فرهاد کاس نژاد
دخالت‌های سیاسی در فوتبال پس از خیزش انقلابی مردم ایران و واکنش‌های بسیاری ورزشکاران شناخته‌شده در حمایت از مردم، شکل تازه‌ای پیدا کرده است و باشگاه‌ها در بازار نقل و انتقالات باید برای بستن قرارداد با مربیان و بازیکنان منتظر تایید نهادهای امنیتی و مراجع سیاسی حکومت باشند.
در گذشته، دخالت‌های سیاسی در فوتبال زوایای دیگری داشت و این ماجرا که مربی و بازیکن در هر باشگاه منتظر استعلام نهادهای امنیتی باشند، روایتی تازه‌تر و تلخ‌تر در فوتبال ایران است. فیفا هنوز به دخالت‌های سیاسی – امنیتی در نقل و انتقالات تابستانی فوتبال ایران واکنش نشان نداده است. همچون همیشه، شاید هشدارهای فیفا دیرهنگام و کم‌اثر باشد.
حذف چهره‌هایی با گرایش به سمت مردم، برای فوتبال ایران آثار مخرب هولناکی دارد. همیشه چنین چهره‌هایی در باشگاه‌ها با صداقت بیشتر کنش‌هایی برای منافع فوتبال دارند و حذف آنها، باشگاه‌ها و مراکز ورزشی را از چنین روحیه و منشی تهی می‌کند و آنچه باقی می‌ماند، عرصه بیشتری برای جولان مدیران وابسته به حاکمیت است که فساد را در باشگاه‌ها گسترده‌تر کنند.
این آثار اما در ورزش ایران نادیده گرفته می‌شود و در میانه هزار و یک بحران تحویل گرفته نمی‌شود، اما همه با آثار مخرب این حذف‌ها در آینده‌ای که دور نیست، مواجه خواهیم بود؛ با سایه گسترده ویرانی بر باشگاه‌هایی که مدیران وابسته به حاکمیت به آنها تحمیل و بازیکنان و مربیان صادقش حذف می‌شوند.
از سوی جواد نکونام، سرمربی جدید استقلال متن ندامت جعلی منتشر می‌کنند تا او را پس از عذرخواهی صوری به نیمکت استقلال بنشانند و شامل عفو رهبری معرفی کنند.
حالا نوبت کریم باقری است که پس از ۹ سال مربیگری در پرسپولیس کنار گذاشته شود. پس از روزها کشمکش درباره جدایی اجباری باقری، رضا درویش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس که اختیار انتخاب در باشگاهش ندارد، بدون هیچ توضیحی از کنار گذاشتن قطعی باقری خبر داده است.
باقری که هرگز ولع و طمعی برای مربیگری نداشت و بارها گفته بود همین نقش دستیار در پرسپولیس را دوست دارد و علاقه‌ای به سرمربیگری در هیچ تیمی ندارد، بدون سر و صدا و بدون اظهار نظر کنار رفته است. او خوی خبرسازی ندارد و سکوتش این‌بار کار نهادهای تصمیم‌گیر را آسان کرده است.
در باشگاه استقلال نیز عارف غلامی، مدافع این تیم کنار گذاشته شد. چون او نیز به هنگام خیزش انقلابی و سراسری مردم ایران متن‌هایی را در صفحه شخصی اینستاگرام خود منتشر کرده بود.
چهره آشنای سالیان اخیر که با دخالت‌های سیاسی و به دلیل ممنوعیت‌های نانوشته از استقلال و سپس فولاد کنار گذاشته شده، وریا غفوری است که سرانجام مجبور به خداحافظی از فوتبال شد و حتی اجازه ندادند آن‌طور که دوست داشت با حضور در ورزشگاه و میان مردم از فوتبال خداحافظی کند.
پیش از حذف وریا، علی دایی از ماندگارترین چهره‌های تاریخ فوتبال ایران چند سال با دستوری از منشاء نامعلوم از مربیگری محروم شده است و در همین بازار نقل و انتقالات جاری نیز عجبا که حتی یک پیشنهاد از همه باشگاه‌های ایرانی که حاکمیت بر آنها تسلط دارد، به علی دایی نمی‌رسد.
فیفا همیشه بابت دخالت‌های سیاسی در فوتبال به فدراسیون فوتبال ایران هشدار داده است. بارها نامه‌های هشدارآمیز فیفا به فدراسیون فوتبال رسیده، چه درباره ممنوعیت حضور زنان در ورزشگاه‌ها و چه درباره دخالت‌های سیاسی و امنیتی در انتخابات فدراسیون فوتبال یا عزل سیاسی رییس فدراسیون. حتی پس از برکناری محمد دادکان از فدراسیون فوتبال در آذر ۱۳۸۵ ، فدراسیون فوتبال ایران با حکم فیفا تعلیق شد. اگرچه هشدارهای فیفا همیشه کارساز نیست و در فوتبال ایران مسیرهای فرار از هشدارهای بین‌المللی به هزار و یک ترفند و دغل‌بازی پیدا شده است، اما درباره حذف چهره‌های فوتبال با دستورهای امنیتی، فیفا هنوز واکنشی نشان نداده است.
مستندات کافی برای چنین دستورهایی به جا نمی‌ماند و بسیاری چهره‌ها حذف می‌شوند بدون آنکه دلیل حذف آنها علنی اعلام شود. رفت و آمد و کناره‌گیری و جابه‌جایی مربیان و بازیکنان در بازار فوتبال جریانی عادی و حرفه‌ای است و همین نکته باعث می‌شود که دخالت‌های سیاسی – امنیتی نیز شبیه یک نقل و انتقال در فوتبال به نظر برسد. اما هر شهروند آشنا با فضای فوتبال در ایران به آسانی تشخیص می‌دهد که چهره‌های معترض به حاکمیت چگونه از فوتبال حذف می‌شوند یا با تحمیل عذرخواهی و پس از تهدید و وحشت‌آفرینی برای آنها، مجوز کار صادر می‌کنند.
برای فیفا شاید مستندات لازم باشد تا پرونده حذف سیاسی چهره‌های فوتبال در ایران را باز کند. رسانه‌های داخل ایران هم اغلب بدون اشاره به دلایل اصلی حذف این چهره‌ها، فقط جدایی‌ها را خبر می‌دهند. این جدایی‌ها اما از تلخ‌ترین تصمیمات در ورزش ایران است که حاکمیت می‌سازد تا چهره‌هایی با گرایش به سمت مردم در ورزش جایگاهی نداشته باشند. اگرچه تک تک آنها جایگاهی فراتر از همیشه در قلب دوستداران فوتبال پیدا می‌کنند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی،۶ جولای ۲۰۲۳