وزارت بهداشت وعده داده بود که تا پایان تیرماه، ۱۴ میلیون نفر از جمعیت ایران واکسینه می‌شوند. برای تحقق چنین وعده‌ای، ۲۸ میلیون دوز واکسن نیاز است؛ در حالی که مجموع واکسن‌های وارداتی کرونا تاکنون کمی بیش از هفت میلیون دوز است. واکسن‌های داخلی هم با وجود تبلیغات بسیار و صدور مجوز مصرف اضطراری برای یکی از آن‌ها، هنوز در برنامه واکسیناسیون عمومی قرار نگرفته‌اند.
کمبود واکسن در کشور و ناتوانی وزارت بهداشت در مدیریت وضعیت موجود شرایطی را رقم زده است که نتیجه‌اش ساعت‌ها ایستادن سالمندان بالای ۷۰ سال در صف‌های طولانی برای دریافت دوز دوم واکسن است؛ آن‌هم در شرایطی که نگرانی‌ها از شیوع موج پنجم افزایش یافته و جان سالمندان در خطر است. آن‌ها معتقدند وزارت بهداشت با ایجاد شرایط فعلی به سالمندان بی‌حرمتی کرده است.
در هفته‌های گذشته، وزیر بهداشت بارها مدعی شد که ایران به زودی یکی از پنج کشور تولید کننده واکسن می‌شود و از زمستان امسال واکسن صادر می‌کند. او همچنین وعده داد که تا پاییز همه جمعیت هدف ایران واکسینه می‌شوند اما به نظر می‌رسد این وعده او نیز مثل وعده واکسیناسیون ۱۴ میلیون نفر تا تیرماه باشد؛ چون حتی واکسیناسیون افراد ۶۵ سال به بالا هم حالا متوقف شده است.
بعد از اینکه کشور با کمبود واکسن روبه‌رو شد و مسئولان وزارت بهداشت «بدقولی» شرکت‌های روسی و چینی را دلیل این بحران دانستند، بسیاری از مراکز واکسیناسیون در کشور به حالت نیمه‌تعطیل درآمدند و حالا پس از ورود دو میلیون دوز واکسن در دو مرحله، اعلام شده است که فعلا واکسیناسیون افراد ۶۵ سال به بالا متوقف می‌شود تا واکسیناسیون افراد ۷۰ سال به بالا تکمیل شود و آن‌ها دوز دوم را دریافت کنند.
تاخیر در دریافت دوز دوم
تاخیر در دریافت دوز دوم واکسن افراد ۷۰ سال به بالا و نگرانی از بی‌اثر شدن دوز اول واکسن وضعیت روحی و روانی برخی سالمندان را به هم ریخته است اما مسئولان حتی درباره عوارض تاخیر دریافت دوز دوم واکسن نیز با هم هماهنگ نیستند؛ این مسئله درباره دریافت واکسن ایرانی در مرحله دوم برای افرادی که دوز اول واکسن آن‌ها وارداتی بود نیز صدق می‌کرد. در حالی که مینو محرز، مدیر پروژه واکسن برکت، گفته بود «افرادی که در دوز اول واکسن سینوفارم دریافت کرده‌اند، می‌توانند در مرحله دوم واکسن برکت تزریق کنند»، حامد حسینی، یکی دیگر از مدیران پروژه واکسن برکت، توصیه کرد «بهتر است این کار انجام نشود».
انتظار بی‌نتیجه در صف‌های طولانی
اظهارنظرهای متناقض درباره واکسن و نبود انسجام در سیستم اطلاع‌رسانی در کنار ناتوانی وزارت بهداشت برای ساماندهی واکسیناسیون، علاوه بر بحران کمبود واکسن، بحرانی مضاعف را به جامعه تحمیل کرده است و این روزها بسیاری از سالمندان و خانواده‌های آن‌ها در شرایط روحی مناسبی به سر نمی‌برند، سالمندانی که ساعت‌ها در صف‌های طولانی واکسن در انتظار می‌مانند و در نهایت هم دست خالی بازمی‌گردند.
وزارت بهداشت از افراد ۷۰ سال به بالا خواسته است تا از تجمع در مراکز واکسیناسیون خودداری کنند و منتظر پیامک و تلفن نوبت‌دهی بمانند اما سالمندانی که روزها در صف‌های طولانی ایستاده‌اند، به ایلنا گفته‌اند که نه پیامکی برای آن‌ها ارسال شده و نه کسی تماسی گرفته است.
به گزارش انتخاب، سهمیه هر مرکز روزانه ۳۰۰ دوز است در حالی که روزانه بیش از یک هزار نفر در صف‌اند و این به معنای آن است که هر روز ۷۰۰ نفر دست خالی بازمی‌گردند و این داستان هر روز ادامه دارد. این وضعیت علاوه بر اینکه سلامت سالمندان را به خطر می‌اندازد و خطر ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، به کرامت آن‌ها نیز خدشه وارد می‌کند.
گزارش ایلنا نشان می‌دهد تعداد زیادی از افرادی که در صف‌اند، عصا به دست دارند، برخی با واکر قدم برمیدارند و تک‌و‌توک هم افرادی نشسته بر ویلچر به چشم می‌خورند و مردی که در بلندگو اسامی را صدا می‌زند، گاهی سرشان فریاد هم می‌زند تا کسی نظم این صف نیمه منظم را برهم نزند.
یکی از سالمندانی که ساعت‌ها در انتظار ایستاده است، به ایلنا گفت: «مسئولان وزارت بهداشت با شرایطی که این‌جا درست کردند، به ما بی‌حرمتی کردند. در این وضع حس تحقیر شدن به آدم دست می‌دهد. در صورتی که یک سال است از خانه بیرون نیامده‌ایم و تنمان خشک شده است، باید برای مدت طولانی در این صف‌ها بایستیم.»
گذشته از مسئله کمبود واکسن در کشور که آن را به کشورهای دیگر ربط می‌دهند، ایجاد یک سامانه دقیق برای واکسیناسیون بر اساس اولویت‌ها و حفظ کرامت سالمندان کار پیچیده‌ای نیست.
کمبود واکسن وارداتی، ابهام درباره واکسن‌های ایرانی، ضعف اطلاع‌رسانی، وعده‌هایی که محقق نمی‌شوند، سیستم ناکارآمد واکسیناسیون عمومی و برنامه‌ریزی، وضعیتی را به وجود آورده که امنیت روانی جامعه را به خطر انداخته است اما با این همه، سعید نمکی و همکارانش در وزارت بهداشت همچنان از عملکرد خود در دوران همه‌گیری کرونا دفاع می‌کنند.
براساس اعلام وزارت بهداشتی که ادعا می‌کند ایران به یکی از پنج کشور بزرگ تولید کننده واکسن تبدیل می‌شود، تاکنون فقط یک میلیون و ۶۹ هزار و ۵۶۵ نفر در کشور با دریافت دوز اول و دوم به‌طور کامل واکسینه شده‌اند و کسانی که در ایران دست‌کم یک دوز واکسن زده‌اند، حداکثر پنج درصد کل جمعیت کشورند؛ این در حالی است که روزانه بیش از ۱۱ هزار نفر مبتلای جدید شناسایی می‌شوند و بیش از ۱۰۰ نفر جان می‌بازند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت به زبان فارسی، ۲۵ ژوئن ۲۰۲۱