دسته: یادداشت خبرگاه

این گزارش در حالی قرار است به شرح دشواری‌های روزنامه‌نگاران پناهجو در ترکیه بپردازد که روز پنجشنبه ۲۳ بهمن/ ۱۱ فوریه، رسانه‌های داخلی ترکیه از بازداشت یک کارمند کنسولگری ایران در استانبول به اتهام دست داشتن در قتل مسعود مولوی، فعال رسانه‌ای و مدیر کانال تلگرامی «جعبه سیاه» خبر داده‌اند.

فرانسه، بریتانیا و آلمان روز جمعه در بیانیه ای مشترک ایران را متهم کردند که با نقض تهدات خود در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ روند دیپلماسی را به «مخاطره» انداخته است. بیانیه مشترک پاریس، لندن و برلین در حالی صادر می شود که جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه گذشته اجرای تعهدات هسته ای ایران را شرط بازگشت کشورش به برجام و لغو تحریم ها دانسته بود. سه کشور اروپایی امضاء کننده برجام در بیانیه روز جمعه خود آورده اند که ایران «فرصت» پدید آمده برای «دیپلماسی هسته ای» را زیر سوال برده است.

حمدرضا فرزانگان، استاد کرسی اقتصاد خاورمیانه در مرکز پژوهشهای خاورمیانه دانشگاه فیلیپسِ ماربورگ در آلمان است. پژوهش‌های آقای فرزانگان طی ۲۰ سال گذشته بر موضوع‌های اقتصاد سیاسی و اقتصاد سایه در منطقه خاورمیانه و به ویژه ایران متمرکز بوده است. او به تازگی نتایج تازه‌ترین پژوهش خود را با عنوان «هزینه اقتصادی انقلاب اسلامی جنگ برای ایران» در نشریه علمی «اقتصاد دفاع و صلح» منتشر کرده است.

هرچند برخی از ناظران سیاسی انتظار داشتند برنامه هسته‌ای ایران و بازگشت به برجام از اولویت‌های نخستین دولت جدید آمریکا باشد، اما بعد از گذشت حدود دو هفته از ورود جو بایدن به کاخ سفید هنوز اتفاق خاصی در خصوص سرنوشت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موسوم به برجام رخ نداده است.

نزدیک به یک ماه از شروع موج گسترده بازداشت شهروندان مناطق کردنشین در ایران می‌گذرد. موجی که از بیستم دی‌ماه شروع شد و حالا براساس آمار ثبت شده در شبکه حقوق بشر کردستان تعداد دستگیرشدگان به نزدیک ۹۰ نفر رسیده است. هرچند به گفته فعالان حقوق بشر کردستان تعداد واقعی بازداشت‌شدگان از این تعداد بیشتر هم هست. آنطور که ربین رحمانی، از اعضای مدیریت شبکه حقوق بشر کردستان به کمپین حقوق بشر در ایران می‌گوید این افراد کسانی هستند که با استفاده از آمارهای محلی و یا تماس با خانواده‌هایشان مطمئن شدیم که در حدود یک‌ماه گذشته به دست نیروهای امنیتی بازداشت شده‌اند

کاوه مدیری، فیلمساز ایرانی- هلندی که پیشتر هم در جشنواره روتردام با فیلم «بودکین راس» حضور داشت، امسال با فیلم «میترا» در جشنواره حاضر است. «میترا» داستان تلخی را روایت می‌کند که ملهم از اتفاقاتی واقعی است که برای خانواده این فیلمساز رقم خورده: خواهر او به نام میترا، پیش از به دنیا آمدن این فیلمساز، در ایران اعدام شده است.

«در تابستان سال ۹۹، در مجموع ازدواج ۹هزارو ۵۸ دختر ۱۰ تا ۱۴ساله ثبت شده است»؛ این خبری است که روز گذشته مرکز آمار ایران منتشر کرد. براساس این گزارش، میزان تفاوت ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ ساله نسبت به تابستان سال ۹۸، با افزایش هزار ازدواج مواجه است؛ مسئله‌ای که در سال‌های مختلف افزایش داشته است و نمایندگان زن مجلس دهم تلاش داشتند تا حداقل سن ازدواج را به ۱۳ سال برسانند. اتفاقی که نیفتاد و به نظر نمی‌رسد در این دوره هم دغدغه هیچکدام از نمایندگان زن باشد.

با توجه به مشارکت پایین در انتخابات مجلس یازدهم که در یکی از حوزه‌های تهران میزان آراء باطله آن از میزان آرا منتخب اول بیشتر بود[۱]، اصلاح‌طلبان در کنار دست‌اندرکاران نظام دینی در تلاشند از راه‌های گوناگون میزان مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ را افزایش دهند.

محمد وحیدی، نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی، به خبرگزاری تسنیم گفت: «پنج و نیم میلیارد دلار به دولت سهمیه داده شد تا مشکل نهادهای دامی حل شود و دامداران مشکلی نداشته باشند اما بر اساس گزارش دیوان محاسبات کشور ۵۰ درصد نهاده های دامی گم شده است.»

مرتضی‌گرد یکی از شهرک‌های حاشیه شهر تهران واقع در منطقه ۱۹ شهرداری است. شهرکی با جمعیت بیش از ۱۵ هزار نفر که طی چند سال اخیر نامش را زیاد شنیده‌ایم، در حالی که چند سال گذشته یک روستای ناآشنا بود.

