دانشمندان مشخص کرده‌اند که افراد انواع مختلف عشق، مانند عشق رویایی [رمانتیک] یا عشق والدین به فرزندان را در کجای بدن احساس می‌کنند و میزان قدرت این احساسات چقدر است – پیشرفتی که تفاوت‌های تجربیات انسانی را بیشتر روشن می‌کند.
فیلسوفان از دیرباز بین انواع مختلف عشق از جمله عشق به خود، عشق رویایی و عشق افلاطونی تمایز قائل شده‌اند.
در همین حال، روانشناسان و عصب‌شناسان به دنبال درک بیشتر این احساسات و نیز سازوکارهای رفتاری و علائم عصبی در بدن‌اند که با عشق رویایی و عشق والدین مرتبط است.
اما اینکه آیا مدل‌های توسعه‌یافته فیلسوفان با تجربه‌های واقعی عشق مرتبط‌اند یا خیر و چگونگی این ارتباط و میزان صوری بودن این احساسات مشخص نیست.
پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید که به‌تازگی در نشریه روانشناسی فلسفی (Philosophical Psychology) منتشر شده است، تلاش کردند با ارزیابی چگونگی تجربه این احساسات به صورت حس‌هایی ملموس و چگونگی ارتباط این تجربیات با یکدیگر، بین ۲۷ نوع عشق مختلف تمایز قائل شوند.
پارتیلی رینه، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه آلتو، گفت: «این [تفاوت] چشمگیر بود، اگرچه چندان عجیب نیست که انواع عشق مرتبط با روابط نزدیک، مشابه بوده و بسیار قوی حس شده باشند.»
در این مطالعه صدها شرکت‌کننده به‌صورت آنلاین در ارتباط با چگونگی تجربه ۲۷ نوع عشق، مانند عشق رویایی، عشق جنسی، عشق والدین و عشق به دوستان، غریبه‌ها، طبیعت، خدا یا خودشان بررسی شدند.
از آن‌ها پرسیدند که انواع مختلف عشق را کجای بدنشان حس می‌کنند و شدت این احساس از نظر جسمی و ذهنی چقدر است.
این پژوهشگران از شرکت‌کنندگان پرسیدند انواع مختلف عشق را از نظر جسمی و روحی چگونه احساس کردند، چقدر این حس خوشایند بوده و با تماس چقدر ارتباط دارد.
همچنین از آن‌ها خواستند تا نزدیکی انواع عشقی را که حس می‌کنند ارزیابی کنند.
نویسندگان این مطالعه نوشتند: «مطالعه ما نخستین نقشه‌برداری از تجربیات ملموس مرتبط با انواع مختلف عشق را ارائه می‌دهد.»
این یافته‌ها حاکی از آن است که انواع مختلف عشق زنجیره‌ای از ضعیف‌تر به قوی‌تر را تشکیل می‌دهد.
در این مطالعه آمده است: «پیشنهاد ما این است که «عشق» در مفهوم نظری در دسته تجربه باز، «مبهم» اما پیوسته از زیرنوع‌های احتمالا بی‌پایانی درنظر گرفته شود که با درجاتی مختلف از شباهت احساسات عاطفی دارای بار مثبت با یکدیگر به هم پیوسته‌اند.»
تمامی انواع عشق بیشتر در سر حس شد، با این حال پژوهشگران می‌گویند این حس در قسمت‌های مختلف بدن متفاوت از یکدیگر تجربه شد.
به گفته آن‌ها، برخی از انواع عشق تنها در قفسه سینه منتشر می‌شود و برخی دیگر در سراسر بدن حس می‌شود.
اما براساس این مطالعه، قوی‌ترین صور عشق بیشتر در سرتاسر بدن حس شد.
به گفته پژوهشگران، انواع عشقی که به‌طور خاص به هم شباهت دارند، آن‌هایی‌اند که بعد جنسی یا عاشقانه دارند.
آن‌ها دریافتند که هرچه نوعی از عشق در بدن قوی‌تر حس شود، در ذهن نیز قوی‌تر حس می‌شود و گویا خوشایندتر است.
به گفته دکتر رینه: «هنگامی که از تجربه انواع قوی‌تر عشق به تجربه انواع ضعیف‌تر می‌رویم، احساسات در ناحیه قفسه سینه ضعیف‌تر می‌شود. ممکن است مثلا عشق به غریبه‌ها یا عشق به دانایی با یک فرآیند شناختی مرتبط باشد.»
«همین‌طور ممکن است احساس خوشایندی در ناحیه سر به وجود بیاید. این موضوعی است که باید بیشتر بررسی شود.»
با این حال، این مطالعه نشان می‌دهد که ممکن است بین گروه‌های جمعیتی تفاوت‌های فرهنگی وجود داشته باشد.
دکتر رینه گفت: «اگر همین مطالعه در جامعه‌ای بسیار مذهبی انجام شود، عشق به خدا ممکن است از تمام عشق‌ها قوی‌تر باشد. به همین ترتیب، اگر افراد موضوع پژوهش والدین در یک رابطه باشند، مانند پروژه پژوهش مغزی ما که در حال اجرا است، ممکن است عشق به فرزندان قوی‌ترین نوع عشق باشد.»
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۵ اکتبر ۲۰۲۳