هفته گذشته یک کارگر در پتروشیمی چوار ایلام به دلیل اخراج اقدام به خودکشی کرد. این خودکشی چهارمین مورد منجر به مرگ در این پتروشیمی در یک سال گذشته است. گزارشی تازه نشان می‌دهد کارگران در این پتروشیمی با درآمدی ناچیز و بدون امنیت شغلی مشغول به کار هستند.
حیدر محسنی کارگر متأهل و دارای دو فرزند با ۱۸ سال سابقه کار در پتروشیمی چوار ایلام هفته گذشته پس از دریافت حکم اخراج، خود را حلق‌آویز کرد و جان باخت؛ این چهارمین خودکشی منجر به مرگ در پتروشیمی ایلام در یک سال گذشته بوده است.
پیش از این نیز خودکشی کارکنان صنایع پتروشیمی ایلام چشمگیر بوده و در روزهای ١۶ و ١٧ امرداد سال گذشته، علی‌محمد کریمی و محمد منصوری، دو کارگر جوان این شرکت پس از اخراج از کار «به دلیل مشکلات خانوادگی و اقتصادی» خودکشی کرده و به زندگی خود پایان داده بودند.
محمد منصوری ۳۲ ساله و پدر دو کودک شانزدهم امرداد ۱۴۰۱ خود را در خانه حلق آویز کرده بود و علی محمد کریمی نیز بعد از گذشت ۲۴ ساعت از حادثه اول، خود را به ضرب گلوله از پای درآورد.
در روزهای ابتدای دی‌ماه ۱۴۰۱ نیز یک کارگر پیمانکاریِ دیگر پتروشیمی چوار ایلام با نام آرش تبرک پس از اخراج با خوردن قرص برنج خودکشی کرد و جان باخت.
خبرگزاری «ایلنا» امروز دوشنبه هشتم امرداد ۱۴۰۲ در گزارشی میدانی به خودکشی حیدر محسنی و مشکلات کارگران پتروشیمی ایلنا پرداخته است. این گزارش نشان می‌دهد کارگران یکی از بزرگترین پتروشیمی‌های غرب کشور با بیش از ۱۰۰۰ نیروی شاغل با مشکلاتی همچون دستمزدهای ناچیز، عدم امنیت شغلی، و سال‌ها انتظار برای اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل روبرو هستند. این کارگران همچنین اجازه نیافته‌اند تا یک تشکل صنفی برای پیگیری مشکلاتشان تشکیل دهند.
بر اساس این گزارش، خبر خودکشی حیدر محسنی در پتروشیمی چوار ایلام که اکثریت کارگران آن پیمانکاری و فاقد امنیت شغلی و امید به آینده هستند و مدت‌های مدید است در انتظار اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل و بهبود نسبی حقوق ماهانه روز را به سختی به شب گره می‌زنند، غوغا برپا کرد.
کارگران این پتروشیمی هفتم امرداد در محوطه‌ی مجتمع تجمع کردند و خواستار برکناری و مجازات همه‌ی آنهایی شدند که حکم اخراج را بعد از ۱۸ سال کار و زحمت، به دست حیدر محسنی دادند؛ در آن روز شورای تأمین چوار اطلاعیه داد که «تعدادی از مدیران پتروشیمی ایلام ممنوع‌الورود شدند».
در این اطلاعیه آمده بود که «بنا بر مصوبه جمعه شب تاریخ ششم مردادماه ۱۴۰۲ و در پی اتفاق تلخ و ناگوار خودکشی یکی از پرسنل شرکت پتروشیمی ایلام، تعدادی از مدیران و دست اندرکاران آن به مجتمع پتروشیمی ممنوع‌الورود شده‌اند».
کارگران پتروشیمی درباره اطلاعیه شورای تأمین چوار به خبرگزاری «ایلنا» گفته‌اند که «هنوز چیزی مشخص نیست و هیچ اتفاقی نیفتاده؛ فقط قول داده‌اند ظرف مدت یک هفته آنهایی که موجب اخراج این شخص شده‌اند، اخراج می‌شوند؛ اما هنوز کسی اخراج نشده و هیچ اسمی به ما اعلام نکرده‌اند.»
کارگران می‌گویند با جدیت پیگیر مسئله اخراج همکارشان هستند؛ مرگی که به غایت دردناک است و مجموعه را تکان داده است.
یک منبع آگاه هم به خبرگزاری «ایلنا» گفته که «همان تجمع کارگران مقابل فرمانداری در ظهر هفتم مرداد باعث شد که شورای تأمین دست به کار شود و جلسه تشکیل دهد و اعلام کند گروهی – که البته معلوم نیست چه افرادی هستند- ممنوع‌الورود شده‌اند.»
این منبع آگاه گفته که « چهار خودکشی در یک سال در چوار اتفاق افتاده و هیچ کاری نکرده‌اند! اگر مدیران را برکنار کنند، بازهم دیگر دیر است، آیا حیدر محسنی زنده می‌شود؟! این اتفاق ناگوار هرگز قابل جبران نیست مخصوصاً برای فرزندانی که ناجوانمردانه بی‌پدر شدند.»
در این گزارش تأکید شده که در پتروشیمی چوار «دستمزدها پایین است، امنیت شغلی حتی برای باسابقه‌ها تعریف نشده و خبری از تشکل و اجازه‌ی اعتراض نیست.»
