دسته: یادداشت خبرگاه

توافق تاریخی بین دولت‌های اسرائیل و امارات متحده عربی که با عنوان «پیمان ابراهیم» به امضا رسید را بسیاری از فلسطینی‌ها «معجزه» ای می‌دانند که تنها جمهوری اسلامی قادر به تحقق آن بود. شهرداری تل‌آویو که پیش از این ساختمان خود را در همدلی با مردم لبنان به پرچم آن کشور آراست، این بار با «پیمان ابراهیم» پرچم امارات را بر خود نقش کرده است. «معجزه» کلمه‌ای است که ابو ابراهیم روزنامه‌نگار فلسطینی اهل غزه در گفتگو با کیهان لندن در توصیف این پیمان استفاده می‌کند. ابوابراهیم که به خاطر جوّ حاکم در غزه این نام مستعار را برای خود انتخاب کرده، سال‌هاست که با روزنامه‌نگاران خارجی که برای تهیه گزارش به نوار غزه سفر می‌کنند همکاری دارد.

در روزهایی که پروژه انتقال آب دریای خزر به حالت مسکوت مانده، تراز دریاچه آب خزر پایین رفت تا زنگ خطر برای بزرگترین دریاچه جهان به صدا دربیاید، این در حالی است که کارشناسان محیط زیست از کاهش جنگل‌های شمال ابراز نگرانی شدید کرده‌اند، به‌نحوی که این جنگل‌ها در ۴۰ سال گذشته به نصف رسیده‌اند.

تذکر به نظام در این باره که وضع خراب است و جامعه در آستانه انفجار، در رسانه‌های مجاز داخل، حکومتی یا در حاشیه حکومت، امری عادی شده است. آخرین نمونه در سایت «عصر ایران» دیده می‌شود. سردبیر این سایت در روز ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ در یادداشتی وضع ایران را با وضع بیروت مقایسه کرده و نارضایتی مردم ایران از دستگاه را با نیترات آمونیم انباشته در بندر بیروت همتراز دانسته.

مونولوگ حامد اسماعیلیون که علاوه بر متن، ویدئویی از آن را هم با هشتگ #اپراتور_نامت_را_بگو منتشر کرده، فریاد دادخواهی است. او در چند دقیقه، ضمن واکاوی وجوه مختلف یک جنایت، به روانکاوی «مأمور معذوری» می‌پردازد که دکمه شلیک موشک به هواپیمای اوکراینی را فشرده است. اسماعیلیون نیازها، کشش‌‌ها، تمایلات، افکار و احساسات این مأمور گمنام را تصویر می‌کند تا بلکه بتواند او را به گفتن نامش و افشای حقیقت وادارد. خون‌خواهی و دادخواهی اما به عنوان خط اصلی این روایت ترسیم شده است.

بحران اقتصادی همه‌گیری ویروس جدید کرونا در ایران رو به وخامت است. اما بحران اقتصادی این کشور ریشه در عواملی فراتر از این پندمی دارد. رویدادهای ۳۰ ماه گذشته و اثرات آنها به وضوح نشان می دهد که ارزش ریال با وقایع سیاسی داخلی، ژئوپولیتیک و عوامل بنیادی اقتصاد در ایران گره خورده است که در این مقاله به بررسی این عوامل می‌پردازیم.

آنها تمام‌شدنی نیستند. هرچه شرایط سخت‌تر و تحریم‌ها شدید‌تر می‌شود، تعداد آنها بیشتر و سود آنها پرچرب‌تر می‌شود. سال گذشته، سال محاکمه آقازاده‌ها بود. پرونده‌های فساد بسیاری در این سال در صدر رسانه‌ها نشستند که متهمان آنها اسامی آشنایی برای همه بودند؛ از دهک‌های کم درآمد جامعه گرفته تا صادرکننده‌ها و واردکنندگان شناسنامه‌داری که این روزها با مشکلات مختلفی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

«امروز (روز «حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی») برای من روز فوق‌العاده‌ای است چون دیدم مناسبت امروز تقویم، روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی نامگذاری شده. پس به این امر اهمیت داده می‌شود و من بی‌خبر بودم! اما اگر اهمیت داده نمی‌شد چه لزومی داشت این روز را به این مناسبت نامگذاری کنند. قطعا این‌گونه نیست که فکر می‌کردم! پس با این حساب باید گفت: خداحافظ ای بدبختی! و سلام بر تو ای خوشبختی!..

بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان خرداد ماه پس از کسر تنخواه بودجه ۹۹، مالیات ۹۸۰۰ میلیارد تومانی بودجه ۹۷ و ۱۰ هزار و ۵۸۰ میلیارد تومان اسناد به تعهد دولت، در مجموع به ۵۶ هزار و ۶۰ میلیارد تومان می‌رسد که نسبت به سال ۹۱ معادل ۳۲۶ درصد افزایش داشته است.

نرخ برابری دلار در سه ماه اول امسال ۸۴ درصد رشد داشته است. مرکز آمار نرخ تورم را کاهشی اعلام کرده اما قیمت برخی اقلام کالا اساسی و مواد غذایی بیش از دو برابر افزایش یافته است. دولت برای «صرفه‌جویی» در هزینه‌های ارزی، تخصیص ارز به واردات مواد غذایی را کاهش داده یا به صورت کامل حذف کرده است.

پایان‌نامه‌فروشی، مقاله‌فروشی، مدرک‌‌فروشی و در یک کلمه تقلب علمی؛ موضوعی مرتبط به علم که بارها البته سر از سیاست ایران و سابقه علمی سیاست‌مردان و زنان صاحب‌منصب هم درآورده‌ و درست در همین روزها بحث تقلب یا «سرقت علمی» در پایان‌نامه بعضی از چهره‌های شاخص سیاست یا دانشگاه ایران هم مطرح است.

