امیلی اتکینسون
پژوهشی جدید نشان داد شیرینکنندههای مصنوعی ممکن است باعث دیابت شوند.
بر اساس تازهترین دادهها، حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در بریتانیا چهار بار در روز یا بیشتر از شیرینکنندههای مصنوعی استفاده میکنند.
این جایگزینهای قند همچنین در هزاران غذای رژیمی مانند نوشیدنیهای گازدار، دسرها، غذاهای آماده و کیکها و همچنین محصولات روزمره مانند خمیر دندان و آدامس وجود دارند.
اگرچه سازندگان مدتها ادعا کردند که این محصولات هیچ اثر نامطلوبی بر بدن انسان ندارند، دانشمندان اکنون هشدار میدهند که بعضی از آنها میتوانند میکروبیومهای [مجموعه میکروارگانیسمها شامل باکتریها، قارچها، انگلها و ویروسها] مصرفکنندگان را به گونهای عوض کنند که سطح قند خون را تغییر دهد.
پروفسور ارن الیناو، نویسنده ارشد مرکز ملی سرطان آلمان، میگوید: «در ترکیب و عملکرد میکروبهای روده و مولکولهای ترشحکننده در خون محیطی [خون کامل دارای سلولهای خونی متعدد شامل گلبولهای قرمز، گلبولهای سفید و پلاکتها] افرادی که شیرینکنندههای غیرمغذی مصرف میکنند، میتوانیم تغییرات بسیار مشخصی را شناسایی کنیم.»
«به نظر میرسد که این نشان میدهد که میکروبهای روده در بدن انسان به هر یک از این شیرینکنندهها تا اندازهای واکنش نشان میدهند.»
«وقتی مصرفکنندگان شیرینکنندههای غیرمغذی را به صورت گروهی بررسی کردیم، دو مورد از شیرینکنندههای غیرمغذی ساخارین و سوکرالوز را پیدا کردیم که به طور قابل توجهی بر تحمل گلوکز در بزرگسالان سالم تاثیر میگذاشتند.»
«جالب اینجا است که تغییرات در میکروبها با تغییراتی که در واکنشهای میزان قند خون افراد مشاهده میشود، ارتباط زیادی دارد.»
در سال ۲۰۱۴، گروه او همین پدیده را در موشها شناسایی کردند و علاقمند بودند بفهمند آیا انسانها هم واکنش مشابهی دارند یا نه.
گروه پروفسور الیناو بیش از یک هزار و ۳۰۰ نفر را برگزیدند و ۱۲۰ نفر را شناسایی کردند که در زندگی روزمره خود، بهشدت از شیرینکنندههای مصنوعی اجتناب میکردند.
گروه دوم به شش گروه تقسیم شدند- دو گروه کنترل و چهار گروه که خیلی کمتر از مقدار مجاز روزانه اسپرتیم، ساخارین، استیویا یا سوکرالوز توصیهشده سازمان غذا و داروی ایالات متحده «افدیای» (FDA) را مصرف کردند.
نمونههای میکروبی از این افراد را به موشهایی که در شرایط کاملا استریل و بدون باکتریهای روده خود رشد کرده بودند، تزریق کردند.
پروفسور الیناو گفت: «نتایج کاملا تکاندهنده بود. وقتی میکروبیوم افراد واکنشدهنده را که در زمانی جمع شده بود که در آن شیرینکنندههای غیرمغذی مربوطه را مصرف کرده بودند، به این موشهای استریل منتقل کردیم، موشهای دریافتکننده همه گروههای شیرینکننده غیرمغذی تغییرات قند خون نشان دادند اما در هیچیک از گروههای کنترل این اتفاق نیفتاد که به طور قابلتوجهی منعکسکننده تغییرات قند خون افراد اهداکننده بود.»
«در مقابل، میکروبیومهای واکنشدهنده پایین عمدتا در برانگیختن چنین واکنشهایی برای قند خون ناتواناند.»
«این نتایج نشان میدهند که تغییرات میکروبیوم در واکنش به مصرف انسان از شیرینکنندههای غیرمغذی، ممکن است برخی مواقع، تغییرات در میزان قند خون مصرفکنندگان را به شیوهای بسیار شخصیشده ایجاد کند.»
او پیشبینی میکند به دلیل ترکیب فوقالعاده منحصربهفرد میکروبیوم ما، آثار شیرینکنندهها از شخصی به شخص دیگر متفاوت باشد.
پروفسور الیناو افزود: «ما باید آگاهی در مورد این واقعیت بالا ببریم که شیرینکنندههای غیرمغذی آن طور که در ابتدا میپنداشتیم برای بدن انسان بیاثر نیستند.»
«با این اوصاف، پیامدهای سلامت بالینی تغییراتی که ممکن است آنها در انسان ایجاد کنند، ناشناخته باقی میماند و نیاز به مطالعات درازمدت آینده را در پی دارد.»
«علاوه بر آن، ما باید همزمان با اجتناب از قند که به وضوح پرضررترین خوراکی برای سلامت سوختوساز ما است، به جستوجو برای راهحلهایی که میل به خوردن شیرینی را در خود از بین ببریم، ادامه بدهیم. از نظر شخص من، نوشیدن فقط آب بهترین راهحل به نظر میرسد.»
این یافتهها که در مجله سل (Cell) منتشر شد، دنباله پژوهش پیشین است که نشان میدادند شیرینکنندهها بر سوختوساز و کنترل اشتها آثار نامطلوبی دارند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۲۳ اگوست ۲۰۲۲