یکی از همکاران حیدر محسنی با خشم و اندوهِ از دادن دوست و همکارشان به خبرگزاری ایلنا گفته که «مشکل ما با پتروشیمی یکی دو تا نیست، مشکلات باید ریشه‌ای حل بشه؛ همه‌ی دغدغه‌ی ما این شده که پیمانکار جدید کی هست و کِی میاد؛ اگه همین پیمانکار فوق‌الذکر نبود، شاید حیدر محسنی تعیین تکلیف می‌شد، شاید این اتفاق براش نمی‌افتاد…»
کارگر دیگری گفته که «کاسبانِ شرکت‌های پیمانکاری نمیذارن حیدر محسنی و ماها تعیین تکلیف بشیم؛ البته علاوه بر پیمانکارها، خیلی‌ها این وسط دارن سود می‌برن، سود مناقصه‌ها کم نیست.»
یکی دیگر از همکاران حیدر محسنی گفته که «باید مسئولین مرتبط چاره‌اندیشی کنن؛ خیلی راجع به حذف پیمانکار وعده دادن ولی نتیجه چی شد؟ چرا همه‌ی مجموعه‌ی پتروشیمی باید زحمت بکشن تا جیب چند نفر خاص پُر بشه؟!»
این گزارش افزوده که حیدر محسنی در توسعه‌ی پتروشیمی نقش داشت، آن کارگران دیگری که دست به خودکشی زدند یا بعد از اخراج بیمار و خانه‌نشین شدند و سکته کردند، همه در توسعه‌ی پتروشیمی نقش داشتند، اما نه تنها جیب‌هایشان پُر نشد، بلکه شفاهی یا در یک تماس تلفنی به آنها گفتند «شرمنده دیگر شما را نمی‌خواهیم، همه آنچه با دستان پینه بسته‌ی شما بالا آمده، حالا مال ماست، فقط مالِ ما…»
خودکشی کارگران در سال‌های گذشته سیر صعودی داشته و علت همه این خودکشی‌ها فقر و اخراج از کار بوده است. در حالی که رکود تورمی تولید و صنعت در ایران را فلج کرده کارفرمایان برای کاهش هزینه‌ها به دنبال راهکار هستند و یکی از نخستین راهکارها، اخراج بخشی از نیروی کار با هدف کاهش هزینه دستمزد است. آنسوی ماجرا اما کارگرانی هستند که با تورم بالای ۵۰ درصد و در فقر و فلاکت، با درآمد ناچیز و ناکافی کارگری معیشتی حداقلی برای خود و خانواده‌هایشان فراهم می‌کنند و با اخراج دیگر هیچ پولی برای تأمین زندگی ندارند. از فشار روانی ناشی از فقر برخی از آنها خودکشی کرده و برخی سکته کرده و یا به انواع بیماری‌های روحی و جسمی مبتلا و خانه‌نشین می‌شوند.
روز دوشنبه ۲۶ تیرماه ۱۴۰۲، یک کارگر ساختمانی به نام علی آخوندی ۲۴ ساله و ساکن زاهدان به علت فقر مالی خودکشی کرده است. این کارگر جوان متأهل بوده و یک پسر ۴ ساله داشته است.
چند روز پیشتر نیز قدرت صدیق کارگر ۵۸ ساله شرکت قطار رجا بعد از اخراج از سوی مدیریت با پریدن روی ریل قطار و برخورد با لکوموتیو به زندگی‌اش پایان داد.
به گزارش منابع کارگری، این کارگر با بیش از ۲۰ سال سابقه کار و در پی اخراج توسط شرکت و «عدم رد کردن بیمه» اقدام به خودکشی کرد.
یکی از کارگران پروژه مسکن ملی شهر ایلام نیز خردادماه امسال با رفتن بر روی «کرین تاور» در اعتراض به عدم پرداخت معوقات چهار ماهه خود قصد خودکشی داشته است. همکاران و دوستان این کارگر توانستند او را منصرف کرده و نجات دهند.
در اوایل دی‌ماه سال گذشته محمد، کارگر ۳۸ ساله ساکن خلیل‌آباد به دلیل مشکلات معیشتی ابتدا دو فرزندش را کشت و سپس، خود را حلق‌آویز کرد و جان باخت.
یکی از کارکنان کنتورنویس شرکت آب و فاضلاب شهر لاهیجان تابستان گذشته در اعتراض به اخراج خود، پس از ورود به اداره آب و فاضلاب با بنزین خودسوزی کرد.
یک جوان ۳۰ ساله اهل ایلام نیز روز شنبه ۸ امرداد سال گذشته به دلیل مشکلات معیشتی در یکی از خیابان‌های این شهر خودکشی کرد و جان باخت.
اواسط خردادماه پارسال نیز دو کارگر در ماهشهر در اعتراض به اخراج از محل کار خودکشی کردند. همزمان یک کارگر در یاسوج به دلیل ناتوانی در بدهی ۱۰ میلیون تومانی خودکشی کرد.
در حادثه تلخ دیگری در اردیبهشت سال گذشته دو کارگر نانوایی با نام‌های سیروس و کریم در روستایی در شهرستان ممسنی استان فارس به دلیل مشکلات مالی و پس از اخراج از کار به دلیل افزایش هزینه‌های نانوایی، با خوردن قرص برنج خودکشی کردند و جان باختند.
اینها نمونه‌هایی از خودکشی کارگران در ایران است که فقر و فلاکت گسترده شده از سوی جمهوری اسلامی آنها را چنان ناامید و مستأصل کرده که راه دیگری جز پایان دادن به زندگی برای خود نمی‌بینند.
برگرفته ای از سایت کیهان لندن، ۱ اگوست ۲۰۲۳