یک هفته بعد از امضای قرارداد گازی ۲۰ میلیارد دلاری دولت ابراهیم رئیسی با شرکت‌های داخلی، وزارت نفت ایران نیز قراردادهایی به ارزش ۱۳ میلیارد دلار با شرکت‌های داخلی برای توسعه شش میدان نفتی امضا می‌کند.
قرار است مراسم امضای قرارداد نفتی با هدف «افزایش تولید روزانه ۳۵۰ هزار بشکه با تکیه بر توان داخلی» روز یکشنبه ۲۷ اسفند برگزار شود.
بزرگترین این قراردادها شامل توسعه میدان مشترک نفتی آزادگان با عراق است که شرکت ساینوپک چین بعد از تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی، آن را نیمه‌کاره رها کرده بود.
آزادگان که بزرگترین میدان نفتی ایران است و نه تنها با میدان مجنون عراق مشترک است، بلکه وضعیت بسیار پیچیده‌ای دارد؛ بطوری که تنها ۶ درصد از ذخایر نفت آن در حالت عادی قابل استخراج است و بدون استفاده از تکنولوژی پیشترفته غربی، ۹۴ درصد از ذخایر آن، معادل ۳۱ میلیارد بشکه به ارزش ۲۶۰۰ میلیارد دلار، برای همیشه در دل زمین خواهد ماند و نابود می‌شود.
قرارداد دیگر در رابطه با قدیمی‌ترین میدان نفتی کشور، مسجد سلیمان، است که تولید نفت از آن از ۱۱۳ سال پیش آغاز شده و با افت چشمگیر تولید نفت مواجه است؛ اما هنوز ۵ میلیارد بشکه ذخایر نفتی دارد و نیاز به فشارافزایی و افزایش ضریب بازیافت دارد.
شرکت «سی‌ان‌پی‌سی» چین قبلا قرارداد فشارافزایی این میدان را امضا کرده بود، اما این پروژه را رها کرد.
دقیقا مشخص نیست شرکت‌های داخلی از چه نوع فن‌آوری برای توسعه این میادین استفاده خواهند کرد و اگر شرکت‌های داخلی این توان را دارند، چرا پیشتر توسعه این دو میدان بسیار پیچده به خارجی‌ها واگذار شده بود.
به غیر از این دو میدان، توسعه میادین نفتی آذر، سومار، سامان و دلاوران نیز با شرکت‌های داخلی امضا خواهد شد.
ایران پیشتر قرارداد توسعه میدان نفتی آذر را با گازپروم روسیه امضا کرده بود، اما این شرکت سال‌ها برای توسعه میدان تعلل کرد و نهایتا قرارداد یاد شده پارسال فسخ شد.
بیش از دو دهه پیش دولت قرارداد توسعه میدان سومار نیز را با قرارگاه خاتم‌الانبیاء سپاه پاسدارن امضا کرده بود، اما سرنوشت این قرارداد در هاله‌ای از ابهام ماند و مذاکرات سال ۱۳۹۷ دولت با شرکت لهستانی «پی‌جی‌نیگ» به رغم امضای تفاهم‌نامه، به نتیجه‌ای نرسید.
امضای قرارداد توسعه میادین سومار، سامان و دلاوران در حالی است که مهدی حیدری مدیرعامل شرکت نفت مناطق مرکزی که این میادین در حوزه فعالیت آن قرار دارد، خرداد ۱۴۰۱ گفته بود که این میادین در حال توسعه هستند.
هفته گذشته نیز دولت ابراهیم رئیسی قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری فشارافزایی میدان گازی پارس جنوبی، مشترک با قطر، را با شرکت‌های داخلی پتروپارس، اویک، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا سپاه و مپنا امضا کرد که بر اساس آن ۲۸ سکوی ۷ هزار تنی (چهار برابر سکوهای فعلی پارس جنوبی) با ۵۶ کمپرسور متوسط ساخته خواهد شد.
این در حالی است که بخش ایرانی پارس جنوبی با افت فشار مواجه شده و نیاز به دست‌کم ۱۵ سکوی ۲۰ هزار تنی و ۳۰ کمپرسور عظیم دارد.
ایران در سال ۱۳۹۶ قرارداد ۵ میلیارد دلاری با کنسرسیومی به رهبری شرکت توتال فرانسه برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی در راستای تولید روزانه ۵۶ میلیون متر مکعب گاز و نصب یک سکوی ۲۰ هزار تنی با دو کمپرسور عظیم امضا کرد، اما شرکت فرانسوی به همراه شریک خود «سی‌ان‌پی‌سی» چین این پروژه را بعد از خروج آمریکا از برجام رها کرد.
ایران سپس توسعه این میدان را به شرکت پتروپارس حواله کرد، اما این شرکت بعد از چند سال، نهایتا با انتقال یکی از سکوهای فاز ۱۲ پارس جنوبی و نصب آن در فاز ۱۱، تولید را آغاز کرد و به جای ۵۶ میلیون متر مکعب، اکنون روزانه تنها ۱۱ میلیون متر مکعب گاز تولید می‌شود.
دلیل انتقال یکی از سه سکوی فاز ۱۲ نیز به این خاطر بود که این سکو به خاطر حفاری اشتباه شرکت پتروپارس، بیشتر از گاز، آب شور تولید می‌کرد.
حفاری‌های اشتباه و تکنولوژی پایین شرکت پتروپارس، باعث شده بود تولید فاز ۱۲ بجای ۸۴ میلیون متر مکعب، تنها ۶۵ میلیون متر مکعب باشد و هم‌اکنون تولید این فاز به ۴۳ میلیون متر مکعب سقوط کرده است.
سکوی آب‌ده فاز ۱۲ همچنین در حین انتقال به فاز ۱۱ به خاطر شکستن بازوی جرثقیل به آب افتاده بود و چندین ماه طول کشید به فاز ۱۱ منتقل شده نصب شود.
علت این حادثه، عدم دسترسی ایران به کشتی ۳۰۰ میلیون دلاری «اوشینگ» بود که شرکت ملی نفت ایران به روسیه اجاره داده بود و سپس توسط هلند توقیف شد.
برگرفته ای از سایت رادیو فردا، ۱۷ مارس۲۰۲۴