شورای امنیت سازمان ملل متحد در روز چهارشنبه، ۲ نوامبر ۲۰۲۲، جلسهای غیررسمی تشکیل داد و به بررسی مسئله نقض حقوق بشر در ایران پرداخت.
سفرای کشورهای عضو شورای امنیت در این جلسه ضمن استماع سخنان جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران، شیرین عبادی، وکیل سابق دادگستری و برنده جایزه صلح نوبل، و نازنین بنیادی، کنشگر سیاسی و بازیگر ایرانی-بریتانیایی، نظراتشان را در ارتباط با نقض حقوق بشر در ایران ابراز کردند.
نازنین بنیادی در این جلسه، ضمن آنکه موج اخیر تظاهرات ضد حکومتی در ایران را بیسابقه خواند، از قول خانواده یکی از زندانیهای سیاسی در داخل ایران گفت:«اعتراض حق همه است، اما جمهوری اسلامی معترضان را با گلوله جنگی به قتل میرساند.»
بهگفته این هنرپیشه سرشناس سینمای جهان که از شروع اعتراضها در ایران در رساندن صدای اعتراضات در خارج از کشور تلاش کرده است، تعداد جانباختگان اعتراضهای چهلوشش روز گذشته در ایران بیش از آمارهای اعلام شده است و نیروهای سرکوب وابسته به حکومت ایران این گروه از شهروندان را با روشهای مختلفی، از جمله ضربات باتوم و شلیک مستقیم به گردن آنها، بهقتل رساندهاند.
او در بخشی از سخنانش به پیام بستگان یکی از زندانیان سیاسی فعلی در داخل ایران اشاره کرد، که بهگفته بنیادی، بهدلیل واهمهاش از تلافیجویی ماموران امنیتی جمهوری اسلامی تمایلی به افشای هویتش ندارد. نازنین بنیادی از قول این شهروند ایرانی گفت:«من از سازمان ملل میخواهم به جنایتهایی که در داخل ایران رخ میدهد بیتفاوت نباشد، چون آنها دارند کودکان ما را به قتل میرسانند. اعتراض حق همه ملل است، اما جمهوری اسلامی معترضان را با گلوله جنگی بهقتل میرساند. از سازمان ملل متحد میخواهم که سکوت نکند، چون زندگی زندانیان سیاسی ما در معرض خطر قرار دارد و بسیاری از آنها جان یا سلامتیشان را زیر شکنجه از دست دادهاند.»
نازنین بنیادی با اشاره به اعتراضات دانشجویی تیر ماه ۱۳۷۸، جنبش سال ۱۳۸۸ و وقایع خونین آبان ماه ۱۳۹۸، گفت که جنبش فعلی مردم ایران از تمامی جنبشهای قبلی گستردهتر است. بهگفته بنیادی از زمان تاسیس نظام جمهوری اسلامی ایران تاکنون این نخستین مرتبه است که مردم معترض نه تنها بهروشنی مخالفتشان با علی خامنهای، رهبر حکومت دینی ایران، را نشان دادهاند بلکه بهمنظور دفاع از خود به مقابله فعالانه با نیروهای امنیتی پرداختند. او افزود:«[مردم معترض] بیلبوردهای بنیانگذار جمهوری اسلامی، آیتالله خمینی، را پایین کشیدند و تصاویر او را آتش زدند.»
بنیادی شعار «زن، زندگی، آزادی» را اظهارنامهای در مخالفت با جمهوری اسلامی دانست؛ حکومتی که به تعبیر او «نظامی توتالیتر است، برگزاری انتخابات در آن نمایشی است و قابلیت اصلاح شدن ندارد.» او گفت که جمهوری اسلامی همواره به دنبال این بوده که به مردم ایران بقبولاند که این وضعیت از طریق انتخابات قابل تغییر است و افزود: «نقض حقوق بشر در چنین مقیاس بزرگی نشانه بیماری حکومت است.»
