عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت، از پایین بودن میانگین گروه پرستاری به ازای هر بیمار بستری‌شده در مراکز درمانی خبر داد.
به گفته عبادی، اگرچه با اینکه میانگین سهم ملزوم بیماران بستری‌شده از گروه پرستاری در مراکز درمانی ۱.۸ است، در حال حاضر این رقم به ۱.۲ کاهش یافته و در برخی شهرها و مراکز درمانی حتی به ۰.۷ یا ۰.۶ رسیده است که از کمبود نیروی پرستاری در شبکه درمانی ایران حکایت دارد.
بر اساس داده‌های آماری معاون پرستاری وزارت بهداشت، با افزایش بیش از ۱۵ هزار تخت بیمارستانی در دو سال گذشته، دست‌کم ۱.۸ نیروی پرستاری به ازای هر تخت لازم است، اما در آخرین آزمون استخدامی «از ۲۵ هزار نیرویی که قرار است جذب شوند، تنها حدود ۱۲ هزار نفر نیروی پرستاری‌اند».
رئیس شورای عالی سازمان نظام پرستاری نیز از بازنشسته شدن بیش از ۱۰ هزار نفر نیروی پرستاری خبر داد و گفت که شبکه درمانی ایران بیش از ۳۰ هزار نفر کمبود نیروی پرستاری دارد.
تمایل نداشتن پرستاران به ادامه فعالیت در داخل کشور و مهاجرت، به یکی از بحران‌های شبکه بهداشت و درمان در ایران در سال‌های اخیر بدل شده است.
نابرابری دستمزد، خلف‌وعده دولت در اجرای طرح‌های استخدامی و متناسب نبودن دشواری‌های شغل با دستمزد دریافتی، از مهم‌ترین عوامل خروج نیروهای پرستاری از چرخه درمانی ایران است. همچنین، بر اساس آمارها، تمایل برخی کشورهای همسایه به استخدام نیروهای پرستاری، سبب شده است که روند مهاجرت پرستاران ایران نیز مانند پزشکان، رو به افزایش باشد.
مقایسه تناسب فعالیت نیروهای پرستاری در ایران و برخی کشورهای منطقه بر اساس استاندارد دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی نیز گویای شرایط بحرانی ایران در این زمینه است.
طبق استاندارد مطلوب، به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت کشور، باید ۵۰ پرستار در مراکز درمانی مشغول به فعالیت باشند. این رقم در ایران فقط ۱۹ نفر است، در حالیکه نمونه‌وار، در ایرلند به‌ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت در شهر یا استان ۱۵۰ پرستار، در قطر ۱۱۹ پرستار، و در ترکیه ۲۴ پرستار در مراکز درمانی مشغول به کارند.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار، ۲۱ آبان سال جاری اعلام کرد که سالانه بیش از سه هزار پرستار از ایران مهاجرت می‌کنند. او در ادامه تاکید کرد: «کمبود پرستار در حال حاضر آنقدر جدی است که به دلیل این کمبود، بیماران جانشان را از دست می‌دهند.»
دبیرکل خانه پرستار همچنین مدعی شد که در حال حاضر نیاز شبکه درمانی ایران به پرستار افزایش یافته است. او کمبود نیروی پرستاری را نزدیک به ۱۰۰ هزار برآورد کرد و افزود که برخی مراکز درمانی که ساخت آن‌ها نیز اتمام یافته است، با مشکل تامین نیرو مواجه‌اند و به همین دلیل، امکان آغاز فعالیت ندارند.
بر اساس نظرسنجی‌های رصدخانه مهاجرت ایران از شاغلین و دانشجویان حوزه سلامت، مهم‌ترین دلایل مهاجرت یا تمایل به مهاجرت در این گروه، به ترتیب «بی‌ثباتی اقتصادی و سیاسی کشور»، «وجود فساد نهادینه‌شده در کشور»، «کیفیت زندگی بهتر در خارج از ایران»، و «شیوه حکمرانی در ایران» است.
شرایط فعلی کار پرستاران در ایران موجب شده است که نیروهای متخصص با سرعت بیشتری جویای راهی برای خروج از کشور باشند و حتی برخی از آن‌ها که تمایلی به مهاجرت ندارند، کار بیرون از حوزه تخصصی خود را در شبکه تاکسی‌های اینترنتی، به فعالیت در مراکز درمانی ترجیح دهند.
برگرفته ای از سایت ایندیپندنت فارسی، ۲۰ نوامبر ۲۰۲۳