قشر کارگر در ایران قشر کم‌درآمد به شمار می‌روند که حداقل حقوق مصوب را دریافت می‌کنند اما پرداخت این حقوق ناچیز و عدم حمایت پیش‌بینی شده در قانون از کارگران و تصمیمات ناگهانی، شأن آنها را به بازی گرفته است. در صورت اعتراض هم با شدیدترین برخوردهای امنییتی و قضایی روبرو می‌شوند.
دستگاه سرکوب نظام جمهوری اسلامی با هراس از شورش و اعتصاب قشر کارگر، فشارهای امنیتی و قضایی سازماندهی شده‌ای را علیه کارگران به کار گرفته است.
در یک نمونه داوود رفیعی کارگر پیشین کارخانه «پارس خودرو» که در سال ۹۱ به دلیل فعالیت صنفی از کار اخراج شد، سالهاست با شکایت در مراجع مسئول برای بازگشت به کار پیگیری می‌کند اما اعتراض وی به جایی نرسیده است.
داوود رفیعی در یک اقدام اعتراضی با در دست گرفتن یک پلاکارد در مقابل وزارت کار تحصن کرد اما نه تنها از این اعتراض مسالمت‌آمیز پاسخی نگرفت بلکه توسط نهادهای امنیتی بازداشت و در نهایت به اتهام «توهین به وزیر کار» به ۷۴ ضربه شلاق محکوم شد. شکایت علیه داوود رفیعی در زمان وزارت علی ربیعی (عباد) سخنگوی کنونی دولت بر وزارت کار صورت گرفت و حکم صادر شده هفته گذشته وقتی وی برای پیگیری پرونده‌اش مراجعه کرد به اجرا درآمد.
مقامات حکومتی کارگران و حقوق آنان را در تعیین «رقم حداقل دستمزد» که به صورت سالانه انجام می‌شود، در شرایط ویژه‌ای چون کُرونا و حتی در وضع قوانین از سوی و تصمیم‌گیری‌های دولت، نادیده گرفته شده‌اند.
با شیوع کُرونا در ایران، دولت مدعی شده به کسانی که شغل خود را از دست داده‌اند حقوق بیکاری پرداخت خواهد کرد با اینهمه بسیاری از کارگران به دلیل داشتن قراردادهای موقت نتوانسته‌اند از امکان دریافت حقوق بیکاری استفاده کنند. بسته‌های معیشتی و وام یک میلیون تومانی که از جمله بسته‌های حمایتی دیگر دولت در شرایط کُرونا بود و در بهار امسال ارائه شد نیز مشمول بسیاری از کارگران نشد.
کارگران حتی از فهرست دریافت‌کنندگان بسته معیشتی و وام یک میلیون تومانی که قرار است از آخر آذرماه به اقشار آسیب‌پذیر پرداخت شود نیز حذف شدند. به گفته حسن روحانی «این وام به یارانه‌بگیرانی تعلق می‌گیرد که حقوق‌بگیر دولت نیستند و حقوق ثابت نیز ندارند.» بر این اساس اقشار کارگر بخش خصوصی نیز با وجود آنکه بخش گسترده‌ای از آنها در دو هفته تعطیلی کار خود را از دست می‌دهند و ممکن است کارفرمای بخش خصوصی از پرداخت دستمزد آنها در این دو هفته خودداری کند، شامل این وام نمی‌شوند.
این در حالی است که اخراج کارگران نیز همچنان با سرعت و بطور گسترده ادامه دارد. خبرگزاری ایلنا امروز شنبه هشتم آذرماه نوشته که «در روزهای گذشته، تعدادی از کارگران پارس جنوبی البته از میان غیررسمی‌ها، بیکار شده‌اند. این کارگران که خارج از شمول قانون کار و تحت پوشش یک مقررات خاص به نام «مقررات اشتغال مناطق آزاد و ویژه اقتصادی» کار می‌کنند، از پایین‌ترین سطح حقوق شغلی برخوردارند. کارگران مناطق آزاد، امنیت شغلی ندارند؛ مراجع رسیدگی به اختلافات کار آن‌چنانکه در قانون کار می‌بینیم، در مقررات ویژه اشتغال تعریف نشده و از آن مهمتر، حتی امکان تشکل‌یابی در حد تشکل‌های رسمی مندرج در فصل ششم قانون کار را ندارند. بنابراین در مقابل هر نوع ظلم و حق‌کشی، کاملا بی‌دفاع هستند.»