بنیادی در این بخش از سخنانش گفت:«در حال حاضر زنان و مردان ایرانی شانهبهشانه یکدیگر علیه آپارتاید جنسیتی جمهوری اسلامی برخاستهاند؛ نظامی که قدرت خود را نه فقط از طریق تفکیک جنسیتی و سرکوب زنان حفظ میکند بلکه حق آزادی بیان، حق تشکلیابی و حق برگزاری تجمع تمام ایرانیان را نفی میکند.»
پیش از سخنان نازنین بنیادی، شیرین عبادی در این جلسه سخن گفت. او ضمن محکوم کردن قتل مهسا امینی به دست ماموران امنیتی جمهوری اسلامی، از جامعه بینالمللی درخواست کرد تا سطح روابط دیپلماتیک خود با جمهوری اسلامی را کاهش دهند و سفرایشان را از تهران فرابخوانند.
این وکیل سابق دادگستری ایران و برنده جایزه صلح نوبل، در سخنرانی خود در شورای امنیت سازمان ملل به وضعیت نیلوفر حامدی و الهه محمدی، دو روزنامهنگار بازداشت شده در ایران، اشاره کرد و از نقش این دو خبرنگار ایرانی در دنبال کردن پرونده قتل دولتی مهسا امینی قدردانی کرد.
عبادی گفت:«من درباره کشوری صحبت میکنم که حکومتش گمان میکند هیچ تنبیهی برای ارتکاب قتل وجود ندارد، اما روزنامهنگاری را جرم تلقی میکند.»
بهگفته شیرین عبادی مردم ایران از کشورهای غربی، بهویژه ایالات متحده آمریکا، میخواهند تا از هرگونه توافقی که به بقای نظام جمهوری اسلامی کمک میکند، خودداری کنند.
شیرین عبادی در حالی بر چنین نکتهای تاکید دارد که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، ساعاتی پیش از این جلسه اعلام کرد در روزهای آینده هیات مذاکرهکننده حکومت ایران به وین اعزام خواهد شد تا، با همکاری آژانس انرژی اتمی، زمینه دور جدید مذاکرات مربوط به احیای توافق برجام را بچیند.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران، نیز از طریق ویدئو در این جلسه حاضر شد و گزارشی فشرده از وقایع چهلوشش روز گذشته در ایران ارائه داد و از تبعیضهای قانونی اعمال شده به زنان ایرانی گفت. او با تاکید بر نقض گسترده حقوق زنان و اشاره به کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد گفت که اتهام افساد فیالارض برای بازداشتشدگان، آنان را در خطر صدور حکم اعدام قرار داده است.
ساعاتی پیش در روز چهارشنبه، کامالا هریس، معاون ریاست جمهوری آمریکا در توییتی از قصد جمعی برای حذف جمهوری اسلامی ایران از کمیسیون زنان سازمان ملل متحد خبر داد و نوشت: «با در نظر گرفتن سرکوب وحشیانه اعتراض آرام زنان و دختران برای احقاق حقوق خود، ایران جایی در این کمیسیون ندارد.» او خطاب به معترضان ایرانی نوشت: «شما را میبینیم و صدایتان را میشنویم.»
در این جلسه سفرا و نمایندگان شماری از کشورهای عضو سازمان ملل متحد، از جمله آمریکا، آلبانی، فرانسه و بریتانیا، ایرلند، امارات متحده عربی، برزیل، کنیا، غنا و گابون، نقض حقوق بشر در ایران را محکوم کردند و با زنان و مردم معترض ایران همدلی نشان دادند.
نمایندگان دولتهای چین و روسیه تنها دو کشوری بودند که موضعی متفاوت اتخاذ کردند. نماینده هیات دیلماتیک چین در این نشست گفت که وقایع اخیر ایران یک مسئله داخلی است و به صلح و ثبات بینالمللی ربطی ندارد، و بنابراین نباید در دستور کار این جلسه باشد. او گفت: «چین علاقهای به مداخله در مسائل داخلی کشورها ندارد و معتقد است که ایران میتواند به مسائل خود رسیدگی کند.»
نماینده روسیه نیز گفت که هدف اصلی از تشکیل، اعمال یک فشار سیاسی دیگر بر جمهوری اسلامی ایران است.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۳ نوامبر ۲۰۲۲