خیزش سراسری ایرانیان علیه جمهوری اسلامی که ۲۶ شهریور ۱۴۰۱، پس از قتل مهسا امینی در بازداشت پلیس امنیت اخلاقی تهران، آغاز شد اکنون در آستانه ورود به پنجمین ماه است. حکومت ایران طی این مدت بالغ بر ۱۹ هزار نفر را دستگیر و چهار معترض را اعدام کرد. بر اساس اعلام سازمان حقوق بشر ایران، دستکم ۱۰۹ نفر نیز در خطر صدور یا اجرای حکم اعدام قرار دارند. کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان درباره خطر اجرای حکم اعدام ۱۴ معترض ابراز نگرانی کرده و حساب توییتری ۱۵۰۰ تصویر خبر داده است که متهم پرونده موسوم به خانهاصفهان به انفرادی منتقل شدهاند.
حادثه خانهاصفهان روز ۲۵ آبان اتفاق افتاد. نهادهای امنیتی مدعیاند متهمان پرونده خانهاصفهان یک مامور نیروی انتظامی و دو بسیجی را در میدان نگهبانی منطقه خانهاصفهان کشتهاند اما صالح میرهاشمی، سعید یعقوبی و مجید کاظمی، متهمان ردیف اول تا سوم این پرونده، در فایلهای صوتی که از داخل زندان فرستادهاند، از شکنجه شدید خود خبر داده و افشا کردهاند که به اعتراف اجباری وادار شدهاند.
بر اساس اعلام حساب ۱۵۰۰ تصویر، صالح میرهاشمی و سعید یعقوبی روز یکشنبه ۲۵ دی، به انفرادی منتقل شدند. مجید کاظمی هم از روز جمعه به انفرادی منتقل شده بود. حکم اعدام این افراد در دیوان عالی کشور تایید نشده است با این حال، فعالان حقوق بشر با توجه به سابقه جمهوری اسلامی ایران در اجرای شتابزده احکام اعدام، درباره خطر اجرای حکم این سه متهم ابراز نگرانی کردهاند.
اطلاعات و بررسیهای حساب ۱۵۰۰ تصویر نشان میدهد که پرونده خانهاصفهان تناقضهای بسیاری دارد و در سناریوهای مختلف خبرگزاریهای نزدیک به حکومت، تعداد ضاربان و وسیله نقلیه آنها حداقل پنج بار تغییر کرده است.
مرتضی براتی، رئیس شعبه ۱ دادگاه انقلاب اصفهان، در حالی صالح میرهاشمی، متهم ردیف اول این پرونده را به اعدام محکوم کرده که او در گفتوگوی تلفنی با مادرش به صراحت میگوید حتی یک ترقه هم منفجر نکرده است. سعید یعقوبی هم در جلسه دفاع خود در دادگاه گفت که هیچ تیری به سوی ماموران شلیک نکرده است. به گفته یکی از نزدیکان مجید کاظمی، او را هم ۴۵ روز در انفرادی نگه داشتند، خواهرش را به گروگان گرفتند، شکنجه روانی و جسمی دادند و با تهدید همسر و پدرش و شکستن دندهها و دندانهایش از او اعتراف اجباری گرفتند.
کمیته پیگیری وضعیت بازداشتشدگان گزارشهایی دریافت کرده است که نشان میدهد در شب حادثه گروهی از ماموران بسیجی در همین محل به قصد حمله به معترضان شروع به تیراندازی کردهاند؛ در حالی که همان زمان در سمت دیگر خیابان، گروه دیگری از نیروهای سرکوبگر حضور داشتند و در تیررس آنها بودند.
بر اساس اعلام این کمیته، علاوه بر متهمان پرونده خانهاصفهان، ۱۱ معترض دیگر نیز زیر حکم اعداماند؛ ابراهیم نارویی، منصور دهمرده، شعیب میربلوچزهی و کامبیز خروت در بلوچستان به اعدام محکوم شدهاند و حکم اعدام جواد روحی، عرشیا تکدستان، مهدی محمدیفرد هم در نوشهر صادر شده است. محمد قبادلو، مهدی بهمن، منوچهر مهماننواز و محمد بروغنی نیز در دادگاه انقلاب تهران به اعدام محکوم شدهاند.
از این میان، حکم اعدام محمد بروغنی فعلا متوقف شده و امیر رئیسیان، وکیل محمد قبادلو نیز اعلام کرده که برای موکلش درخواست اعاده دادرسی ثبت کرده و مطابق قانون، بهمحض دریافت این درخواست، دیوان عالی باید دستور توقف اجرای اعدام را صادر کند، با وجود این، هنوز خبری رسمی مبنی بر توقف حکم او منتشر نشده است.
بر اساس گزارش خبرگزاری هرانا در طول چهار ماه گذشته ماموران امنیتی و انتظامی ۵۲۴ تن از جمله ۷۱ کودک را کشتند با این حال اعتراضهای سراسری مردم ایران در بیش از ۱۶۴ شهر و ۱۴۴ مرکز دانشگاهی فراگیر شد.
با وجود سرکوب خشونتبار و موج دستگیریهای شهروندان، همچنان خیزش سراسری به اشکال مختلف از اعتصاب و تجمع گرفته تا اعتراضهای نمادین مانند شعارنویسی ادامه دارد.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۶ ژانویه ۲۰۲۳