مقاله حاضر در راستای پاسخگویی به اين پرسش نوشته شده که آيا «مبارزه با حجاب اجباری» را می توان بصورت يک جنبش منفرد و مستقل مدنی ديد که قادر است، در تعامل نرم يا خشن با مقامات حکومت اسلامی مسلط بر ايران، به کاميابی هائی همچون اختیاری کردن استفاده از حجاب بیانجامد؟

موقعیت «محمدباقر قالیباف» در شرایط کنونی موقعیت عجیب و غریبی است. او ظاهرا در مقام رئیس مجلس دست بالا را دارد، برخی او را یکی از احتمالات ریاست جمهوری در انتخابات آینده می‌بینند. سردار، دکتر، خلبان، شهردار محمدباقر قالیباف و حالا رئیس مجلس، در طول عمر سیاسی‌اش هیچ وقت در چنین موقعیتی قرار نداشته است. او که به‌رغم همه چرخش‌های تند سیاسی، همواره در موقعیت بازنده قرار داشته، حالا به نظر می‌رسد جایگاه خود را آنقدر محکم می‌بیند که برای همه امور تعیین تکلیف کند و از مسائل سیاسی و اجتماعی گرفته تا برای اقتصاد نسخه بپیچد؛ او اما برای این کار ساخته نشده است.

هادی بیگی‌نژاد، عضو هیات رئیسه کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی از انعقاد قراردادهای ساخت فاز دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر با روسیه خبر داد و طول این دو قرارداد را به ترتیب ۸ و ۱۰ سال اعلام کرد و گفت که پی‌ریزی واحد دوم نیروگاه اتمی بوشهر در حال انجام است و تسطیح زمین محل احداث واحد سوم این نیروگاه نیز آغاز شده است.

روز یکشنبه ۲۱ دی شبکه حقوق بشر کُردستان با انتشار گزارشی از آغاز موج جدید سرکوب و بازداشت گسترده شهروندان و فعالان مدنی کُرد در شهرهای مختلف کُردستان خبر داد.

جورج مالبرونو، خبرنگار باسابقه روزنامه فیگارو که حوزه کاری سه دهه اخیرش تحولات خاورمیانه بوده است، روز سه شنبه، با انتشار یک مقاله در این روزنامه چاپ پاریس مدعی شد که مقامات ایرانی بطور مخفیانه در سه هفته گذشته با چند مسئول حوزه سیاست خارجی دولت بایدن بر سر برنامه هسته ای ایران در واشنگتن دیدار و گفتگو کرده اند.

اسرائیل «فاش می‌گوید و از گفته خود دل‌شاد» است که سالانه صدها بار به «اهداف ایران و متحدینش» در سوریه حمله می‌کند و ایران «حتی پاسخ هم نمی‌دهد»، با این حال ملاحظاتی را نیز در این نوع حملات درنظر می‌گیرد. از جمله این که دستکم از یک سال پیش به این سو از حملات به مقرهای جنگجویان حزب‌الله در سوریه خودداری کرده است.

شیوع ویروس کرونا در ایران پس از گذشت حدود یک‌سال همچنان کنترل نشده و حسن روحانی از برگزاری راهپیمایی مربوط به سالگرد انقلاب ۵۷ به شکل «نمادین» و به صورت «خودرویی یا موتوری» خبر داده است. او بر برگزاری مراسم فاطمیه با رعایت پروتکل‌ها هم تاکید کرد. این در حالی است که تنها در شبانه روز گذشته ۹۶ شهروند دیگر بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده‌اند.

بازگشت آمریکا به این توافق، که دونالد ترامپ در هشتم ماه مه سال ۲۰۱۸ از آن خارج شده بود، بسیار محتمل به نظر می‌رسد. اما پرسش اینجاست که برای این بازگشت چه روندی می‌بایست طی شود و مذاکرات در مورد آن کی آغاز خواهد شد. مشاوران و وزرای آینده دولت آمریکا در رابطه با زمان آغاز مذاکرات تا کنون اظهار نظر نکرده‌اند، اگرچه بارها بر بازگشت این کشور به برجام تاکید داشته‌اند.

هرچند واقعیت های حزبِ دموکرات، جو بایدن را در مسایل داخلی آمریکا به سوی چپ متمایل کرد ولی در سیاست خارجی، همانند اکثرِ دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان به راست و سیاستِ رهبری و برتریِ واشنگتن اعتقاد داشته و عمل خواهد کرد. او نه باراک اوباماست و نه رونالد ریگان. ایدئولوگ نیست بلکه می سنجد و جلو می رود. او هم اکنون در اوضاعِ نابسامان اقتصادی و اُوج پاندمیِ کرونا در سن ۷۸ سالگی به آرزویِ سیاسی خود بعد از ۴ دهه رسیده است. از یک طرف، باید حلاّل مشکلات باشد و از طرفی دیگر، به طور طبیعی می خواهد میراثی به یاد ماندنی به جا بگذارد.

وزیر خارجه ایالات متحده در سخنانی ادعا کرد که «ایران به پایگاه جدید القاعده بدل شده است». مایک پومپئو از دو سال پیش بارها گفته بود این ادعا را «اثبات» خواهد کرد. چرا؟ چون اگر چنین چیزی صحت می‌داشت، طبق قانون «اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه عاملان تروریسم» (AUMF)، دولت آمریکا می‌تواند بدون مجوز کنگره علیه ایران دست به اقدام نظامی بزند.