یک کارگر پیمانکار یکی از فازهای عسلویه به خبرگزاری ایلنا گفته است: «هیچ حمایتی از ما کارگران پیمانکاری صورت نمی‌گیرد؛ درحالیکه رسمی‌ها پشت میزهای خودشان نشسته‌اند و کارهای ساده‌ترِ دفتری را انجام می‌دهند، ما کارگران پیمانکاری، دشوارترین و کلیدی‌ترین فعالیت‌های صنایع نفت و گاز را انجام می‌دهیم اما از کمترین میزان حقوق و حق اعتراض برخورداریم!»
جدا از اخراج گروهی کارگرانی که از حمایت قانون برخوردار نیستند و حتی به دلیل قراردادهای کوتاه‌مدتی که از سوی کارفرمایان به آنها تحمیل شده نمی‌توانند حقوق بیکاری دریافت کنند، تصمیمات حکومت حتی شأن کارگران را نیز نادیده می‌گیرد.
کارگران ساختمانی و روزانه سالهاست در زمستان و تابستان، زیر باران و برف و آفتاب سر چهارراه‌ها یا در حاشیه میادین شهرها ساعت‌ها به امید دریافت سفارش می‌ایستند. فعالان کارگری در بسیاری از شهرها خواستار برپایی پناهگاه‌های مسقف برای این کارگران شده‌اند که هم سازماندهی پیدا کنند و هم از برف و باران و آفتاب در امان باشند اما این خواسته‌ها نیز همواره با بی‌تفاوتی روبرو شده است.
اکنون علی کرمی فعال کارگری خبر داده که درخواست ۳ هزار کارگر و استادکار ساختمانی شهر بهبهان برای ساخت ایستگاهی جهت استقرار آنها در سطح شهر بی‌پاسخ مانده اما شهرداری این شهرستان فضاهایی را برای «حیوانات بلاصاحب» اختصاص داده است: «از سال ۱۳۹۵ تا به حال، پیگیر ساماندهی و ساخت ایستگاه برای کارگران و استادکاران ساختمانی بودم؛ اما هیچ همکاری توسط شهرداران و اعضای شورای اسلامی شهر صورت نگرفت. از شهرداری و اعضای شورا انتظار داشتیم که کمی هم به کارگران اهمیت بدهند و شان اجتماعی آنها را رعایت کنند.»
او با بیان اینکه شهرستان بهبهان ۳ هزار کارگر و استادکار ساختمانی دارد اما رفاه این عده ارزش چندانی برای سیستم مدیریت شهری ندارد، گفت: «بارها از شورای اسلامی شهر خواسته‌ایم که شأن اجتماعی کارگران ساختمانی و اهمیت ساخت ایستگاه برای آنها در زیباسازی شهر را به شهردار و معاونانش متذکر شوند؛ اما شهرداری حاضر نیست که از بابت کارگران ساختمانی منابعی را اختصاص دهد.»
رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی شهرستان بهبهان، افزود: «در طرح شهرداری برای ساخت پناهگاه برای حیوانات بلاصاحب، مساحتی به اندازه ۱ هکتار برای ساخت سلول‌های مسقف به اندازه ۸۰۰ مترمربع، اتاق عمل ۵۰ متر مربعی، آشپزخانه ۵۰ مترمربعی، ۳۰ متر مربع حمام سگ‌ها، مکان قرنطینه به اندازه ۱۴۰ مترمربع، محوطه بازی (فاز یک) ۲۵۰۰ متر مربع، محوطه بازی (فاز دو) ۲۵۰۰ متر مربع و… در نظر گرفته شده است؛ اما آیا شهرداری حاضر نیست که مکان‌هایی را با ابعاد بسیار کمتر برای استقرار انسان‌ها در نظر بگیرد؟»
کرمی همچنین گفته که «گرچه مخالف در نظر گرفتن فضاهایی برای استقرار حیوانات نیستیم؛ اما کرامت انسان را بالاتر می‌دانیم؛ به ویژه اینکه این انسان‌ها، کارگران این کشور هستند، که مسئولان در تکریم کلامی از آنها، از یکدیگر سبقت می‌گیرند و حتی خود را «خادم شبانه‌روزی» آنها می‌خوانند! با اینهمه به نظر نمی‌رسد که اهمیتی را برای آنها قائل باشند و شأن اجتماعی کارگران را نازل‌تر از آن می‌دانند که بخواهند برای رفاه‌شان سرپناه شهری در نظر بگیرند.»
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۲۹ نوامبر ۲۰۲۰