رئیس شورای شهر تهران می‌گوید، مافیای زباله با استفاده از کودکان کار، کارتن خواب‌ها، مهاجران و کارگران محروم، مانع جدی اجرای “طرح جامع پسماند” است. تعداد زباله‌گردها در تهران بیش از ۱۴هزار نفر عنوان می‌شود.
کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران در همکاری با معاونت خدمات شهری شهرداری و سازمان پسماند، کلیات “طرح جامع پسماند” را دوشنبه ۲۲ فروردین تصویب کرد.
محسن هاشمی رفسنجانی، رئیس شورای شهر تهران در همین راستا و طی یادداشتی، تاکید کرده که معضل پسماند در ایران “گره کور” و آفت رو به رشد” است؛ در حالی که در شهرهای توسعه یافته دهه‌هاست به فرصت و منبع درآمد و انرژی مبدل شده است.
هاشمی می‌نویسد، هدف طرح جامع پسماند، کاهش نسبت زباله تر و کم‌ارزش، تبدیل زباله به فرآورده بازیافتی، کمپوست و سوخت برای تامین برق است تا دورریزهای باقیمانده، دخالت انسانی و آسیب‌های اجتماعی در چرخه زباله به کمترین میزان برسد.
او تصریح می‌کند که دو مانع اصلی بر سر دستیابی به چنین هدفی “مافیای زباله” و “روزمرگی مدیریت شهری” هستند: «مافیای زباله با استفاده از کودکان کار و اتباع خارجی، کارتن‌خواب‌ها و کارگران محروم، علاوه بر مسائل زیست‌محیطی و تهدید سلامت جامعه، موجب بروز آسیب‌های اجتماعی نیز شده است. مانع دوم نیز روزمرگی مدیریت شهری و عدم جسارت برای ایجاد تحولی بنیادین در سیستم پسماند شهری است.»
پیشتر مجید فراهانی، عضو شورای شهر تهران گفته بود: «فقدان نظارت دقیق و واگذاری مجوز جمع آوری به پیمانکارانی که کودکان محروم را استثمار می‌کنند، سبب شکل‌گیری مراکز مجاز و غیر مجاز بازیافت زباله در حاشیه مناطق جنوبی تهران شده است.»
طبق نتیجه پژوهشی که در سال ۱۳۹۷ تحت عنوان “یغمای کودکی” انجام شد، تعداد زباله‌گردها در تهران ۱۴ هزار نفر است که چهارهزار و ۷۰۰ نفرشان کودک هستند.
این پژوهش نشان می‌داد که ۴۰درصد این کودکان بی‌سواد مطلق هستند، ۳۷درصدشان ترک تحصیل کرده‌اند، ۵۹درصدشان در زمان جمع‌آوری زباله، همراه دارند، ۶۲درصدشان بدون دستکش زباله‌ها را می‌گردند و میانگین کارشان نیز روزی ده ساعت و نیم است.
گردش مالی تجارت زباله چندین هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. تنها گردش مالی پسماند خشک در شهر تهران چیزی در حدود سه هزار میلیارد تومان در سال است که ۷۰ درصد این میزان، سهم جمع آوری غیررسمی پسماند است.
بررسی‌های “جمعیت امام علی” در دو سال قبل نیز نشان می‌داد که کودکان زباله‌گرد روزانه به طور متوسط ۶۰ کیلو زباله جمع می‌کنند و محل زندگی اغلب آنها کارگاه‌های تفکیک زباله است. این کارگاه‌ها به طور معمول گاراژهایی در حاشیه شهر و بدون ابتدایی‌ترین امکانات بهداشتی هستند و کودکان زباله‌گرد در آنها در معرض انواع بیماری‌های عفونی قرار دارند.
پایگاه خبری تحلیلی “شهر”، شهریور ۹۹ در گزارشی نوشته بود: «گردش مالی پسماند خشک در شهر تهران چیزی در حدود سه هزار میلیارد تومان در سال است که ۷۰ درصد این میزان، سهم جمع آوری غیررسمی پسماند است. در سال‌های گذشته بسیاری از پیمانکاران در قرارداد با شهرداری‌ها برای گرفتن مسئولیت جمع‌آوری و تفکیک زباله‌های خشک آنقدر پول به جیب زده‌اند که حالا میلیاردر شده‌اند.»
جمع‌آوری زباله‌های پایتخت به وسیله پیمانکارانی انجام می‌شود که با شهرداران هر منطقه قرارداد دارند. شواهد فراوان نشان می‌دهد که نظارت دقیقی بر فعالیت این پیمانکاران وجود ندارد و مسئولان نیز بارها به این مسئله اعتراف کرده‌اند.
برگرفته ای از سایت دویچه وله فارسی، ۱۴ آوریل۲۰۲۱