سلامتی استخوانها یک مسئله جدی است و افراد بسیاری در جهان پوکی استخوان دارند. ضعیف شدن استخوانها به شکستگی‌های ناگهانی منجر می‌شود و حتی می‌تواند به مرگ مبتلایان منجر شود.
بنا به گزارش واشنگتن‌پست، حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد افرادی که دچار شکستگی لگن شده‌اند، در عرض یک سال می‌میرند. این امر به دلیل کاهش تحرک و عفونت‌های احتمالی رخ می‌دهد. با وجود این، کارشناسان می‌گویند پوکی استخوان که عامل اصلی این مشکل است، کمتر تشخیص داده می‌شود، درمان‌نشده می‌ماند و آنچنان که باید به آن توجه نمی‌شود.
آندریا سینگر، مدیر تراکم‌سنجی استخوان در واشنگتن، می‌گوید: «این موضوع هنوز در کانون توجه بسیاری از بیماران و پزشکان قرار ندارد.»
در عرض شش ماه پس از شکستگی ناشی از پوکی استخوان، خطر شکستن مجدد بیشتر است.
دلورس شوبک، متخصص غدد درون‌ریز و محقق در سانفرانسیسکو، می‌گوید: «زمانی که به دیدن پزشکتان می‌روید، ممکن است ۱۵ دقیقه وقت داشته باشید که طی آن فشار خون، وزن و کلسترول را بررسی می‌کنند و سپس احتمالا در مورد مشکلتان صحبت می‌کنید. به این ترتیب پوکی استخوان در انتهای فهرست قرار دارد و اغلب بررسی نمی‌شود، حتی در مورد زنان مسن‌تر.»
او در ادامه افزود: «همین این امر مطرح کردن این مشکل از طرف زنان را‌ــ در صورتی که پزشکان پیگیری نکرده باشند‌ــ ضروری می‌کند. در واقع همه زنان بالای ۵۶ سال باید غربالگری شوند.»
توصیه می‌شود که زنان ۶۵ سال و بالاتر برای آزمایش تراکم استخوان برنامه‌ریزی کنند. آن‌ها برای این کار می‌توانند از روش دوگانه اسکن دی‌اکس‌ای (DXA) یا دی‌ای‌اکس‌ای (DEXA) استفاده کنند که روش بدون درد و ایمن‌تری از اشعه اکس استاندارد است.
زنان ۶۴ ساله و جوان‌تر که یائسه شده‌اند هم باید از پزشک بپرسند که آیا به این آزمایش نیاز دارند یا خیر. به‌ویژه اگر در معرض عوامل خطر بالینی از جمله سیگار کشیدن، نوشیدن بیش از سه وعده الکل در روز و مصرف پردنیزون یا سایر داروهای گلوکوکورتیکوئیدی قرار دارند.
پوکی استخوان در افراد مسن شایع‌تر است. در سال ۲۰۲۰، حدود ۱۲.۳ میلیون آمریکایی بالای ۵۰ سال به آن مبتلا شده‌اند.
به دلایلی که عمدتا هورمونی‌اند، تعداد زنان مبتلا به پوکی استخوان چهار برابر مردان است. زنان طی هفت سال پس از یائسگی‌ــ زمانی که سطح استروژن محافظ استخوان کاهش می‌یابد‌ــ تا ۲۰ درصد از تراکم استخوانشان را از دست می‌دهند. بیش از ۷۰ درصد از شکستگی‌های مربوط به پوکی استخوان در زنان گزارش شده است.
به گفته کارشناسان، پیشگیری از پوکی استخوان باید سال‌ها قبل از بروز چنین مشکلاتی آغاز شود.
توجه به سلامتی استخوان باید از کودکی و نوجوانی، زمانی که دارای اوج توده استخوانی‌اند، آغاز شود. این توجه مصرف کلسیم کافی‌ــ هزار و ۲۰۰ میلی‌گرم در دو یا سه دوز در طول روز برای زنان بالای ۵۰ سال‌ــ و تا هزار واحد ویتامین دی در رژیم غذایی یا مکمل‌ها را شامل می‌شود.
شوبک می‌گوید: «در جمعیت مسن‌تر، به‌ویژه افراد ضعیفی که دچار شکستگی لگن می‌شوند، باید مطمئن شویم که پروتئین کافی دریافت می‌کنند. خوشبختانه پوکی استخوان حتی در سنین بالا هم با تغییر سبک زندگی و طیف وسیعی از داروها قابل‌درمان است.»
انجام دادن ورزشهایی که بدن را به مقابله با گرانش وادار می‌کند، برای تقویت استخوانها مناسب است. فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی و بالارفتن از پله‌ها توصیه می‌شود. ورزشهایی با شدت بیشتر مانند زومبا هم بسیار مناسب است. فعالیت‌های تقویت‌کننده ماهیچه‌ها مانند بلند کردن وزنه و تمرین‌های تعادلی از جمله تای‌چی و یوگا خطر شکستگی ناشی از سقوط را کاهش می‌دهند.
برخی از پزشکان هم برای جایگزینی کاهش استروژن، تقویت استخوانها و کاهش شکستگی در زنان جوان یائسه هورمون‌درمانی را تجویز می‌کنند. البته نکته منفی افزایش خطر سکته مغزی و حملات قلبی برای زنان ۶۰ ساله یا بالاتر یا ۱۰ سال پس از یائسگی است.
در این میان پزشکان مصرف برخی داروها را نیز توصیه می‌کنند. از جمله دسته‌ای از داروها به نام بیس فسفونات‌ها که با نام‌های تجاری فوزامکس، بونیوا و رکلاست شناخته می‌شوند. این داروها سلول‌های استخوانی را هدف قرار می‌دهند و بافت استخوانی را تجزیه و دوباره جذب می‌کنند. برخی از آن‌ها را می‌توان به صورت خوراکی هر روز، هر هفته یا هر ماه مصرف کرد. برخی دیگر هم به صورت تزریق وریدی هر سه ماه یک بار تجویز می‌شوند.
دسته دیگر از داروها به جای کاهش سرعت تخریب، استخوان می‌سازند. البته فواید تمام استخوان‌سازها در عرض حدود دو سال از بین می‌رود.
برخی از متخصصان پوکی استخوان هم توصیه می‌کنند که افراد با تراکم استخوان پایین یا شکستگی‌های اخیر درمان را با یکی از داروهای استخوان‌ساز شروع و برای حفظ فواید آن، داروی ضد تحلیل رفتن استخوان مصرف کنند.
دانشمندان در سراسر جهان روی داروها و رویکردهای درمانی جدید برای پوکی استخوان کار می‌کنند. برخی هم در حال تحقیق روی درمان از طریق سلول بنیادی‌اند که احتمال دارد ترمیم شکستگی‌ها را تسریع کند.
سن عامل خطر مهم برای استخوان‌های ضعیف است. استخوانها نه‌تنها پس از یائسگی شکننده‌تر می‌شوند، بلکه به دلیل ضعیف‌تر شدن ماهیچه‌ها و مصرف داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، احتمال افتادن نیز بیشتر است.
سایر عوامل خطر در زنان و مردان عبارت‌اند از مصرف سیگار و الکل زیاد و داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان. بیماری‌هایی مانند ایدز هم به از دست دادن نسبتا سریع توده استخوان کمک می‌کند. کم‌وزن بودن یا مصرف داروهای استروئیدی، افتادن و شکستگی‌های پیشین هم از دیگر عوامل موثر در این بیماری‌اند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