامی مردان منطقه را برای رویارویی در جنگ بسیج ساخته است.
واکنش های بین‌المللی
جنگی که از یکشنبه در قره‌باغ آغاز شد، خونین‌ترین درگیری دو طرف از سال ۲۰۱۶ به این سو در این منطقه بوده و باعث ایجاد نگرانی‌های بین‌المللی شده است. تا کنون سازمان ملل، روسیه، فرانسه و ایالات متحده خواستار آتش‌بس فوری شده‌اند و ایران پیشنهاد میانجی‌گری داده است.
اتحادیه اروپا با دعوت طرفین به خویشتن‌داری در عین حال نسبت به هر گونه مداخله خارجی در این نزاع نیز هشدار داده است. پیتر استانو سخنگوی دستگاه دیپلماسی اروپا روز دوشنبه گفت: «هیچ مداخله‌ای در این درگیری پذیرفتنی نیست و تشدید جنگ بسیار نگران کننده است، زیرا می تواند عواقب جدی برای ثبات منطقه داشته باشد.»
ترکیه آشکارا حمایت کامل خود از آذربایجان را نشان داده و ایروان، آنکارا را به مداخله سیاسی و نظامی در درگیری متهم کرده است. مسکو نیز که در تلاش است تا روابط صمیمانه با دو طرف جنگ را حفظ کند و نقش داور بزرگ منطقه‌ای را داشته باشد، مواضعش به ارمنستان نزدیک‌تر است. هر دو کشور درگیر جنگ، عضو یک اتحاد نظامی تحت سلطه روسیه به نام سازمان پیمان امنیت جمعی هستند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه که پشتیبان اصلی آذربایجان در این درگیری خونین است، روز دوشنبه خواستار پایان «اشغال» قره‌باغ به دست ارمنی‌ها شد. وی گفت: «زمان آن رسیده که این بحران که با اشغال منطقه کوهستانی قره‌باغ آغاز شده، پایان یابد. به محض این که ارمنستان سرزمینی را که اشغال کرده ترک کند، منطقه روی صلح و آرامش را خواهد دید.»
ارمنستان پرونده را به دادگاه حقوق بشر اروپا کشاند
ارمنستان همچنین روز دوشنبه با ارائه درخواستی فوری به دادگاه حقوق بشر اروپا از این نهاد خواست تا اقدامات آذربایجان را محکوم کند. دادگاه حقوق بشر اروپا که مقر آن در شهر استراسبورگ فرانسه است، یکی از بازوهای قضایی اصلی شورای اروپاست. ماده ۳۹ اساسنامه این دادگاه به آن اجازه می دهد تا در صورت احساس «خطر قریب‌الوقوع و جبران‌ناپذیر» اقداماتی را علیه نیروی مهاجم انجام دهد.
در نامه ارمنستان به دادگاه حقوق بشر اروپا آمده است: «دولت ارمنستان از دادگاه می خواهد تا برای جلوگیری از حملات نظامی آذربایجان علیه غیرنظامیان در سرتاسر خط تماس با نیروهای مسلح ارمنستان و جمهوری آرتساخ، و نیز برای توقف حملات کور و بی هدف، هدف قرار دادن غیرنظامیان و تخریب اموال عمومی در شهرها، علیه دولت آذربایجان اقدامات لازم را انجام دهد.»
دادگاه حقوق بشر اروپا هنوز به این نامه پاسخی نداده است.
منبع: سایت یورونیوز (اتحادیه اروپا) به زبان فارسی، ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۰