طوفان‌های گردوغبار که پیامد کم‌بارشی، خشکسالی و حکمرانی ناکارآمد منابع آبی‌اند و بلای جای شهروندان ایرانی شده‌اند، بار دیگر طی روزهای اخیر از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور را درنوردیدند.
برمبنای گزارش‌های اداره‌های هواشناسی، روز پنجشنبه ۲۰ مهرماه، طوفان شدید شن و گردوخاک در شمال شرقی کشور به کاهش شدید دید و مسدودی برخی محورها از‌جمله مسیرهای مشهد، سرخس، نیشابور، فریمان و سبزوار منجر شد.
هجوم طوفان گردوخاک در سرخس تا حدی بود که حسن نوری‌زاده، فرماندار این شهرستان، خبر داد به دلیل هجوم ریزگردها و کاهش دید، برخی خودروها از جاده خارج شده‌اند. همچنین برای ساعاتی محور سرخس به مشهد مسدود شد.
برمبنای اعلام اداره هواشناسی سرخش، دید افقی در این شهرستان در ۲۴ ساعت اخیر به هزار متر کاهش یافت و سرعت وزش باد نیز به حدود ۵۸ کیلومتر در ساعت رسید.
خبرگزاری ایسنا به نقل از احسان اسماعیل‌پور، رئیس جمعیت هلال‌احمر سرخس، نوشت که طوفان گردوخاک در محور سرخس به مشهد به تصادف زنجیره‌ای خودروها منجر شد و این حادثه ۱۲ مصدوم برجای گذاشت. به گفته این مقام هلال‌احمر، دید در برخی از نقاط جاده به حدود دو متر رسیده بود.
هم‌زمان حسین میش‌مست، رئیس پلیس راه خراسان رضوی، نیز گفت که در‌پی طوفان شن در مسیرهای مشهد، نیشابور و سبزوار بخشی از این مسیرها مسدود شده‌اند. در مسیرهای شمالی استان از‌جمله چناران، قوچان، درگز و کلات نیز کاهش دید در جاده و بارندگی و لغزندگی گزارش شد.
در مشهد نیز که از چند روز قبل هجوم ریزگردها شروع شده بود، طوفان شن نیز برای مردم شهر و مناطق اطراف آن دردسرهایی ایجاد کرد.
رضا صبری، رئیس اداره هواشناسی سبزوار، هم خبر داد که طوفان گردوخاک با سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت سبزوار را درنوردید. به گفته او، وزش تندباد در بخش‌هایی از این شهرستان سبب کاهش دید افقی به حدود ۲۰۰ متر شد.
او افزود: «اداره کل هواشناسی خراسان رضوی پیش از این در مورد وزش باد همراه با گردوخاک در برخی مناطق استان هشدار داده بود.»
استان سیستان و بلوچستان که بیش از استان‌های دیگر در معرض طوفان‌های گردوخاک و ریزگردها است، طی روزهای اخیر نیز با این پدیده مواجه بود. براساس گزارش‌های هواشناسی، این طوفان‌ها دست‌کم تا عصر روز جمعه نیز در این استان ادامه دارد.
اداره‌کل پیش‌بینی و مدیریت بحران استان سیستان و بلوچستان در گزارشی اعلام کرد که پایان هفته برای این استان با وزش باد شدید و گردوخاک در نقاط مستعد همراه خواهد بود.
در استان یزد نیز گزارش‌های متعددی از افزایش آلاینده‌ها منتشر شد. بر اساس گزارش خبرگزاری ایسنا، محمدعلی ملک‌زاده، مدیرکل مدیریت بحران استان یزد، دستور آماده‌باش کامل نیروهای پلیس راه، راهداری و بخش‌های امدادی را صادر و تایید کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که وزش شدید باد و گردوخاک روز جمعه نیز در این استان ادامه پیدا می‌کند.
استان‌های کرمان و کرمانشاه نیز شاهد طوفان گردوخاک بودند. اداره‌کل هواشناسی کرمان پیش‌بینی کرد این وضعیت تا روز جمعه در استان ادامه می‌یابد و احتمال اختلال تردد در مسیرهای ارتباطی به استان‌های هم‌جوار به‌ویژه سیستان و بلوچستان دور از انتظار نیست. شاخص کیفیت هوا در این استان شامگاه پنجشنبه در وضعیت خطرناک قرار گرفته بود.
در قصر شیرین نیز به‌دنبال وزش باد شدید و هجوم گردوغبار، دید افقی به‌شدت کاهش یافت. برمبنای گزارش اداره‌کل هواشناسی این شهرستان، وضعیت ناپایدار تا روز جمعه ادامه می‌یابد. به گفته امیرپرویز نجفی، رئیس اداره‌کل هواشناسی قصر شیرین، این شهر از ابتدای سال تاکنون ۵۳ روز درگیر غبار بوده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، شاخص کیفی هوای کلان‌شهر اصفهان نیز بر اساس داده‌های ۱۶ ایستگاه سنجش در ۲۴ ساعت منتهی به صبح جمعه، با میانگین ۱۵۴، وضعیت ناسالم برای عموم شهروندان را نشان می‌دهد.
در جنوب ایران نیز استان خوزستان بار دیگر با هجوم ریزگردها، وضعیت ناسالم هوا را تجربه کرد. بر اساس گزارش‌ها، شاخص کیفیت هوا در برخی شهرهای استان از‌جمله اهواز، بوشهر، شادگان و سوسنگرد، ناسالم و قرمز بود و طوفان گردوغبار، دید افقی را به هزار متر کاهش داد.
کارشناسان بارها تاکید کرده‌اند بحران ریزگردها که اکنون از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور را درگیر کرده است، معلول حکمرانی ناکارآمد آب در جمهوری اسلامی ایران است. بحرانی که به قیمت جان و سلامت شهروندان تمام می‌شود و مسئولان با نسبت دادن کامل این بحران به خشکسالی‌های سال‌های اخیر، از خود سلب مسئولیت می‌کنند.
پیش‌تر علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، گفته بود طوفان‌های گردوغبار ۲۶ استان ایران را درگیر کرده‌اند. به گفته او، ۲۷۰ میلیون هکتار کانون گردوغبار در اطراف ایران وجود دارد و ۱۲۷ میلیون تن گردوغبار در این کانون‌ها تولید می‌شود.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