اعتراض به بحران آب در سیستان و بلوچستان؛ «بی‌آبی وارد مرحله فوق بحرانی شده است»

جمعی از مردم زابل در شمال استان سیستان و بلوچستان، عصر دوشنبه ۹ مرداد ماه، با برپایی تجمع، به ناکامی سیاست‌های دولت ایران در مقابله با بحران بی‌آبی، طوفان شن و هجوم ریزگردها و «عدم تحقق حقابه رودخانه مرزی هیرمند»، اعتراض کردند. سخنرانان این تجمع گفتند که بی‌آبی در این منطقه وارد مرحله «فوق بحرانی» شده است.

در این تجمع که خبرگزاری‌های رسمی در ایران آن را «تجمع قانونی» خواندند، صدها تن از مردم زابل حضور داشتند و از جمله خواستار حضور ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی، در این منطقه و «تشکیل شورای عالی ستاد بحران سیستان» شدند.

در جریان این تجمع، معترضان پلاکاردهایی با شعارهایی چون «سیستان آب ندارد، سیستان هوا ندارد، سیستان معیشت ندارد»، «سیستان تشنه آب است، سیستان تشنه توجه است»، «ترک فعال ۳۰ ساله متولیان رودخانه‌های مرزی عامل وضعیت موجود است» و «حق آبه و هوای پاک» در دست داشتند.

معترضان در برخی پلاکاردها بر لزوم «تشکیل شورای عالی بحران در سیستان» تاکید کرده و در برخی پلاکاردها نیز با شعار «نابودی هامون، نابودی سیستان و نابودی تنگه احد ایران»، از منطقه شمال سیستان و بلوچستان به عنوان «تنگه احد ایران» نام برده و به مقام‌های جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که بحران بی‌آبی این منطقه می‌تواند به «چالش امنیت ملی» تبدیل شود.

در این تجمع، بنری بزرگ نیز در پیشاپیش جمعیت معترض با شعار «خاک از سرم گذشته، مرا آب می‌دهید؟» حمل می‌شد که همزمان به دو بحران ریزگردها و طوفان گرد و غبار و بحران بی‌آبی در سیستان و بلوچستان به ویژه در شهرها و روستاهای شمال این استان اشاره دارد.

یکی از سخنرانان در این تجمع با تاکید بر اینکه بحران آب و عدم وجود صنایع در این منطقه، معیشت مردم را دچار مخاطره کرده و ضربات سنگینی به مردم وارد کرده است، گفت که مردم شمال استان سیستان و بلوچستان خواهان «جبران خسارت بخش کشاورزی»، «بخشودگی مالیاتی» و «بخشودگی اصل و سود تسهیلات ارائه شده به دامداران» هستند.

یکی دیگر از سخنرانان این تجمع تاکید کرد که بی‌آبی در منطقه سیستان از «بحران» گذشته و وارد مرحله «فوق بحرانی» شده است.

تجمع روز دوشنبه ۹ مرداد ماه، پنجمین تجمع طی ماه‌های اخیر برای اعتراض به بحران بی‌آبی در منطقه شمال سیستان و بلوچستان است.

تجمع قبلی در روز یک‌شنبه ۳ اردیبهشت ماه با حضور جمعی از مردم، فعالان محیط زیست و نمایندگان شمال سیستان و بلوچستان در مجلس شورای اسلامی بر بستر خشک تالاب هامون و در مجاورت کوه تاریخی خواجه برگزار شده بود و اعتراض به «انفعال وزارت خارجه جمهوری اسلامی و دیگر دستگاه‌های حکومتی در مورد پیگیری حقابه رود هیرمند از طالبان» محور اصلی آن بود.

استان سیستان و بلوچستان و به ویژه شهرهای شمال این استان چون زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز در حالی به شدت با بحران آب مواجه‌اند که به دلیل شکل‌گیری کانون‌های جدید ریزگردها و بادهای موسمی ۱۲۰ روزه این منطقه طی سال‌های اخیر، مردم برای چندین ماه است با «هجوم ریزگردها» مواجه هستند.

استان سیستان و بلوچستان علاوه بر آنکه با فقر اقتصادی، بحران بی‌آبی و پدیده ریزگردها دست و پنجه نرم می‌کند، در یک ماه اخیر با «قطع آب شرب» و «قطع برق» نیز روبه‌رو بوده، تا آنجا که آب شرب شهر زاهدان برای چند روز قطع شد و چنین وضعیتی در زابل، دومین شهر بزرگ این استان نیز تکرار شد.

محمد سرگزی، نماینده زابل در مجلس شورای اسلامی، روز سه‌شنبه ۶ تیر ماه با اشاره به دمای بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد و بادهای ۱۲۰ روزه همراه با گرد و غبار در منطقه سیستان، گفت که آب شرب و برق در بسیاری از روستاها قطع شده اما «مجموعه شرکت توانیر و آبفای کشور در مورد قطعی آب و برق مردم زابل هیچ‌نوع همکاری نکرده‌اند.»

همچنین در جریان برگزاری نشست «آب، توسعه و مهاجرت اقلیمی» که ۲۹ خرداد ماه در «رصدخانه مهاجرت ایران» برگزار شد، پژوهشگران به طور رسمی اعلام کردند که فقط طی یک سال گذشته، به دلیل بحران بی‌آبی و پیامدهای آن «۱۰ هزار خانوار» از شهر زابل و مناطق اطراف آن به مناطق دیگر ایران مهاجرت کرده‌اند.

برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱ اگوست ۲۰۲۳