بانک مرکزی و مجوز استفاده از رمزارزهای استخراج شده برای واردات کالا

در شرایطی که تا کنون قانون مشخصی برای معاملات رمزارزها در ایران اجرا نمی‌شود اما استخراج رمزارز با مجوز و اطلاع دولت در حال انجام است. اکنون رئیس کل بانک مرکزی گفته به برخی از صرافی‌ها مجوز فعالیت در زمینه رمزارزها داده می‌شود و از رمزارزهای استخراج شده برای واردات کالا استفاده می‌شود.

ماه‌هاست که مزارع استخراج بیت‌کوین در ایران مشغول فعالیت هستند و بر اساس گزارش‌ها علاقمندان از طریق صرافی‌ها کیف‌پول‌های الکترونیک خریداری کرده و به صورت آنلاین به تبادل رمزارزها مشغول هستند.

این در حالیست که در قوانین موجود در ایران همچنان مشخص نیست تبادلات و خرید و فروش رمزارزها به چه صورت است.

عبدالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی دهم اسفندماه درباره مبادله رمزارز‌ها گفته بود: «مصوبه هیئت وزیران را گرفته‌ایم که اخیراً اصلاحاتی هم روی آن انجام شد و مقرر شده افرادی که بطور قانونی و رسمی رمزارز تولید کنند امکان این را داشته باشند که برای واردات از آن استفاده کنند.»

او افزوده بود: «به زودی برای بیت‌کوین صرافی‌هایی مشخص می‌کنیم که فقط برای مبادلات تجاری بتوان از آن استفاده کرد.»

رئیس کل بانک مرکزی اما تأکید کرده که «خرید و فروش بیت‌کوین آزاد نمی‌شود فقط آنهایی که بطور رسمی استخراج کرده اند و تنها برای واردات کالا می‌توانند از رمزارز استفاده کنند.»

با این حال مرکز ملی فضای مجازی روز سه‌شنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۹ بر غیرقانونی بودن وبسایت‌های خرید و فروش بیت‌کوین تأکید کرد و در بیانیه‌ای اعلام کرد که تا کنون هیچ­گونه تصمیمی برای اعطای مجوز به درگاه‌ها و سایت­‌های فعال خرید و فروش رمزارزها و بیت­‌کوین در کشور گرفته نشده و لازم است همگان مراقبت­‌های لازم در این خصوص را به عمل آورند.

در این بیانیه تأکید شده که «گزارش‌های فراوانی از طرف مردم و نهادهای نظارتی در زمینه سرقت و کلاه­برداری در این بازار وجود دارد که بررسی آن­ها مویّد سیر صعودی فعالیت‌­های مجرمانه در این زمینه است.»

در آنسو اما محسن علیزاده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای آیین‌نامه استفاده از ارزهای دیجیتال گفته که «آیین‌نامه استفاده از ارزهای دیجیتال مصوب شده است و باید ۳ تا ۴ ماه قبل از سوی بانک مرکزی اعلام می‌شد اما صحبت این است که بانک مرکزی چرا برای ابلاغ آیین نامه امروز و فردا می‌کند؟»

محسن علیزاده تأکید کرده که این آیین‌نامه صرفا مربوط به بیت‌کوین نمی‌شود بلکه تمامی ارزهای دیجیتال را در بر می‌گیرد؛ پرسش ما از بانک مرکزی و آقای همتی رئیس کل بانک مرکزی این است که دلیل اهمال در ابلاغ آیین‌نامه استفاده از ارزهای دیجیتال چیست؟

این نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه «یکی از راه‌هایی که کشور برای مراودات مالی و تجارت بدون محدودیت با جهان می‌تواند از آن استفاده ببرد و از این طریق FATF و سوئیفت را نادیده بگیرد اما تمام اینها باید در قالب یک نظام‌نامه مدون صورت بگیرد یعنی باید آیین‌نامه‌ای برای تولید،استفاده و مراودات با ارزهای دیجیتال توسط بانک مرکزی ابلاغ شود تا رسمیت پیدا کند. مثل همان روندی که برای فعالیت بانک‌های خصوصی تهیه تدوین و اعمال شد.»

چند روز پیش و در سوم اسفندماه امسال نیز مجتبی توانگر رئیس کمیته اقتصاد دیجیتال مجلس در نامه‌هایی به رئیس‌جمهور، وزرای اطلاعات، اقتصاد، صمت و رئیس ‌کل بانک مرکزی هشدار داد که امکان خرید ریالی رمزارزها از درگاه‌های پرداخت داخلی موجب متضرر شدن مردم و ضربه‌ شدید به اقتصاد و بازار سرمایه‌ی کشور می‌شود.

در نامه‌ خود به رئیس‌جمهور، با اشاره به وضعیت بازار سرمایه نوشته است که «افرادی در فضای مجازی اقدام به تشویق مردم به خرید رمزارزهای خارجی به‌خصوص بیت‌کوین کرده‌اند» و «اکنون جستجوی کلمات مربوط به خرید رمزارزها در فضای مجازی از جستجوی کلمه‌ بورس پیش گرفته است که نشان می‌دهد عده‌ای ناآشنا و ناآگاه در جستجوی راهی برای ورود به این حوزه هستند.»

مجتبی توانگر تأکید کرد که این موضوع احتمالا منجر به تشدید خرید غیررسمی ارز می‌شود و خرید ریالی «رمزارز» نیز اکنون از درگاه‌های پرداخت داخلی در حال انجام است. وی ابراز نگرانی کرد که احتمال زیادی وجود دارد تا مسئله‌ای شبیه به سکه ثامن به‌صورت شدیدتر تکرار شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی پیشنهاد داده که دولت ابتدا و سریعا درگاه‌های پرداخت مشکوک به مبادلات رمزارزی را مسدود کند و سپس اقدامات لازم برای شناسایی مسیرهای خرید ارزی بیت‌کوین و تبلیغ‌کنندگان در فضای مجازی را انجام دهد.

خبرگزاری تسنیم در گزارشی در اینباره نوشته که «با رشد چشم‌گیر ارزش رمزارزها در بازارهای جهانی و به‌خصوص بیت‌کوین،‌ عده زیادی از مردم عادی و سهامداران بورسی به‌سراغ خرید بیت‌کوین رفته‌اند.»

ناصر حکیمی معاون سابق فناوری‌های نوین بانک مرکزی با اشاره به کشیده شدن سرمایه‌ها به سوی رمزارزها به تسنیم گفته است: «بانک مرکزی مرجع اصلی رسیدگی و اعلام مواضع در خصوص بیت‌کوین و سایر رمزارزها است و اگر رمزارز ملی بانک مرکزی با پشتوانه ریال باشد استقبالی از آن نخواهد شد و رمزارز ملی باید پشتوانه طلا داشته باشد.»

او افزوده که «شواهد حاکی از آن است که بخش عمده‌ای از سرمایه‌هایی که از بورس، ارز و سکه بیرون آمده در حال حرکت به سمت رمزارزها است؛ این مسئله ضمن اینکه در ظاهر به نیت کسب سود است ولی مخاطرات آن خیلی برای مردم شفاف نیست.»

همه اینها در حالی نشان می‌دهد میان مجلس شورای اسلامی، دولت و مرکز ملی فضای مجازی ناهماهنگی وجود دارد که جذب سرمایه‌ها در ایران به سوی رمزارزها افزایش پیدا کرده است.

برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۳ مارس ۲۰۲۱