تشدید برخورد حکومت با زنان؛ بازداشت حدود ۲۰ کنشگر در گیلان

با وجود آزاد شدن هلاله ناطقه، یکی کنشگران زن بازداشت‌شده در شهر رشت، گزارش‌ها حاکی از ادامه بی‌خبری از وضع حدود ۲۰ فعال حقوق زنان در گیلان است. هم‌زمان، گزارش‌ها حاکی از آن است که تعدادی از فعالان حقوق زنان در دیگر شهرها، از جمله تهران و سنندج، بازداشت شده‌اند.

سایت هرانا، پایگاه خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز چهارشنبه ۲۴ آبان نوشت تا کنون هویت پنج نفر از بازداشت‌شدگان در شهر رشت، شامل آناهیتا حجازی، رزیتا رجایی، نینا گلستانی، هلاله ناطقه، و نسیم طواف‌زاده تایید شده است.

از میان این پنج نفر، در شامگاه روز چهارشنبه، هلاله ناطقه، فعال محیط‌زیست و عضو موسسه سبزکاران، با تودیع قرار وثیقه آزاد شد، اما از وضع چهار نفر دیگر و همچنین دیگر کنشگران حقوق زنانی که هم‌زمان در روز شنبه بازداشت شده بودند اطلاعی در دست نیست.

جواد سجادی‌راد، همسر نینا گلستانی، نویسنده و فعال حقوق زنان، در صفحه اینستاگرامش نوشت که نینا گلستانی را نیروهای «سازمان اطلاعات سپاه پاسداران» صبح روز شنبه ۲۰ آبان بازداشت کردند و «پس از بازداشت، اقدام به تفتیش منزل این نویسنده کردند و تعدادی از وسایل شخصی از جمله تلفن همراه و لپ تاپ» او را ضبط کردند.

از سوی دیگر، بیدارزنی، رسانه جمعی از فعالان حقوق زنان، نیز در گزارشی شمار کنشگران زن بازداشت‌شده در استان گیلان را «بیش از ده نفر» اعلام کرد و نوشت که زنان بازداشت‌شده «از نویسندگان و فعالان اجتماعی» رشت و دیگر شهرهای گیلان‌اند.

در موج اول بازداشت فعالان حقوق زنان در گیلان، روزهای چهارشنبه و پنجشنبه ۲۵ و ۲۶ مرداد، در مجموع ۱۳ فعال حقوق زنان، از جمله متین یزدانی، فروغ سمیع‌نیا، یاسمین حشدری، جلوه جواهری، زهرا دادرس، زهره دادرس، نگین رضایی، شیوا شاه‌سیاه، مهسا بصیرتوانا- خواهر دادخواه مهران بصیرتوانا- و واحده خوش‌سیرت در شهرهای رشت،‌ لاهیجان، انزلی، و فومن بازداشت شدند. آنها طی دو ماه بعدی به‌تدریج آزاد شدند.

در گزارش بیدارزنی همچنین به بازداشت‌های گسترده زنان در مراسم خاک‌سپاری آرمیتا گراوند اشاره شده و آمده است «این مراسم هرچند زیر فشارهای شدید امنیتی برگزار شد، اما با حضور گسترده‌ جمعی از مردم و دانشجویان همراه بود. شعارهای بسیاری سر داده شد و ۶۲ زن بازداشت و به زندان‌های اوین و قرچک» منتقل شدند.

در میان بازداشت‌شدگان مراسم خاک‌سپاری آرمیتا گراوند زنانی از تشکل‌های دانشجویی، وکلا، و خانواده‌های دادخواه نیز دیده می‌شوند.

شقایق تاجیک، دانشجوی مهندسی شیلات دانشگاه تهران، یکی از این بازداشت‌شدگان بود که در شعبه ۷  دادگاه انقلاب تهران به‌خاطر شرکت در مراسم خاک‌سپاری آرمیتا گراوند محاکمه و بابت اتهام «تبانی برای ارتکاب جرم علیه امنیت کشور» به «۱۰ روز حبس تعزیری» و «دو سال حبس تعلیقی» محکوم شد.

با این حال، شقایق تاجیک روز ۲۰ آبان و سیزده روز پس از بازداشت آزاد شد. مقام‌های دادگاه انقلاب به او گفتند که بابت اتهام «اخلال در نظم عمومی» نیز در جلسه‌ای دیگر او را محاکمه خواهند کرد.

نیلوفر میرزایی، نسرین ستوده، وکیل مدافع حقوق بشر، منظر ضرابی، مادران دادخواه چهار تن از کشته‌شدگان در سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران، از جمله دیگر زنان بازداشت‌شده در مراسم خاک‌سپاری آرمیتا گراوند هستند که در فاصله هفتم تا بیست و چهارم آبان ماه آزاد شدند. وضع دیگر بازداشت‌شدگان این مراسم که همچنان در زندان قرچک و اوین نگهداری می‌شوند نامشخص است.

علاوه بر این، تعداد دیگری از زنان فعال در شهرهای ایران در دو هفته اخیر بازداشت شده‌اند. منیژه موذن، خبرنگار، مترجم و فعال حقوق زنان روز ۱۷ آبان در تهران بازداشت شد و پس از آن، خبر مربوط به بازداشت مهناز طراح، از معترضان بازداشت‌شده در جریان خیزش سراسری که در بهمن گذشته آزاد شده بود، نیز روز دوشنبه ۲۲ آبان‌ در تهران اعلام شد.

شقایق مرادی، ویراستار و روزنامه‌نگاری که سابقه همکاری با موسسات و نشریاتی چون موسسه دهخدا، سوره مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس، دانش‌نامه‌ زبان و ادب پارسی، و فصلنامه بخارا دارد، نیز روز دوشنبه ۲۲ آبان در تهران بازداشت شد.

در همین حال، سایت حقوق بشری هه‌نگاو نیز گزارش داده است که بی‌خبری از وضع پخشان عزیزی، روزنامه‌نگار و مددکار اجتماعی، با گذشت نزدیک به چهار ماه از بازداشت و نگهداری او در زندان اوین ادامه دارد. بی‌خبری از وضع «وریشه مرادی»، از کنشگران حقوق زنان در سنندج نیز با گذشت نزدیک به سه ماه همچنان ادامه دارد.

دستگاه‌های اطلاعاتی و سرکوبگر جمهوری اسلامی ایران در حالی بر دامنه بازداشت کنشگران حقوق زنان و زنان فعال در شهرهای کشور افزوده‌اند که هم‌زمان، نیروهای «حجاب‌بان» و همچنین «نیروهای انتظامی» در مناطق گوناگون کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، مستقر شده‌اند و بر شدت خشونت با زنانی که تن به حجاب اجباری نمی‌دهند افزوده‌اند.

برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۱۶ نوامبر ۲۰۲۳