اسطوره آخرالزمانی جمهوری اسلامی چیزی بین دو نوع اسطوره پایان تاریخ مسیحی و پایان تاریخ نازیسم است. از یک طرف داعیه و خیال تسلط بر جهان را دارد و از طرف ديگر در مقابل یک ویروس سکولار به نام کرونا دعوت به یک خودکشی دسته‌ جمعی می‌کند.

خرج زندگی در تیر ۹۹ براساس حداقل کالری موردنیاز برآورد شد. داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد خانوارهای کشور در ماه گذشته تورم ۴/ ۶ درصدی را تجربه کردند. همچنین دهک غیربرخوردار با ثبت تورم ۲۳/ ۷ درصدی، بالاترین تورم را پشت‌سر گذاشته است. از این رو نگرانی‌ها درخصوص معیشت خانوارها شدت گرفته است.

دانشگاه آزاد بحران کرونا را بهانه‌ای برای گران کردن شهریه‌های خود کرده است. اکنون گزارش‌هایی منتشر شده‌اند که بر اساس آن‌ها مؤسساتی با دریافت مبالغ کلان، هم به‌شکل رسمی جوانان را وارد دانشگاه آزاد می‌کنند و هم مدرک این دانشگاه را با مُهر آن صادر می‌کنند.

در آستانه برگزاری مراسم ماه محرم، تعداد کسانی که در ایران در اثر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ جان خود را از دست می‌دهند همچنان سه‌رقمی است. با این حال مراسم محرم برگزار می‌شود. با توجه به بحران اقتصادی و مشکلات معیشتی مردم، بازار انواع داروها که گفته می‌شود به درمان بیماران کووید ۱۹ کمک می‌کنند داغ است، از جمله داروی موسوم به امام کاظم که در قم و مشهد توزیع می‌شود.

در روزنامه جمهوری اسلامی: این روزها از یکطرف مسئولین وزارت بهداشت از مردم می‌خواهند به شهرهای زیارتی سفر نکنند، در تجمعات حاضر نشوند، مراسم عروسی برگزار نکنند، برای افراد فوت‌شده مراسم تشییع و تدفین و عزاداری جمعی برگزار نکنند و از طرف دیگر ستاد ملی مقابله با کرونا تصمیم‌ می‌گیرد مراسم عرفه هرچه باشکوه‌تر برگزار شود و در محرم و صفر هم عزاداری‌های پرشور داشته باشیم البته با رعایت پروتکل‌های بهداشتی!

دموکرات‌ها درباره تنش با ایران به طور خاص از رد کردن سیاست «تغییر رژیم» می‌نویسند: «دموکرات‌ها شتاب دولت ترامپ به جنگ با ایران را متوقف می‌کنند و به دیپلماسی هسته‌ای، تنش‌زدایی و گفت‌و‌گوی منطقه‌ای اولویت خواهند داد. دموکرات‌ها معتقدند که ایالات متحده نباید تغییر رژیم را بر کشورهای دیگر تحمیل کند و آن را به عنوان هدف سیاست ایالات متحده در قبال ایران رد می‌کنند.»

احمد شاملو در دوم مرداد ۱۳۷۹ درگذشت. شکوه تشییع پیکرش، حالا پس از هجده سال، هنوز با من است. خلقی خروشان از پی‌اش روان بود، سرودخوانان و دست‌افشان. کجا به عزا می‌مانست؟ تشییع پیکر نبود، جشن جاودانگی بود. سنگ گور شاملو را چندین و چند نوبت شکستند. هربار سنگی نو تدارک می‌شود، باز چکش و مته و کلنگ می‌آورند و سنگ را می‌شکنند. گمانم خودش از آن زیر به ریششان می‌خندد.

اعضاء طبقه‌ء متوسط گمان نمی‌کردند که روزی معضل مسکن و سرپناه با آنها ارتباط پیدا کند و مسأله از زاغه و حاشیه‌های همیشه فراموش‌شده، به قلب شهرها بیاید: حالا اما موضوع پشت‌بام‌ خوابی، ماشین‌ خوابی، کیوسک‌ خوابی، کانکس‌ خوابی و خانه‌های شراکتی «داغ» شده و به آنها مربوط شده است.

کسی مطلع نشد جز راننده جرثقیل و شخصی که تشخیص داد، ضمیر اول شخصی یعنی اعتراض «ما» بعد از یک سال هم‌نشینی با پیاده‌روی پارک لاله، شبانه به انبار خدمات شهری شهرداری منتقل شد. حجم بتنی «ما» ساخته «افشین صیقلی» مجسمه‌ساز از دل هفتمین دوسالانه مجسمه‌سازی تهران در سال ۱۳۹۷ بیرون آمد. قرار نبود کار «ما» به انبار شهرداری برسد حتی قرار نبود «ما» در ضلع غربی پارک لاله، مقدم بازدیدکنندگان در بازارچه خوداشتغالی پارک لاله را خوشامد بگوید.

ماجرایی طولانی و ادامه‌دار که همچنان دو طرف، وزارت بهداشت و اعضای شواری شهر تهران، بر صحت ادعای خود اصرار دارند؛ آمار جان‌باختگان و مبتلایان به ویروس کرونا. اختلافی که از چند هفته پیش و با اوج‌گرفتن دوباره شیوع ویروس کرونا در ایران آغاز شد و تعدادی از اعضای شورای شهر اعلام کردند که آمار وزارت بهداشت با اطلاعاتی که از سازمان بهشت ‌زهرا به دست آورده‌اند، همخوانی ندارد.