موجودی ذخایر نفت انبارها از عوامل اثرگذار بر قیمت نفت است چرا که این نشانه‌ای است از تعادل یا عدم‌تعادل در عرضه و تقاضای نفت. در سال ۲۰۲۰، موجودی ذخایر نفت در انبارها، در نتیجه کاهش تقاضا و نیز عرضه بیش از حد نفت به بازار موجب کاهش بی‌سابقه قیمت نفت شد. کاهش چشمگیر تقاضا برای نفت به دنبال شیوع ویروس کرونا در نیمه اول سال ۲۰۲۰ در کنار نبرد بین اوپک و دیگران صادرکنندگان غیراوپکی نفت در ماه‌های مارس و آوریل بر سر سهم از بازار (زمانی که عربستان سعودی و روسیه پس از انقضا توافق‌نامه خود در ماه مارس به طور چشمگیری تولید را افزایش دادند) ذخایر جهانی نفت در انبارها را به میزان یک میلیارد بشکه افزایش داد. از آن زمان به این سو، حجم بالای موجودی نفت در انبارها بازار را تحت فشار گذاشت و قیمت نفت را پایین نگاه‌داشت. با این حال، به برآورد تحلیل‌گران، حجم ذخایر نفت انبارها در حال کاهش است و انتظار می‌رود این روند نزولی در طول سال ۲۰۲۱ همچنان ادامه یابد.
آژانس بین‌المللی انرژی، در آخرین گزارش خود، برآورد می‌کند که در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ ذخایر جهانی نفت به طور متوسط ۳.۲ میلیون بشکه در روز کاهش خواهد یافت (برای مقایسه، براساس برآورد این آژانس در نیمه اول سال ۲۰۲۰ ذخایر نفت در انبارها به طور متوسط رشد ۷.۷ میلیون بشکه در روز داشت). دیگر برآوردها نیز حاکی از این است که کاهش موجودی انبارهای نفت در حال شتاب است. این کاهش در ماه ژوئیه ۱.۷ میلیون بشکه در روز، در ماه اوت ۲.۱ میلیون بشکه در روز و در ماه سپتامبر ۳.۴ میلیون بشکه در روز بود. علی‌رغم نگاه منفی در بازار، به ویژه با توجه به افزایش موارد ابتلا به کرونا [که ممکن است تقاضا را محدود نگاه دارد]، می‌توان انتظار داشت که کاهش ذخایر نفت در انبارها از کاهش بیش از پیش قیمت‌های نفت جلوگیری کند.
چین یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نفت در جهان است و خریدهای این کشور [در جریان بحران کرونا] نقش مهمی در حمایت از قیمت نفت داشته است. موج خریدهای چین در ماه‌های مه و ژوئن کمک کرد تا قیمت نفت پس از سقوط چشمگیر آوریل، که خریدهای آمریکا در بازار نفت منفی شد، تقویت شود. چین این خریدها را به دلایل راهبردی و با هدف بهره‌برداری از قیمت پایین نفت انجام داد. با این حال، با پر شدن بنادر و مخازن ذخیره‌سازی نفت این کشور، چین مجبور شد تا سرعت خرید خود را کم کند (طی یک دهه گذشته، با پیشی گرفتن واردات نفت خام چین از ظرفیت پالایشگاه‌های این کشور، حجم زیادی از مازاد خریدهای نفتی چین در مخازن این کشور، شامل مخازن راهبردی نفت و مخازن تجاری نفت، انبار شده است. میزان نفت موجود در این مخازن به طور دقیق مشخص نیست اما تحلیل‌گران تخمین می‌زنند که مخازن راهبردی نفت چین حدوداً ۳۶۵ میلیون بشکه و مخازن تجاری نفت در این کشور حدوداً ۷۹۰ میلیون بشکه ذخیره داشته باشد).
در هفته‌های اخیر، ظرفیت‌های چین برای ذخیره‌سازی نفت رو به بهبود بوده است و از این رو امید می‌رود که این امر مجدداً به افزایش خرید چین در بازار نفت بینجامد. در ماه سپتامبر، موجودی ذخایر نفتی چین در مخازن تجاری و مخازن راهبردی نفت حدود ۱۴ میلیون بشکه کاهش یافت. ذخیره شناور چینی (یعنی نفتی که برای هفت روز یا بیشتر در مخازن کشتی‌ها باقی می‌ماند) نیز در ماه سپتامبر ۲۰ میلیون بشکه و بنا به تخمینی در هفته اول ماه اکتبر ۱۳ میلیون بشکه کاهش یافته است. تحلیل‌گران بر این باورند که چین ممکن است به دلایل راهبردی خرید نفت را در سه ماهه اول سال ۲۰۲۱ تا ۸۰۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد. همچنین گفته می‌شود چین در حال ساختن مخازن جدیدی برای ذخیره‌سازی نفت است که توانایی این کشور را برای خرید نفت از بازار افزایش خواهد داد.
قیمت نفت هم از حجم موجودی مخازن نفت اثر می‌پذیرد و هم از میزان برداشت از این مخازن (به عنوان مثال، اگر حجم موجودی‌های نفت پایین باشد و میزان برداشت از مخازن بالا باشد، بازار به سرعت واکنش نشان می‌دهد و قیمت نفت افزایش می‌یابد). در ماه‌های اخیر، نرخ برداشت از مخازن رو به رشد بوده است. در ماه سپتامبر گذشته، برداشت از ذخایر جهانی نفت ۳.۴ میلیون بشکه در روز تخمین زده شده است. این شامل سقوط قابل توجهی در ذخایر شناور در سراسر جهان است. اگر عرضه و صادرات جهانی نفت محدود بماند و تقاضا بهبود یابد، میزان برداشت از مخازن در سال ۲۰۲۱ حتی بیشتر خواهد بود.
تحلیل‌گران پیش‌بینی می‌کنند که محدودیت‌های عرضه و صادرات نفت در سال ۲۰۲۱ همچنان باقی بماند که این باعث افزایش برداشت از مخازن نفت خواهد شد. انتظار می‌رود تولید نفت ایالات متحده در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۰ و نیمه اول سال ۲۰۲۱ کاهش یابد. این بیشتر به دلیل کاهش تولید نفت شل و در نتیجه فشارهای مالی بر این صنعت و کاهش حفاری نفت در آمریکا است. انتظار نمی‌رود که تولید نفت در ایالات متحده تا نیمه دوم سال ۲۰۲۱ افزایش یابد. به علاوه، پایین آمدن قیمت نفت به سرمایه‌گذاری‌های نفت و گاز در سایر کشورهای تولیدکننده نفت نیز آسیب رسانده و آن را تضعیف کرده است و این، احتمال بروز اختلالات بیشتر را در عرضه نفت به بازار افزایش می‌دهد.
فاطمه نوقی
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۳ نوامبر ۲۰۲۰